Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Ытти халӑхсенчен уйрӑммӑн, хӑй еккипе тенӗ пек пурӑннипе Сарӑ ту чӑвашӗсем авалхи тумне сыхласа хӑварнӑ.

Куҫарса пулӑш

Сарӑ ту чӑвашӗсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Тен ӑна кӳршӗри халӑхсенчен йышӑннӑ пулӗ, каярахпа вӑл хӗрсен туй тумӗн курӑмлӑ пайӗ пулса тӑнӑ.

Куҫарса пулӑш

Анатри чӑвашсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Эппин, эпир те ӗнтӗ ытти халӑхсенчен илетпӗр кӑна мар, хамӑрӑнне те, мӗн лайӑххи пуррине, тӑванла халӑхсене пама пултаратпӑр.

Куҫарса пулӑш

Аслӑ тӗллевпе ӑсталӑхшӑн // Александр Алга. «Тӑван Атӑл». — 1962, 3№ — 3–11 с.

Ку вӑл чӑвашсем ытти халӑхсенчен нимпе те кая мар теме май парать.

Куҫарса пулӑш

Округа чӑвашлатмалла-и? // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/blogs/comments/6313.html

Ҫак халӑхсенчен хӑшӗ-пӗрин хӑйсен чӗлхипе ҫырулӑх та ҫук (агулсен, рутулсен, цахурсен, белуджисен), пӗрремӗш класран пуҫласах вӗсем урӑх чӗлхепе вӗренеҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

Чӑваш чӗлхи аталанӑвӗн хӑш-пӗр ыйтӑвӗсем // И. А. АНДРЕЕВ. «Тӑван Атӑл». — 1963, 6№ — 88–92 с.

Нигерин кӑнтӑр-анӑҫӗнче вырнаҫнӑ авалхи Ифе хулинче чавнӑ чухне вунӑ пин ытла кӗленчерен тунӑ шӑрҫа тупнӑ, ҫакӑ вара унта пурӑнакансем Хӗвеланӑҫ Африкӑри халӑхсенчен пуринчен те малтан тӗслӗ кӗленче тӑвас ӑсталӑха алла илнине пӗлтерет.

При раскопках в древнем городе Ифе на юго-западе Нигерии было обнаружено более десяти тысяч стеклянных бусин, свидетельствующих, что его обитатели одними из первых в Западной Африке овладели искусством производства цветного стекла.

Африкӑри хулара пин ҫул каяллах кантӑк ӑсталама пӗлнӗ // Вячеслав Шорников. https://chuvash.org/blogs/comments/6248.html

Ҫавӑнпа вара пур халӑхсенчен те Питӗре юрӑ-сӑвӑ ӑстисем пухӑннӑ, тет.

Куҫарса пулӑш

Пӗтрӗ шкула ҫӳресси // Трубина Мархви. Трубина М. Ача чухнехи. Повесть. Калавсем. — Шупашкар, Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 288 с. — 3–192 с.

Чӑваша ытти халӑхсенчен катӑк тесе ӗнентерме хӑтланнине илтмӗттӗм.

Почему я должен мириться с тем, что они считают нас, чувашей, ущербным народом?

Каҫхи сӑмах // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Пӑлхар патшалӑхӗ хӑйӗн ҫурӑмӗпе тискер вӑрӑ-хурахла халӑхсенчен хӳтӗлесе тӑрать вырӑс ҫӗрӗсене.

Куҫарса пулӑш

Кашкӑр ҫури — Хура ҫӑлтӑр // Андрей Чэн. Анрей Чэн. Пӑлхар ҫар ҫынни. Шупашкар: «Ҫӗнӗ вӑхӑт», 2020 — 100 с.

Тӗрӗссипех йышӑнас пулать, поэзи тӗлӗшпе вӗсем ытти пур халӑхсенчен те иртсе кайнӑ: поэзире вӗсем витӗмлӗ танлаштарусем туса мӗн пулнине ҫав тери тӗрӗс ҫырса кӑтартаҫҫӗ, вӗсен поэзийӗ пек урӑх нимӗнле халӑх та ҫырма пултараймасть.

Зато нужно признать, что в поэзии они превосходят всех остальных смертных: меткость их сравнений, подробность и точность их описаний действительно неподражаемы.

Тӑххӑрмӗш сыпӑк // Урхи Наумӗ, Куҫма Чулкаҫ. Свифт, Даниэль. Лемюэль Гулливер ҫулҫӳренисем; вырӑсларан Н. Урхипе К. Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 368 с.

Лилипутсем ҫакӑн пек йӑпатмалли вӑйӑсене тӑвас тӗлӗшпе хӑйсем ҫивӗч те пит илемлӗ хӑтланнипе эпӗ пӗлекен халӑхсенчен пуринчен те ирттереҫҫӗ.

В устройстве таких представлений лилипуты своею ловкостью и великолепием превосходят все народы, какие я только знаю.

Виҫҫӗмӗш сыпӑк // Урхи Наумӗ, Куҫма Чулкаҫ. Свифт, Даниэль. Лемюэль Гулливер ҫулҫӳренисем; вырӑсларан Н. Урхипе К. Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 368 с.

Тен, вӗсем ун чухне «Мускав» ятлӑ ҫамрӑк хулана «кочевник» текен халӑхсенчен сыхласа хӑварас тесе ҫапӑҫса вилнӗ.

Возможно, что они защищали только что заложенный городок, под названием «Москва», от кочевников.

Вунвиҫҫӗмӗш сыпӑк // Гавриил Байдеряков. Тайц Я.М. Тупни: повесть. Вырӑсларан Г. Байдеряков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951. — 88 с.

Украинӑн Хӗвелтухӑҫпа Хӗвеланӑҫ енче пурӑнакан тӑванӑмсемпе пӗлӗшӗсем: «Инҫкурӑмпа мӗн куратӑр — веҫех ултав, ан шанӑр, — тет Семёнов, — пирӗн шутпа, ҫакнашкал Украинӑна хирӗҫ пыракан калаҫу икӗ тӑванлӑ халӑха пӗр-пӗрне курайми тума пултарать, Раҫҫей вара ытти халӑхсенчен ютшӑнсса юлӗ.

«Мои русскоязычные родственники и знакомые, проживающие как в Восточной, так и в Западной Украине говорят: 'Все, что показывают по российскому телевидению, - вранье, не верьте', - продолжает Семенов. - Мы считаем, что официальная антиукраинская риторика может привести к взаимной ненависти двух братских народов, а Россию к международной изоляции.

Шупашкарта вӑрҫа хирӗҫ пикет тата «Крыма пулӑшу» текен митинг иртӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Курултай палӑртнӑ тӑрӑх, «Пушкӑрт Республикинчи тутарсем шучӗпе тӗнчере иккӗмӗш вырӑн йышӑнаҫҫӗ (Тутарстан хыҫҫӑн), ку вӑл пӗтӗм тутар халӑхӗн 20 проценчӗ. Вӗсем ытларах респуликӑн хӗвеланӑҫ тата ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ регионӗсенче вырнаҫнӑ, шӑпах унта тутарсен йышӗ ытти халӑхсенчен самай нумайрах (уйрӑмах ялсенче)».

Как отмечает Курултай, «татары, проживающие на территории Республики Башкортостан, составляют вторую по численности (после Татарстана) группу татарской нации, насчитывающую более 20 процентов от общего числа татар, они расселены в основном в западном и северо-западном регионах республики, где составляют (особенно в сельской местности) абсолютное большинство населения».

Тутарсен курултайӗ Пушкӑртӑн пӗр пайне Тутарстанпа пӗрлештересшӗн // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Ҫакна пула, темиҫе вунӑҫуллӑхран Европӑна Африкӑпа Азирен килнӗ халӑхсем вырӑнри халӑхсенчен шутпа нумайрах пулса тӑрасси патне илсе ҫитеретех.

Это обязательно приведет к тому, что за несколько десятилетий народы-переселенцы из Африки и Азии будут преобладать над местными народами Европы.

Малашлӑха пӑхса... // Аркадий Русаков. https://chuvash.org/content/4947-%D0%9C% ... B0....html

Республикӑра пурӑнакан халӑхсенчен чӑвашсем 70 процента яхӑн, анчах та 1-мӗш класран пуҫласа чӑвашла вӗрентекен шкулсем 51 процент ҫеҫ.

Среди живущих в республике людей около 70 процентов чуваши, но школ обучающих чувашскому с 1-го класса только 51 процент.

Тӳнтерле орфографи пирки тӳр сӑмах // Л.Е. Андреев-Лесник. https://chuvash.org/content/4820-%D0%A2% ... D1%85.html

Куратпӑр: тӗнчипе паллӑ академик шухӑшӗпе, чӑваш халӑхӗ Европӑри чи ватӑ халӑхсенчен пӗри пулса тӑрать!

Видим: по словам всемирно известного академика, чувашский народ считается одним их самых старых народов Европы!

Чӑваш сӑмахӗсем ытти чӗлхесенче ма нумай? // Аркадий Русаков. https://chuvash.org/content/4803-%D0%A7% ... C%D0%B0%D0

Ҫавӑнтах, чӑвашсем ӗлӗк «тӗттӗм» халӑх пулнӑ, ытти халӑхсенчен калаҫма-ҫырма вӗреннӗ, чӑваш чӗлхине ытти чӗлхесенчен нумай сӑмах кӗнӗ тенине пӗр сӑмахсӑр, пӗр шухӑшламасӑр ӗненетпӗр чылай чухне.

Там же, чуваши были "темным" народом, от других народов учились речи, письму, иногда, не думая, без слов верим тому, что в чувашский язык многие слова вошли из других языков.

Чӑваш сӑмахӗсем ытти чӗлхесенче ма нумай? // Аркадий Русаков. https://chuvash.org/content/4803-%D0%A7% ... C%D0%B0%D0

«Хӑҫан ӳсӗ-ши вӗсен йышӗ Чӑвашра?!.» – тесе пӑшӑрханмалла пирӗн чӑн ӳнер пултӑр тесен, ытти халӑхсенчен хамӑра катӑкрах туяс мар тесен…

Куҫарса пулӑш

Тӗнче шайӗнчи Мӗтри мучи // Юрий Яковлев. Хыпар, 1995.12.19

Эсӗ ҫӗр ҫинчи мӗнпур вӑрмантан, ҫӗр ҫинчи мӗнпур йывӑҫран иҫӗм ҫырли йывӑҫҫине ҫеҫ суйласа илнӗ; 24. Эсӗ пӗтӗм ҫӗртен пӗр айлӑма ҫеҫ суйласа илнӗ, тӗнчери мӗнпур чечекрен лилие ҫеҫ суйласа илнӗ; 25. Эсӗ мӗнпур тӗпсӗр тинӗс шывӗнчен пӗр юханшыва ҫеҫ тултарнӑ, туса лартнӑ мӗнпур хуларан Хӑвна валли Сиона ҫеҫ тасалӑх тивлечӗ кӳнӗ; 26. Ху пултарнӑ мӗнпур вӗҫен кайӑкран кӑвакарчӑна ҫеҫ Хӑвӑн тесе каланӑ, Ху пултарнӑ мӗнпур выльӑхран Хӑвна валли сурӑха ҫеҫ суйласа илнӗ; 27. нумай йышлӑ мӗнпур халӑхсенчен Эсӗ Хӑвна валли пӗр халӑха ҫеҫ суйласа илнӗ, ӑна юратнӑ, ӑна пурне те юрӑхлӑ саккун панӑ.

Ты из всех лесов на земле и из всех дерев на ней избрал только одну виноградную лозу; 24. Ты из всего круга земного избрал Себе одну пещеру, и из всех цветов во вселенной Ты избрал Себе одну лилию; 25. Ты из всех пучин морских наполнил для Себя один источник, а из всех построенных городов освятил для Себя один Сион. 26. Из всех сотворенных птиц Ты наименовал Себе одну голубицу, и из всех сотворенных скотов Ты избрал Себе одну овцу; 27. из всех многочисленных народов Ты приобрел Себе один народ, и возлюбил его, дал ему закон совершенный.

3 Езд 5 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.