Шырав
Шырав ĕçĕ:
Эпӗ ӑна тӑратрӑм та упана мӗнле ҫавӑрса илнине каласа патӑм.
Упа тытни // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.
Ҫапла вара эпир упана ҫавӑрса илтӗмӗр те, вӑл пирӗн йӗр варрине пулса юлчӗ.Так что мы кругом обошли медведя, и он в средине нашего обхода остался.
Упа тытни // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.
Демьян чарӑнчӗ те: «Хайхи упана чӑнах та пӳлсе илетпӗр пулӗ. Выртсан вӑл ҫак шурлӑха выртмалла, урӑх ҫӗрте ниҫта та выртмалли вырӑн ҫук; атя ҫавӑрса илер ӑна», — терӗ.
Упа тытни // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.
Эпир упа тыткаласа курнӑ ҫынсенчен: «Вӑл упана халех ҫавӑрса илме май пулӗ-ши, пулмӗ-ши?» — тесе ыйта пуҫларӑмӑр.Стали мы спрашивать мужиков-медвежатников, можно или нельзя обойти теперь этого медведя?
Упа тытни // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.
Вара эпир вӑрманта пурсӑмӑр та пӗр ҫӗре пухӑнтӑмӑр та: «Ку упана йӗрлеме халех каяс-ши, е вӑл лӑпланса выртиччен тата пӗр ик-виҫ кун тӑрас-ши», — тесе канашла пуҫларӑмӑр.
Упа тытни // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.
Ман юлташ упана пӑшалпа печӗ те ҫемҫе ҫӗртен анчах лектерчӗ.Товарищу пришлось стрелять по медведю; он ранил его, да в мягкое место.
Упа тытни // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.
Вӑл упана хӑлхинчен пырса ҫыртрӗ те тутӑр татӑкӗ пек ҫакӑнчӗ.
Булька // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.
Пӗрре ҫапла ӑна упана вӗскӗртсе ятӑмӑр.
Булька // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.
— Эпӗ Упана мар, упа ҫурине курасшӑн, — пӗлтерет Маняша.— Я не хочу медведицу, я хочу медвежонка, — заявляет Маняша.
Хӗллехи каҫ // Юхма Мишши,Асклида Соколова. Воскресенская, Зоя Ивановна. Амӑш чӗри: Мария Александровна Ульянова пурнӑҫӗ ҫинчен ҫырнӑ калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1968. — 286 с.
— Кала ҫак упана, — тесе хушнӑ вӑл, — ертсе кайнӑшӑн эпир ӑна ылтӑн карбованецсем паратпӑр.— Скажи этому медведю, — приказал он, — за труды мы ему заплатим златыми карбованцами.
Иван Сусанин // Н. Ятманов. Дмитриев, Н. П. Тӑван ҫӗршывӑн чысӗ: халӑх геройӗсем ҫинчен ҫырнӑ калавсем / вырӑсларан Н. Ятманов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 126 с. — 20–36 с.
Сунарҫӑсем пулсан, паллах, упана печӗҫ ӗнтӗ вӗсем, упа юханшыв тӑрӑх сӗтӗрӗнсе ҫӳрет пулсан, эппин пулӑсем ирӗке тухрӗҫ ӗнтӗ.
Вуту юханшывӗ хӗрринче выҫӑпа аптрани // Александр Галкин. Арсеньев В.К. Тайгари тӗлпулусем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 178 с. — 45–57 с.
Ҫакӑ ҫеҫ кирлӗ те ӗнтӗ упана.
Яка пыр // Александр Галкин. Арсеньев В.К. Тайгари тӗлпулусем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 178 с. — 36–37 с.
Пылак ҫиме юратакан упана хӑмла ҫырли аврисем хушшинче курсан, ӑна пӑхса киленеймӗн.медведь — лакомка, с ним не диво повстречаться в густом малиннике.
Ҫӗпӗрте // Макар Хури. Космодемьянская Л.Т. Зойӑпа Шура ҫинчен: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 232 с.
— Эпӗ акӑ халӗ упана патакпа тӗксе пӑхатӑп.
34 сыпӑк // Василий Хударсем. Осеева В.А. Ваҫҫук Трубачевпа унӑн юлташӗсем. Повесть. 1-мӗш кӗнеке. Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1955. — 221 с.
Вӑрманта тӗлӗнмелле илемлӗ те улӑпла чӗрчун пурӑннӑ, вӑл чӗрнипе пӗрре тапса упана вӗлерме пултарнӑ, анчах никама та пӗрре те усал туман, усал тӑвас ӗҫре хӑйӗн улӑпла вӑйӗпе пӗрре те усӑ курман.
5. Ҫул-йӗр // Александр Яндаш. Николаева, Галина Евгеньевна. Ӗҫҫинче: роман; вырӑсларан И.Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 524 с.
Персе ӳкернӗ пӑши питӗ хӑрушӑ пулнине, чӗрнипе пӗрре тапса упана ҫӗре ӳкерме пултарнине Петр пӗлнӗ, анчах вӑл ун ҫинчен халь шухӑшламарӗ.
5. Ҫул-йӗр // Александр Яндаш. Николаева, Галина Евгеньевна. Ӗҫҫинче: роман; вырӑсларан И.Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 524 с.
Ирландецсем Паддие хупӑрласа илнӗ, упана курнӑ выльӑхсем пек, шиклӗн пӗр ҫӗрелле пуҫтарӑннӑ.Ирландцы взяли Падди в середину и сомкнулись тревожно, как стадо при виде медведя.
XII // Николай Иванов, Евстафий Владимиров. Короленко В.Г. Чӗлхесӗр: калав. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 108 с.
Пӗртен-пӗр савӑнӑҫлӑ уяв вӗсемшӗн — ятарласа самӑртнӑ упана пусса ҫинӗ кун.Единственный веселый праздник для них — день, когда съедали специально откормленного медведя.
Р. И. Фраерман // Асклида Соколова. Фраерман Р.И. Динго йытӑ е пӗрремӗш юрату ҫинчен. Повесть. Чӑвашла Соколова А. А куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1983. — 128 с. — 124–127 с.
— Пӑхӑр Упана парӑнтартӑм.
Юрӑпи // Галина Матвеева. Суслин, Д. Ю. Юрӑпи: этнографи юмахӗ: [кӗҫӗн ҫулхи шкул ачисем валли] / Дмитрий Суслин. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2014. — 64 с.
— Иксӗмӗрех эпир Упана ҫӗнтереймӗпӗр.
Юрӑпи // Галина Матвеева. Суслин, Д. Ю. Юрӑпи: этнографи юмахӗ: [кӗҫӗн ҫулхи шкул ачисем валли] / Дмитрий Суслин. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2014. — 64 с.