Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Проектсен ҫак тематикӑпа килӗшсе тӑмалла: Раҫҫейри халӑхсен культури, йӑли-йӗрки; паттӑр тантӑшсем, вӗсен ҫитӗнӗвӗсем; Раҫҫейри ҫӗнӗ технологисем; шкул ачисен патриотизмла воспитанийӗ тата общество пурнӑҫӗ; ачасемпе ҫамрӑксен профориентацийӗ, хушма пӗлӳ; ҫӗнӗ цифра тапхӑрӗнчи ачасемпе ҫамрӑксем, информаци хӑрушсӑрлӑхӗ тата ачасене интернетра хӑйсене тытма вӗрентесси; телейлӗ ачалӑх чикки.

Куҫарса пулӑш

Пултаруллӑ ачасене тупма пулӑшӗ // Каҫал Ен. http://kasalen.ru/2023/01/20/%d0%bf%d1%8 ... ba%d1%88e/

Ун ҫине тимлерех пӑхсан совет тапхӑрӗнчи аякри ял ҫыннисен хӑватне туятӑн…

Куҫарса пулӑш

Ҫӑлтӑрлӑ кирпӗч // Николай Адёр. https://ru.chuvash.org/content/6051-%D2% ... D1%87.html

Малтанах Комон алӑка хупса хучӗ, баррикада турӗ: Меровингсен тапхӑрӗнчи хурҫӑ рыцарьсене кӗмсӗртеттерсе-чанкӑртаттарса купаларӗ, рыцарьсем ҫине Тури Нил фараонӗсенчен пиллӗкӗш-улттӑшне пӑрахрӗ, вӗсен сӑрласа капӑрлатнӑ ешчӗкӗсене те унтах вӑркӑнтарчӗ; ҫиелтен тата, витринӑсене ҫӗмӗрсе, унти тимӗр укҫа купине ывӑтрӗ; ҫак шӑранчӑксем урайне Гамилькар Барке вӑхӑтӗнчи пекех чӑнкӑртатса сапаланчӗҫ.

Первое, что сделал Комон, — это баррикаду у захлопнутой за собой двери, он навалил на нее трех оглушительно зазвеневших стальных рыцарей времен Меровингов, на рыцарей бросил полдюжины фараонов Верхнего Нила, вместе с их раскрашенными ящиками; поверх всего опрокинул, сломав, несколько витрин с монетами, которые раскатились по полу совершенно так, как раскатывались, если их просыпали при Гамилькаре Барке.

II. Мӑн асаттесене сумсӑрлатни // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Виҫҫӗмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 287–291 с.

Перу ҫӗршывӗн ҫурҫӗр енче археологсем чавса тӗпченӗ вӑхӑтра Вӑтам Сикан тапхӑрӗнчи (пирӗн эрӑн 900–1050 ҫҫ) тупӑкра хирург хатӗрӗсен пуххине тупнӑ.

В ходе археологических раскопок на севере Перу в гробнице периода Среднего Сикана (900-1050 гг. н.э. ) археологи обнаружили набор хирургических инструментов.

Перура тупӑк вырӑнне чавнӑ чухне хирурги хатӗрӗсене тупнӑ, вӗсене 1 000 ҫула яхӑн // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/news/31407.html

Енчен те совет тапхӑрӗнчи самансем пирки калас пулсан, вӑл вӑхӑтра икӗ пӗлтерӗшлӗ хатӗр пулнӑ, вӗсем шӑпах та, экономикӑна аталантарма май панӑ.

Куҫарса пулӑш

Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ Олег Николаев Гайдар форумне хутшӑннӑ // Влаҫ органӗсен порталӗ. https://chuv.cap.ru/news/2022/01/13/chav ... forumne-hu

— «Ҫӗнӗ Рейн хаҫачӗ» тапхӑрӗнчи Марксӑн.

Маркса эпохи «Новой Рейнской газеты»,

4 // Аркадий Малов. Казакевич Э.Г. Кӑвак тетрадь: повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 158 с.

Ҫавӑн пек йывӑҫ татӑкӗсем неолит тапхӑрӗнчи пир хатӗрӗсем пулнӑ-мӗн, Белоруссири тӗпчевҫӗсем чавса тупнӑ вӗсене, 10x10 см лаптӑкӑшлӗскерсене.

Дощечки были известны еще в эпоху неолита, в Белоруссии, например, найдены дощечки размерами 10x10 см.

Тӗрлӗрен хӑю, пиҫиххи // Валентина Минеева. Минеева В.А. Чӑвашсен эрешлӗ пир-авӑрӗ: кӗнеке-альбом. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2008. — 182 с.

Хаклӑрах экспонатсене, совет тапхӑрӗнчи пурӑнӑҫа ҫутатса паракан паха материалсене, хамӑрӑн кулленхи пурӑнӑҫпа, ӗҫпе ҫыхӑнса тӑракан япаласене пурне те музей смотрителе нимӗҫсенчен ӑҫта кирлӗ унта пытарса хунӑ: хӑшне подвала, хӑшне мачча ҫине, хӑшне чиркӗве, турӑшсем хыҫне.

Наиболее ценные исторические экспонаты, все экспонаты, относящиеся к советскому периоду истории, всё самое дорогое, связанное с нашей жизнью, с нашей работой в городе, смотрителю музея удалось скрыть от немцев, спрятать в подвале, на чердаке, в церкви за иконостасом.

Клевень шывӗ хӗрринчи лагерь // Илле Тукташ. Ковпак С.А. Путивльрен Карпата ҫитиччен: повесть. Вырӑсларан И. Тукташ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 128 с.

Ҫуркуннен малтанхи тапхӑрӗнчи кашни ир Тисса улӑхӗнче, уйрӑммӑнах юханшыв сӑртсем хушшипе тӳремлӗхе шавласа тухнӑ вырӑнсенче, ҫӗрпе пӗлӗт пӗрлешнӗ тӗлте, темиҫе сийлӗ ҫӑра тӗтре хупӑрланса тӑрать.

Ранней весной чуть ли не каждый рассвет в долине Тиссы, особенно в местах, где река вырывалась из гор на равнину, начинался тем, что между небом и землей вырастала мглистая, многослойная толща непроглядного тумана.

5 // Василий Алентей. Авдеенко А.С. Тисса хӗрринче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 196 с.

Манӑн яш чухнехи ӗмӗтӗмсем ача чухнехипе ҫамрӑклӑх тапхӑрӗнчи ӗмӗтсем пекех ачалла пулнишӗн мана ан ӳпкелеччӗр ӗнтӗ.

Да не упрекнут меня в том, что мечты моей юности так же ребячески, как мечты детства и отрочества.

III сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.

Пӗтӗмӗшпе илсен, ҫамрӑклӑх тапхӑрӗнчи хамӑн ҫитменлӗхӗмсене майӗпен-майӗпенех пӗтерсе пыратӑп, хама пурнӑҫра татах та пайтах сиен кӳме пӳрнӗ тӗп ҫитменлӗхрен — уссӑр шухӑшлама юратнинчен кӑна ниепле хӑтӑлаймастӑп.

Вообще я начинаю понемногу исцеляться от моих отроческих недостатков, исключая, впрочем, главного, которому суждено наделать мне еще много вреда в жизни, — склонности к умствованию.

XXIV сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.

Катя вунултӑ ҫулта; вӑл ҫитӗннӗ ӗнтӗ; хӗрача кӗлеткин куҫу тапхӑрӗнчи кӑнттамлӑхӗ, унӑн именӳллӗ тата лӑппи-лаппи хусканӑвӗсем тин ҫеҫ ҫуралнӑ чечекӗн илемлӗ ҫӗнӗлӗхӗпе тата ҫыпӑҫулӑхӗпе ылмашӑнчӗҫ; анчах вӑл хӑй улшӑнман.

Катеньке шестнадцать лет; она выросла; угловатость форм, застенчивость и неловкость движений, свойственные девочке в переходном возрасте, уступили место гармонической свежести и грациозности только что распустившегося цветка; но она не переменилась.

XXI сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.

Ҫакнашкал ӗнтӗ продразвёрстка тапхӑрӗнчи, пӗтӗм халӑх ӗҫлевӗ вӑхӑтӗнчи йӗрке.

Такой порядок, когда в Советской стране была продразвёрстка и всеобщая трудовая повинность.

Ҫак йывӑр ҫулсенче // Александр Галкин. Прилежаева М. П. Ленин пурнӑҫӗ: повесть; Александр Галкин куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1977. — 255 с.

Ҫак пысӑк чаплӑ ученӑй ҫапла каласа шантарнӑ: Мулен-Кинон таврашӗнчи ҫӗр сийӗсем дилювий тапхӑрӗнчи ҫӗр сийӗсем мар, унтан каярах пулса тӑнӑскерсем тенӗ; ку тӗлӗшрен Кювьепе килӗшсе вӑл кӑтартнӑ тӑрӑх, этем ӑрӑвӗ тӑваттӑмӗш тапхӑрти чӗр чунсемпе пӗр вӑхӑтра ҫуралма пултарайман тенӗ.

Высокоавторитетный ученый утверждал, что горные породы Мулэн-Кюиньона не относятся к формациям дилювия, а принадлежат к менее древней формации, и, будучи в этом отношении единомышленником Кювье, не допускал мысли, чтоб род человеческий возник вместе с животными четвертичной эпохи.

XXXVIII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с.

Ҫав шӑмӑ чӑнах ҫӗр историйӗн тӑваттӑмӗш тапхӑрӗнчи пурӑннӑ ҫын шӑмми пулнӑ пирки талашмалла мар пек туйӑннӑ.

Подлинность ископаемого человека четвертичной эпохи казалась неоспоримо доказанной и признанной.

XXXVIII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с.

— Ку тӗнчен иккӗмӗш тапхӑрӗнчи флора вӗт.

— Вот вся флора вторичной эпохи мира, эпохи переходной!

XXX сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с.

Дэвонски тапхӑрӗнчи тинӗссенче ҫавӑн йышши чӗрчунсем темӗн чухлех пурӑннӑ, вӗсем каярахпа вилсе миллиардшарӑн купаланса юлнӑ.

Моря девонского периода были богаты животными этого вида, и отложения их в горных породах новейшей эры встречаются миллиардами.

XX сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с.

Ҫак канашлура Шенкурск операцийӗ мӗнле пулса иртессине тата унӑн малтанхи тапхӑрӗнчи конкретнӑй задачӑсене пӑхса тухмалла.

Посвященное общему ходу шенкурской операции и конкретным задачам ее первого этапа.

1 // Николай Степанов. Никитин, Николай Николаевич. Ҫурҫӗр шурӑмпуҫӗ: роман; вырӑсларан Н.Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 484 с.

Вӑл калама ҫук вӑйлӑ критик пулнӑ, материализмла эстетикӑна ҫӳлти шая хӑпартнӑ, унӑн тӗп принципӗсене Гоголь тапхӑрӗнчи литературӑн произведенийӗсене тӗпчесе ҫирӗплетсе панӑ.

Куҫарса пулӑш

«Мӗн тумалла?» роман ҫинчен // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 485–495 с.

ӗҫ килӗшӗвӗ тӑрӑх ӗҫе илнӗ пӗр ҫын пуҫне шутласа палӑртакан тивӗҫлӗ налук тапхӑрӗнчи уйӑхри вӑтам ӗҫ укҫин виҫи Раҫҫей Федерацийӗн саккунӗсемпе палӑртнӑ чи пӗчӗк ӗҫ укҫин пӗрре ҫурӑ виҫинчен кая маррисем.

размер среднемесячной заработной платы которых за налоговый период в расчете на одного работника, принятого по трудовому договору, составляет не менее чем полтора минимального размера оплаты труда, установленного законодательством Российской Федерации в соответствующем налоговом периоде.

Чӑваш Республикин "Раҫҫей Федерацийӗн налуксемпе тӳлевсем ҫинчен калакан саккунӗсемпе Раҫҫей Федерацийӗн субъекчӗсене шанса панӑ налук йӗркелӗвӗн Чӑваш Республикинчи ыйтӑвӗсем ҫинчен" саккунне тата Чӑваш Республикин "Чӑваш Республикин "Раҫҫей Федерацийӗн налуксемпе тӳлевсем ҫинчен калакан саккунӗсемпе Раҫҫей Федерацийӗн субъекчӗсене шанса панӑ налук йӗркелӗвӗн Чӑваш Республикинчи ыйтӑвӗсем ҫинчен" саккунне улшӑнуcем кӗртесси ҫинчен" саккунӗн 2 статйине улшӑнусем кӗртесси ҫинчен // Михаил Игнатьев. Закон №48 от 15 сентября 2018 г.