Шырав
Шырав ĕçĕ:
Пӗр сӑмах каламасӑрах, вырӑнӗнчен тӑчӗ вӑл, пӳлӗм варринче урисене саркаларах тӑчӗ, пуҫне кӑшт малалларах туса пӗшкӗнчӗ те, аллине пӑрҫа тӗслӗрех сӑхманӗн хыҫалти кӗсйине чиксе ярса лакпа сӑрланӑ ҫаврака табак пуракӗ туртса кӑларчӗ, унтан вара, табак пуракӗ ҫине сӑрласа лартнӑ басурман генералне питӗнчен пӳрнипе шаклаттарчӗ те пӗр пысӑк чӗптӗм кӗлпе тата энӗҫ ҫулҫипе хутӑштарнӑ табак илсе, аллине кӗвенте пек авса сӑмси патне илсе пычӗ, илсе пычӗ те ҫавӑнтах табака пӗтӗмпех сӑмсипе туртса ячӗ, сӑмсине пуҫ пӳрни ҫумне перӗнтермесӗрех шӑршларӗ, — анчах пӗр сӑмах та чӗнмерӗ.
Умӗнхи сӑмах // Василий Алагер, К. Никифорова, Михаил Рубцов, Афиноген Кузьмин. Николай Гоголь. Диканька ҫывӑхӗнчи хуторти каҫсем. Вырӑсларан чӑвашла В. Алагер, К. Никифорова, М. Рубцов, А. Кузьмин куҫарнӑ. Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 254 с.
Дворянсем патриотизм ҫинчен, тӑван ҫӗршыва юратни ҫинчен кӑшкӑрнӑ, тӗрӗссипе илсен, вӑл акӑ мӗн патне илсе пынӑ: ун чухнехи ҫынсем пӗлтернӗ тӑрӑх «гостинӑйсене патриотсем пырса тулнӑ, хӑшӗ табак енчӗкӗнчен француз табакне силленӗ те, вырӑс табакне шӑршлама пуҫланӑ; хӑшӗ лафита пӑрахса вырӑсла купӑста яшкине ҫиме пуҫланӑ. Мининпа Пожарский ҫинчен калаҫма пуҫланӑ, халӑх вӑрҫи ҫинчен сӳпӗлтетнӗ, ҫав вӑхӑтрах хӑйсем инҫетри Саратов патӗнчи ялсене тарса кайма хатӗрленнӗ… Халӑх ополченийӗ ҫинчен кӑшкӑрнӑ хушӑрах ҫара ватӑ, чӑлах, ырӑ мар хӑтланакан ҫынсене панӑ».
V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Ку мӗнрен пулнине эпӗ часах ӑнкарса илтӗм, пуҫ хыта ыратнипе минӗресе халсӑрланнӑскер, диван ҫинче пайтах выртрӑм, ҫав хушӑра хам Бостонжоглон табак хучӗ ҫумӗнчи гербӗ, урайӗнче выртакан чӗлӗмпе табак кӗлӗ, пылак кукӑльсен юлашки татӑкӗсем ҫине тӑрлавсӑррӑн пӑхрӑм, ӗмӗт татӑлнӑн ҫапла шухӑшларӑм: «Эхер ыттисем пек табак туртма пултараймастӑп пулсан, эпӗ ҫитӗнсех ҫитеймен ахӑр; чӑпӑка вӑта пӳрнепе ятсӑр пурне хушшинче тытма, тӗтӗме ӑша ҫӑтма, унтан сарӑ мӑйӑх витӗр вӗрсе кӑларма мана пӳрмен пулас».
XIII сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.
Услантӑр мучи, табак енчӗкне кӗсйинчен ытла та вӑраххӑн кӑларса, ӑна васкамасӑр умне салтса хурать, кӗсйисене хыпашласа ларсан-ларсан, малтанлӑха яхӑнне тупӑнман ҫулуне пур-пӗрех шыраса тупать; чӗлӗме шаккаса тасатнӑ чух мӗн-мӑн кирлине малтанах пӗлсе тӑракан шӗвӗрсем аслашшӗне мӑк пӗрчисем сӗнеҫҫӗ; Услантӑр мучи чӗлӗмне тасатнӑ хушӑра чӑтӑмсӑр ачасем иккӗн-виҫҫӗн те енчӗкрен илнӗ табака чӗптӗмӗн-чӗптӗмӗн тытса тӑраҫҫӗ, чӗлӗмӗн пушаннӑ хырӑмне кашнин хӑвӑртрах тултарас килет; хырӑмне тултарнипех ҫырлахмасть тата, мур илесшӗ, йӳҫӗ тӗтӗм ашшӗ — чунне хыптармалла унӑнне, чӗлӗмӗнне; пуҫлать вара мучи аллинчи ҫулу чӑлтӑр-чалтӑр хӗм сирпӗтме; Услантӑр мучин йӗс шлепкеллӗ чӗлӗмӗ йӑсӑрланма пуҫличчен тул ҫутӑлса каяссӑнах туйӑнать, анчах та урамра тин ҫеҫ тӗттӗмленсе ҫитнӗ иккен-ха; ҫил-тӑман Пушкин сӑввинчи пекех улать, хӑйне юмах итлеме кӗртменшӗн нӑйкӑшать:
Иккӗмӗш сыпӑк // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 3–36 с.
Ҫав шутра 8-шне - ҫул ҫитменнисене табак туртма явӑҫтарнӑшӑн, 555-шне - уйрӑм территорисенче, 25-шне ача-пӑчан вӑйӑ площадкисенче табак туртма чарнине пӑснӑшӑн хатӗрленӗ.
Тӗтӗм хакӗ // Н.СТЕПАНОВ. «Хыпар», 2015, 38-39 (26690-26691)№, 5 с.
«Граждансен сывлӑхне табак тӗтӗмӗнчен хӳтӗлесси тата табак туртнин сиенӗ ҫинчен» калакан саккун нормисене пӑснӑ тӗслӗхсемпе пӗлтӗр 588 адмпротокол ҫырнӑ.
Тӗтӗм хакӗ // Н.СТЕПАНОВ. «Хыпар», 2015, 38-39 (26690-26691)№, 5 с.
Саксони табакӗ тутлӑ шӑршӑллӑччӗ, пире анчахрах аннесенчен вӑрттӑн туртма вӗреннӗ, хамӑра пысӑк ҫын пек туякан ача-пӑчасене пӗрер стакан табак туянассинчен пахи нимӗн те пулман.
Махорка туртсан йытӑ ҫыртмасть // Анатолий Емельянов. Емельянов, А.В. Катӑлнӑ уйӑх: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1968. — 112 с. — 41–47 с.
Пӗринчен вӑл чӗлӗм ыйтса илчӗ («хамӑнне табак ҫук чухне тураса туртрӑм»), теприне табак пачӗ.
Ҫӗвӗҫ // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.
Витӗмлӗрех пултӑр тесе пулӗ: «Ман асатте те, шӑршлама вӗреннӗскер, пит тарӑхать вара табак тупса илейменнипе», — терӗ вӑл, — Табакне ӑна халех сутса яма та пулӗ.
2 // Петр Осипов. Осипов П.Н. Пиччӗшӗпе шӑллӗ: роман. Шупашкар: Чӑваш чӗнеке издательстви, 1977. — 352 с.
Вӑл табак хутаҫҫи кӑларчӗ те, пӗр чӗнмесӗр цыгарка ҫавӑрса ҫӑварне хыпса, шӑршлӑ табак тӗтӗмне палл! кӑларса ячӗ, унтан ман урлӑ каҫхи хӗвел ҫутипе хӗрелнӗ чӳрече ҫинелле пӑхса ҫапла сӑмах хушса хучӗ:
V сыпӑк // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Гайдар А.П. Шкул: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 166 с.
Табак хӑрушла хӑватлӑ; сиксе вӗрекен, тилӗрекен хумсем ҫу сапсан лӑпланнӑ пекех, — табак та туйӑмсен вӗчӗрхенӗвне ҫемҫетсе вӗсене темиҫе сий аяларах антарать; туйӑмсем тикӗсреххӗн, ҫепӗҫреххӗн янӑрама тытӑнаҫҫӗ.
III. Шурӑмпуҫ // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремёш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 9–90 с.
— Манӑн табак, санӑннипе танлаштарсан, табак мар, наркӑмӑш тесен те юрать.— Мой табак против твоего не табак, а, можно сказать, отрава.
I. Ӑрӑмҫӑ пӗлтерни // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремёш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 9–90 с.
Пушӑ вӑхӑт пур чухне Альфред ӑна тем ӗҫӗ тума та вӗрентет, сӑмахран, лаша кӳлме, йывӑҫран тӗрлӗ фигурӑсем касса кӑларма, табак чӑмлама — ку усӑллӑ ӗҫех мар ӗнтӗ, табак чӑмлама Эмиль юратсах та каймасть, пӗрре тутанса пӑхрӗ кӑна.
Вырсарникун, июлӗн саккӑрмӗшӗнче, Эмиль... // Галина Матвеева. Линдгрен А. Лённебергӑри Эмиль мыскарисем: повесть; чӑвашла Г.А. Матвеева куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2018. — 203 с.
Манӑн кучер малтан турта хушшинчи лашан хулпуҫҫийӗнчен чӗркуҫҫипе пусса пӗкке икӗ хутчен силлесе илчӗ те, йӗнерчӗке тӳрлетрӗ, унтан каллех прешкерин чӗлпӗре айӗпе тухса ҫула май ӑна тутинчен тӗртсе хӑварчӗ те, вара кустӑрма патне пычӗ — пычӗ те, кустӑрма ҫине куҫне сиктермесӗр пӑхса, сӑхман арки айӗнчен ерипен сӑмсаран туртмалли табак коробки туртса кӑларса унӑн хуппине чӗнӗнчен тытса уҫрӗ, васкамасӑр коробка ӑшне хӑйӗн икӗ тачка пӳрнине чиксе ярса (пӳрнисем унӑн коробка ӑшне аран-аран кӗрсе вырнаҫрӗҫ), табака лутӑркарӗ-лутӑркарӗ те, малтанах сӑмсине чалӑштарса тытӑна-тытӑна шӑршларӗ; кашни шӑршламассеренех вӑл мекӗрленсе илчӗ, куҫӗсене хӗсрӗ, шывланнӑ куҫӗсене мӑч-мӑч хупса илчӗ те тарӑн шухӑша кайрӗ.
Илемлӗ Хӗҫри Касьян // Николай Степанов. Тургенев И. С. Сунарҫӑ ҫрса пынисем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 172 с. — 92–112 с.
Назаров кӗсъинчен сенкер тӗслӗ табак хутаҫҫи туртса кӑларчӗ те, ҫыххине салтса ярса, хутаҫран пӗр пӗчӗк хаҫат татки, тата пӗр чӗптӗм туранӑ, табак кӑларчӗ.
4. // Леонид Агаков. Фадеев, А. А. Амгуньски полк: повесть; вырӑсларан Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 40 с.
Хам кам иккенне систерес шутпа эпӗ кӗленче ӑшӗнче выртакан темле кӗмӗл япала ҫине пӑхрӑм, ку porte-crayon пулнине, вӑл вунсакӑр тенкӗ тӑнине пӗлсен, ӑна хутпа чӗркесе пама ыйтрӑм, вара укҫа тӳлерӗм, лайӑх чӑпӑксем, табак юнашарти табак магазинӗнче тупма пулассине пӗлтӗм те, сут тӑвакансене иккӗшне те сума суса пуҫ тайнӑ хыҫҫӑн, хул айне картина хӗстерсе, урама тухрӑм.
XIII сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.
Ватӑлас ҫулсенче вӑл шӑннипе тата пилӗкӗ ыратнипе аптракан, эрех ӗҫсе тата табак шӑршласа ҫеҫ савӑнакан йӑваш, лӑпкӑ тискер кайӑк пулса тӑнӑ; эрехпе табакне ӑна кӳршӗри лавкка хуҫи унӑн лавкки умӗнчи урама шӑлнӑшӑн парса тӑнӑ.
I // Леонид Агаков. Герцен А. И. Вӑрӑ чакак: повеҫсем; Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 104 с. — 30–98 с.
Табак хутаҫҫи — ку тарана ҫитсе те табак туртса курман ҫамрӑка, алси вара — тин анчах хӗллехи тумтирсемпе пӗрле тиртен ҫӗленӗ лайӑх алса илнӗ боеца тухнӑ.
Ӗмӗт тулчӗ! // Михаил Рубцов. Полевой Б.Н. Эпир — совет ҫыннисем: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 338 с. — 319–328 с.
Молдавансен ялӗнчи пекех ҫӳллӗ туналлӑ табаксем ҫеҫке сараҫҫӗ, табак типӗтмелли сарайсем курӑнаҫҫӗ.
Тӑваттӑмӗш сыпӑк // Яков Зверев. Первенцев, А.А. Чыса ҫамрӑкран упра: роман / вырӑсларан Я.Зверев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 482 с.
Пӗр ҫулхи тантӑшсем, «демобилизаципе» тахҫанах яла таврӑнма ӗлкӗрнӗскерсем, хӑшӗсем ҫатан леш енчен, темӗн паллисем те ҫакса тултарнӑ кӑкӑрӗсене кӑтартса, салтак картузӗсене чалӑшшӑн лартса, теприсем тата французсен хурҫӑран тунӑ сарӑ каскисене тӑхӑнса янӑ, — вӗсем чӑн малтан табак хутаҫҫи сӗнеҫҫӗ, е табакӗпе хутне тӑса-тӑса парса тӑраҫҫӗ.
V сыпӑк // Андрей Краснов. Катаев В.П. Эпӗ — ӗҫхалӑх ывӑлӗ: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 112 с.