Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Шырав

Шырав ĕçĕ:

патша сăмах пирĕн базăра пур.
патша (тĕпĕ: патша) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Пӗрремӗш хучӗ ҫине, хӑй кӑмӑлсӑр пулнине палӑртса, пӗтӗм ҫара патша Чичагова шанса пама хушнӑ; иккӗмӗш хучӗ ҫинче ҫӗнтерӳпе миршӗн тав тунӑ пулин те ҫара пурпӗрех Чичагова пама хушнӑ.

В первом, царь, выражая свое недовольство, предлагал Кутузову сдать армию Чичагову, а во втором выражал благодарность за победу и мир, но тоже приказывал сдать армию.

VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Кутузова ӗҫрен кӑларма Чичаговӑн патша алӑ пуснӑ икӗ тӗрлӗ хут пулнӑ: пӗр хучӗ тӑрӑх ӑна мир туман пулсан, иккӗмӗшӗ тӑрӑх мир тунӑ пулсан та ӗҫрен кӑлармалла пулнӑ.

Для того чтобы сместить Кутузова, у Чичагова были с собой два царских рескрипта: один на тот случай, если мир еще не заключен, и второй — если уже подписан.

VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Тепӗр кун каллех ҫав калаҫу тапранса кайнӑ, патша вара Кутузов вырӑнне Чичагова лартмалла тунӑ.

Но на следующий день разговор возобновился, и царь решил заменить Кутузова Чичаговым.

VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Патша вара ӑна Дунай ҫарне кайма сӗннӗ.

И получил предложение выехать в Дунайскую армию.

VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Патша патне Кутузов ҫапла ҫырнӑ:

Кутузов писал царю:

VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Патша ҫилли тулса ҫитнипе ӗҫ мӗнли ҫинчен Кутузовран ӑнлантарса пама ыйтнӑ.

гневно потребовавший объяснений.

VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Вара, пилӗк ҫул иртсен, Кутузовсӑр пуҫне вырӑс генералӗсенчен нихӑшӗ те туроксене ҫӗнтерме пултарайманнине пурте курсан тин, патша Кутузова главнокомандующи вырӑнне лартнӑ.

И только через пять лет, когда все увидали, что никто из русских генералов не может победить турок, царь назначил Кутузова главнокомандующим русской армии.

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Пӗрремӗш Николай патша хушнипе ҫырнӑ «Описание войны 1805 года» ятлӑ кӗнекере те авторӑн вырӑс салтакӗсен паттӑрлӑхне ирӗксӗрех йышӑнмалла пулнӑ.

Даже в «Описании войны 1805 года», сделанном по повелению Николая I, автор вынужден был признать героизм русских воинов.

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Кутузов вилнӗ, патша аманнӑ, пӗтӗмпех пӗтнӗ, текен хыпар сарӑлнӑ…

Разнесся слух, что Кутузов убит, царь ранен и все погибло…

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Вӑл коляскӑсен умӗнче патша карети пынӑ, унта гофмаршал Толстой ларнӑ…

Этот позорный кортеж открывала царская карета, в которой уносил ноги гофмаршал Толстой.

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Кутузовпа кӑмӑлсӑр пулнӑ I Александр патша Праценск сӑрчӗ ҫине вӗҫтерсе пынӑ та, унӑн свити вара ҫак калаҫӑва илтнӗ, ун ҫинчен каярахпа Волконский каласа панӑ:

Недовольный Кутузовым Александр I прискакал на Праценские высоты, и свита услышала трагический для Аустерлица диалог, переданный Волконским:

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Прусси ҫар системине хӳтӗлесе тӑракан I Александр патша: ман салтаксем ҫапӑҫу хирӗнче те харӑс утса пыччӗр, тенӗ.

которая устами ее поборника — Александра I — требовала, чтобы солдаты шли по полю сражения в ногу.

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

1812-мӗш ҫулта Россия интересӗсемшӗн Кутузов патша килӗшмен пулин те, Мускава Наполеон аллине панӑ.

В 1812 году ради интересов России Кутузов вопреки воле царя сдал Наполеону Москву.

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Кутузов вара «патша ирӗкӗпе» тухакан вӑя нимӗнпе те ҫӗнтерес ҫуккине тавҫӑрса «пурттӑршшине пушӑпа ҫапса ҫӗмӗрме» ҫуккине тавҫӑрса илнӗ.

И Кутузов понял, что «плетью обуха не перешибешь».

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Ҫав малта пыракан ҫынсем пӗрре кӑна мар патша таврашӗсем ҫӗршыва, халӑха, ҫарсене пӗтернине курнӑ, анчах ӑна чарма вӗсем вӑй ҫитерме пултарайман.

видевших не раз, как цари губят страну, народ, армию, и бессильных помешать этому.

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Ҫавӑн пек калаҫусене сарма чи малтан патша хӑй те пулӑшнӑ.

Способствовал распространению этих разговоров в первую очередь и сам царь.

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Ӗҫ кунта, паллах, этем юнӗнче мар, патша тӗрмисенче Аракчеев темӗн чухлех, юн тӑкнӑ, — ӗҫ урӑххинче пулнӑ, пӗр сӑмахпа каласан, вӑл хӑравҫӑ пулнӑ.

Дело было, конечно, не в человеческой Крови, ее Аракчеев достаточно пролил в царских застенках, — он был трусом..

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Хӑйне «урра» кӑшкӑрса саламлассине кӗтнӗ патша, строй умӗнчен иртсе пынӑ чухне ҫӗтӗк-ҫатӑк тӑхӑннӑ выҫӑ салтаксем пӗр чӗнмесӗр тӑнӑ».

Царь проезжал перед строем, ожидая криков «ура» и приветствий, а солдаты, разутые, ободранные, голодные, стояли в гробовом молчании.

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

«Патша вырӑс ҫарне пырса курнинчен пурте тӗлӗнсе кайрӗҫ.

что все были поражены встречей царя с русской армией.

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Мюрата ӗненнӗ пек тата договорӑн пур статьисемпе те килӗшнӗ пек пулса, Кутузов договора алӑ пусма тата ӑна хӑйӗн патне ҫирӗплетме илсе пыма тесе Мюрат патне хӑйӗн представительне янӑ, ҫав вӑхӑтрах вӑл патша патне «…хам вӗсен условисене йышӑнма пӗртте шутламан, — тесе ҫырнӑ. — Эпӗ ответ парса вӑхӑта 20 сехет тӑсрӑм, ҫак хушӑра пӗрмаях каялла чакса пытӑм, французсенчен икӗ марш чухлӗ каялла чакрӑм», тенӗ.

Сделав вид, что он, конечно, верит Мюрату и согласен со всеми статьями договора, Кутузов послал к Мюрату своего представителя, чтобы подписать договор и прислать ему на утверждение, а сам «…нимало не думал, — писал он царю, — принять условия. Я удержался ответом 20 часов, а между тем продолжал отступать и успел отойти от французов два марша».

V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Страницăсем:

Меню

 

Статистика

...тĕплӗнрех