Шырав
Шырав ĕçĕ:
Пӗрремӗш хучӗ ҫине, хӑй кӑмӑлсӑр пулнине палӑртса, пӗтӗм ҫара патша Чичагова шанса пама хушнӑ; иккӗмӗш хучӗ ҫинче ҫӗнтерӳпе миршӗн тав тунӑ пулин те ҫара пурпӗрех Чичагова пама хушнӑ.
VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Кутузова ӗҫрен кӑларма Чичаговӑн патша алӑ пуснӑ икӗ тӗрлӗ хут пулнӑ: пӗр хучӗ тӑрӑх ӑна мир туман пулсан, иккӗмӗшӗ тӑрӑх мир тунӑ пулсан та ӗҫрен кӑлармалла пулнӑ.
VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Тепӗр кун каллех ҫав калаҫу тапранса кайнӑ, патша вара Кутузов вырӑнне Чичагова лартмалла тунӑ.Но на следующий день разговор возобновился, и царь решил заменить Кутузова Чичаговым.
VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Патша вара ӑна Дунай ҫарне кайма сӗннӗ.
VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Патша патне Кутузов ҫапла ҫырнӑ:
VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Патша ҫилли тулса ҫитнипе ӗҫ мӗнли ҫинчен Кутузовран ӑнлантарса пама ыйтнӑ.
VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Вара, пилӗк ҫул иртсен, Кутузовсӑр пуҫне вырӑс генералӗсенчен нихӑшӗ те туроксене ҫӗнтерме пултарайманнине пурте курсан тин, патша Кутузова главнокомандующи вырӑнне лартнӑ.
VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Пӗрремӗш Николай патша хушнипе ҫырнӑ «Описание войны 1805 года» ятлӑ кӗнекере те авторӑн вырӑс салтакӗсен паттӑрлӑхне ирӗксӗрех йышӑнмалла пулнӑ.
VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Кутузов вилнӗ, патша аманнӑ, пӗтӗмпех пӗтнӗ, текен хыпар сарӑлнӑ…
VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Вӑл коляскӑсен умӗнче патша карети пынӑ, унта гофмаршал Толстой ларнӑ…Этот позорный кортеж открывала царская карета, в которой уносил ноги гофмаршал Толстой.
VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Кутузовпа кӑмӑлсӑр пулнӑ I Александр патша Праценск сӑрчӗ ҫине вӗҫтерсе пынӑ та, унӑн свити вара ҫак калаҫӑва илтнӗ, ун ҫинчен каярахпа Волконский каласа панӑ:
VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Прусси ҫар системине хӳтӗлесе тӑракан I Александр патша: ман салтаксем ҫапӑҫу хирӗнче те харӑс утса пыччӗр, тенӗ.которая устами ее поборника — Александра I — требовала, чтобы солдаты шли по полю сражения в ногу.
VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
1812-мӗш ҫулта Россия интересӗсемшӗн Кутузов патша килӗшмен пулин те, Мускава Наполеон аллине панӑ.В 1812 году ради интересов России Кутузов вопреки воле царя сдал Наполеону Москву.
VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Кутузов вара «патша ирӗкӗпе» тухакан вӑя нимӗнпе те ҫӗнтерес ҫуккине тавҫӑрса «пурттӑршшине пушӑпа ҫапса ҫӗмӗрме» ҫуккине тавҫӑрса илнӗ.
VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Ҫав малта пыракан ҫынсем пӗрре кӑна мар патша таврашӗсем ҫӗршыва, халӑха, ҫарсене пӗтернине курнӑ, анчах ӑна чарма вӗсем вӑй ҫитерме пултарайман.видевших не раз, как цари губят страну, народ, армию, и бессильных помешать этому.
VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Ҫавӑн пек калаҫусене сарма чи малтан патша хӑй те пулӑшнӑ.Способствовал распространению этих разговоров в первую очередь и сам царь.
VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Ӗҫ кунта, паллах, этем юнӗнче мар, патша тӗрмисенче Аракчеев темӗн чухлех, юн тӑкнӑ, — ӗҫ урӑххинче пулнӑ, пӗр сӑмахпа каласан, вӑл хӑравҫӑ пулнӑ.
VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Хӑйне «урра» кӑшкӑрса саламлассине кӗтнӗ патша, строй умӗнчен иртсе пынӑ чухне ҫӗтӗк-ҫатӑк тӑхӑннӑ выҫӑ салтаксем пӗр чӗнмесӗр тӑнӑ».
VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
«Патша вырӑс ҫарне пырса курнинчен пурте тӗлӗнсе кайрӗҫ.
VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Мюрата ӗненнӗ пек тата договорӑн пур статьисемпе те килӗшнӗ пек пулса, Кутузов договора алӑ пусма тата ӑна хӑйӗн патне ҫирӗплетме илсе пыма тесе Мюрат патне хӑйӗн представительне янӑ, ҫав вӑхӑтрах вӑл патша патне «…хам вӗсен условисене йышӑнма пӗртте шутламан, — тесе ҫырнӑ. — Эпӗ ответ парса вӑхӑта 20 сехет тӑсрӑм, ҫак хушӑра пӗрмаях каялла чакса пытӑм, французсенчен икӗ марш чухлӗ каялла чакрӑм», тенӗ.
V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.