Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Шырав

Шырав ĕçĕ:

паттӑр сăмах пирĕн базăра пур.
паттӑр (тĕпĕ: паттӑр) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Паттӑр летчиксен ирӗксӗрех вара ҫак вӗҫеве вӗсем хӑйсен чапӗшӗн мар, ҫӗршыв ӗҫӗшӗн, унӑн чысӗшӗн тухни ҫинчен чӑтӑмлӑн ӑнлантарма тивнӗ.

Куҫарса пулӑш

В. П. Чкалов музейӗнче // А. ЧЕБУРАШКИН. «Тӑван Атӑл». — 1974, 2№ — 72–73 с.

Питӗ тӗплӗн хатӗрленеҫҫӗ виҫӗ паттӑр летчик ҫак вӗҫеве.

Куҫарса пулӑш

В. П. Чкалов музейӗнче // А. ЧЕБУРАШКИН. «Тӑван Атӑл». — 1974, 2№ — 72–73 с.

Вӗсем ҫӳлӗк ҫинче тунсӑхласа выртмаҫҫӗ, кашни кӗнекинех ватти те, вӗтти те савса, чун патне ҫывӑх хурса вулать, вӗренет, унти паттӑр ҫынсем пек пулма ӗмӗтленет.

Куҫарса пулӑш

Аркадий Ӗҫхӗл // Илпек Микулайӗ. «Тӑван Атӑл». — 1974, 2№ — 69–70 с.

Анчах ҫакна асӑрхаттармасӑр иртме ҫук: ман шутпа, Чапаев хӑйсен ирӗкӗпе фронта пынӑ тӑватӑ ҫынна дивизие илесшӗн мар пулни, паттӑр начдив кӑмӑлӗпе килӗшсе тӑмасть.

Куҫарса пулӑш

Чапаев ҫинченех… // Василий Долгов. «Тӑван Атӑл». — 1974, 2№ — 65–67 с.

Ун калавӗсемпе очеркӗсенче Чапаев — паттӑр ҫын, хӑюллӑ та ӑста полководец, пӗтӗм пурнӑҫне халӑха, Тӑван ҫӗршыва панӑ патриот.

Куҫарса пулӑш

Чапаев ҫинченех… // Василий Долгов. «Тӑван Атӑл». — 1974, 2№ — 65–67 с.

Тӗнчери ырми хӑватлӑ Чӑн сӑмах ӑстисене, Аслӑ Горький хавхалатнӑ Пӗтӗм ирӗк ӑссене, Мускава ҫуд тытнӑ паттӑр Пӗр кил-йыш хӑнисене Парнелетпӗр, халаллатпӑр Ҫак поэзи ӗнчине.

Куҫарса пулӑш

«Ӗмӗр сакки сарлака» // Влас Паймен. «Тӑван Атӑл». — 1974, 2№ — 50–65 с.

Паттӑр салтак чунӗ тӑван ҫӗрте канлӗх тупрӗ.

Куҫарса пулӑш

Сакӑр вунӑ ҫул иртсен салтак тӑван кӗтесӗнче ӗмӗрлӗх канлӗх тупрӗ // Ольга АНДРЕЕВА. https://ursassi.ru/articles/patriotizm/2 ... pr-3398106

Ҫак япаласем, паттӑр салтака ҫӗре панӑ кун, унӑн мӑнукне куҫрӗҫ.

Куҫарса пулӑш

Сакӑр вунӑ ҫул иртсен салтак тӑван кӗтесӗнче ӗмӗрлӗх канлӗх тупрӗ // Ольга АНДРЕЕВА. https://ursassi.ru/articles/patriotizm/2 ... pr-3398106

Ҫапла, ачамсем, Чемей ӗлӗк те паттӑр ял пулнӑ, халь вара тата паттӑртарах…

Куҫарса пулӑш

Чемее пырса кӗрсен // Георгий Янгай. «Капкӑн», 1970. — 1№ — 2-3 с.

Пӗр ӗмӗре яхӑн каярах Россия хӑйӗн паттӑр полкӗсем Болгарирен Тӑван ҫӗршыва ҫӗнтерӳпе таврӑннине уявланӑ.

Куҫарса пулӑш

Чӑвашсен юратнӑ писателӗ // Арсений Изоркин. «Тӑван Атӑл». — 1974, 1№ — 79–80 с.

Уява пуҫтарӑннисем паттӑр летчиксен монуменчӗ умне чечек кӑшӑлӗ хучӗҫ.

Куҫарса пулӑш

Чечек кӑшӑлӗ хучӗҫ // Сергей Батюков. http://kasalen.ru/2023/08/15/%d1%87%d0%b ... %97%d2%ab/

Каччӑсене мӗн ҫамрӑкран ҫав паттӑр пек пулма, тӑван йӑха хӳтӗлеме, ваттисене сума суса тӗрӗс пурӑнма вӗрентнӗ.

Юношей с малых лет учили быть похожими на богатырей: проявлять мужество, защищать род и семью, уважать старших, быть благородным.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Ҫапла авалхи ҫынсен ӑнӗнче унччен ҫут ҫанталӑк вӑйӗсенчен хӑраса, вӗсене пуҫҫапса-пӑхӑнса тӑракан «мӗскӗн» этемрен идеализациленӗ ҫын — паттӑр — ӳссе ҫирӗпленнӗ.

В представлениях людей сформировался новый образ, противоположный жалкому, беззащитному и покорному перед силами природы человеку, — богатырь. Этот герой выражает ранний исторический этап идеализации человека.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Ҫапла вара, истори аталанӑвӗ тӗлӗшӗнчен пӑхсан, паттӑр юмахӗ уйрӑм ҫын ӑрулӑх ушкӑнӗнчен уйрӑлса тухнине, харкамлӑх ӑс-тӑнӗ урӑхланса пынине кӑтартса парать.

Таким образом, богатырские сказки несут в себе разнообразные следы архаических верований и представлений. Наиболее древний сюжетный пласт исторически относится ко времени распада родового общества, когда отдельный человек начинает выделяться из общей массы благодаря личным качествам, самосознание его развивается.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Ҫак тишкерӳ хыҫҫӑн, ҫӳлерех палӑртнӑччӗ, паттӑр ҫинчен калакан чӑваш юмахӗсенче 300 А, 300 *В, 301 А, 301 *В, 303, 315 А сюжетсемпе тӳр килекен ушкӑнсем курӑнчӗҫ, унсӑр пуҫне харкам ушкӑн та йӗркеленчӗ.

В результате такого анализа среди чувашских сказок о богатырях выявились группы в соответствии с сюжетами 300 А, 300 *В, 301 А, 301 *В, 303, 315, а также одна дополнительная группа.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

7. Ҫапла вара, «Паттӑр юмахӗсем» кӗнекен тытӑмӗ ҫакнашкал пайсенчен тӑрать: «Умсӑмах», «Текстсем», «Кӗскетнӗ ятсем», «Ӑнлантарусем», «Сайра тӗл пулакан сӑмахсен ӑнлантарӑвӗ», «Тӗп сӑмахсен кӑтартмӑшӗ», «Библиографи».

7. Таким образом, структуру сборника «Богатырские сказки» составляют следующие части: «Предисловие», «Тексты», «Условные сокращения», «Комментарии», «Словник», «Указатель ключевых слов», «Библиография».

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

6. Умнерех А. Салмин паттӑр юмахӗсен ҫӑлкуҫӗсене пичетлесе кӑларнӑ тесе палӑртнӑччӗ.

6. Мы уже говорили, что А.К. Салмин ранее издал список источников богатырских сказок.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

5. Умнерех палӑртса иртнӗ вырӑсла е урӑх чӗлхепе кун ҫути курнӑ чӑваш юмахӗсене те «Паттӑр юмахӗсем» пухха кӗртмен (нумайӑшӗ унччен те чӑвашла пичетленнӗ).

5. В сборнике не отразились также чувашские богатырские сказки,опубликованные в переводе на русский или другие языки (многие из них выходили до этого на чувашском языке).

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Ку текстсем хушшинче хитре те хӑйне евӗр хайлавсемпе («Ҫӗлен ҫӗршывӗнче» т. ыт. те) пӗрлех вӑйсӑр текстсем те пур («Патша ҫинчен», «Иванпа ҫӗленсем ҫинчен», «Иван паттӑр», «Вилӗмсӗр чун ҫинчен» т. ыт. те).

Среди них, несомненно, есть оригинальные, хорошие произведения («В стране змея»). Но есть и слабые тексты («Про царя», «Об Иване и змеях», «Иван-батыр», «О бессмертной душе»),

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Вӑл шутра ЧПГӐИ ӑслӑлӑх архивӗнче 1970—1980 ҫулсенче Чӑваш патшалӑх университечӗн студенчӗсем ҫырса панӑ паттӑр юмахӗсене асӑнма пулать (8-мӗш йышӑну кӗнеки, 3825 инв. №; 10-мӗш йышӑну кӗнеки, 4506 инв. №).

Среди них прежде всего следует назвать богатырские сказки, поступившие в архив ЧГИГН (книга поступления 8, инв. № 3825; книга поступления 10, инв. № 4506) в 1970–1980-х гг. от студентов Чувашского государственного университета им. И.Н. Ульянова.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Страницăсем:

Меню

 

Статистика

...тĕплӗнрех