Шырав

[+] хушма опцисем

Шырав ĕçĕ:

мӗлке сăмах пирĕн базăра пур.

мӗлке (тĕпĕ: мӗлке) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.

Унӑн куҫ умӗнче ванса пӗтнӗ ял ӳкерчӗкӗ курӑнса илчӗ, курӑнса илчӗ те мӗлке пек ҫухалчӗ.
Куҫарса пулӑш

Хӑрушӑ ӗҫ // Михаил Сунтал. Сунтал Михаил. Ҫӑтмах. Фантастикӑллӑ повесть. Шупашкар, 2009. — 120 с.

Кӑна кӗтмен хура мӗлке пек арҫын хӑранипе хутлансах ларчӗ.
Куҫарса пулӑш

Тӗпсӗр кӳлӗ // Михаил Сунтал. Сунтал Михаил. Ҫӑтмах. Фантастикӑллӑ повесть. Шупашкар, 2009. — 120 с.

Асамлӑ шывӗ пуҫӗнчен пуҫласа куҫа шартаракан шурӑ-шӑрӑ ури патнех йӑпӑртаттарса чупса анать те сасартӑках йӗп чиксен те куҫ курман тӗттӗм мӗлке ӑшӗнче ҫухалать.
Куҫарса пулӑш

Тӗпсӗр кӳлӗ // Михаил Сунтал. Сунтал Михаил. Ҫӑтмах. Фантастикӑллӑ повесть. Шупашкар, 2009. — 120 с.

Ӑна пӗлме ҫӑмӑл: сире хӗвел ҫути ҫутатса тӑнӑ чухне ӑшӑ; мӗлке ӑшне кӗрсенех — сулхӑн пулать.
В этом легко убедиться: когда лучи солнца вас освещают — вам тепло; отойдите в тень — становится прохладно.

Ҫанталӑк ҫинчен мӗн пӗлмелле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫак таблицӑран эпир ак мӗн пӗлтӗмӗр: кӗркунне кашни уйӑхрах хӗвел кӑнтӑрла ҫӳлелле сахалтарах хӑпаракан пулать (кӑнтӑрлахи мӗлке вӑрӑмланса пырать).
Вот что мы узнали из этой таблицы: осенью с каждым месяцем солнце в полдень стояло все ниже над землей {полуденная тень удлинялась).

Эпир хамӑр шкулта ҫанталӑка епле сӑнаса пыни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Кӑнтӑрлахи мӗлке вӑрӑмрах пулсан, хӗвел иртнӗ уйӑхринчен аялтарахра тӑнине пӗлеттӗмӗр.
Если полуденная тень становилась длиннее, мы знали, что солнце стоит ниже, чем в прошлом месяце.

Ҫав вӑхӑтра кӑнтӑр полюсӗпе ун таврашӗнчи ҫӗрсем мӗлке ӑшӗнче, кӑнтӑр полюсӗ ҫывӑхӗнче талӑкӗпе тӗттӗм каҫ.
Южный полюс и пространство вокруг него находится в это время в тени. Около южного полюса круглые сутки стоит ночь.

Ҫӗрӗн ҫулталӑкри ҫавӑрӑнӑҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Кӑнтӑрти полушаринче паллӑ тунӑ вырӑн ҫав вӑхӑтра мӗлке ӑшӗнче ытларах пулать.
Место, обозначенное в южном полушарии, в это время большую часть времени находится в тени.

Анчах, кӑшт тӑрсан, эпир мӗлке пӑртак кӑна вӑрӑмланнине асӑрхарӑмӑр.
Но вот мы заметили, что тень чуть-чуть удлинилась.

Хӗвел тӑрӑх тӗп енсене эпир епле тупни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Мӗлке яланах аяккалла куҫса кӗскелнӗҫемӗн кӗскелсе пычӗ.
Тень все передвигалась и становилась короче.

Халӗ ӗнтӗ мӗлке тӑршшӗ кӗскерех пулчӗ.
Тень стала короче.

Темиҫе минутран эпир мӗлке кӑшт айккинерех куҫса кайнине асӑрхарӑмӑр.
Через несколько минут мы заметили, что тень ушла немного в сторону.

4. Пӗр-пӗр уяр кун пурӑ илӗр те класс чӳречи раминчен урайне ӳкнӗ мӗлке хӑш енне ӳкнине тата унӑн тӑршшӗне кӑнтӑрла умӗн, шӑп кӑнтӑр тӗлӗнче тата, кӑнтӑрла иртсен паллӑ тӑвӑр.
4. В один из солнечных дней обозначьте мелом на полу направление и длину тени от оконной рамы класса: до полудня, в полдень и после полудня.

Ҫынсен енсене хӗвел тӑрӑх тупма мӗнле вӗренсе ҫитнӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Кӑнтӑрлахи мӗлке ӳкнӗ ене вӗсем ҫурҫӗр енӗ е ҫурҫӗр тесе ят панӑ.
То направление, куда падает полуденная тень, люди назвали северным направлением, или севером.

Вӗсем пӗр-пӗр уҫӑрах вырӑна юпасем лартнӑ та, ҫав юпасенчен ӳкекен мӗлке тӑршшӗне тата вӑл хӑш енне ӳкнине кура, вӑхӑта чухлама вӗренсе ҫитнӗ.
И стали ставить на площадях особые столбы. По длине тени от столба и ее направлению они определяли время.

Кун каҫа мӗлке енӗ те куҫса пырать.
Меняется в течение дня и направление тени.

Анчах кашни япаларан ӳкекен мелке тӑршшӗ кун каҫа пӗр пек пулмасть: хӗвел аялта пулсан, мӗлке вӑрӑм пулать, хӗвел ҫӳлерех хӑпарнӑҫемӗн вӑл кӗскелсе пырать.
Но длина тени от каждого предмета в течение дня меняется. Чем ниже солнце над землей, тем длиннее тень; чем оно выше, тем тень короче.

Ахаль те типшӗмскерӗн, унӑн пичӗ тата ытларах начарланнӑ, янах шӑммисем хытӑрах палӑракан пулнӑ, Прохорова куҫӗсем ҫине темле мӗлке ӳкнӗ пек курӑннӑ.
Куҫарса пулӑш

8. Нимӗн те паллӑ мар // Леонид Агаков. Чаковский А. Б. Инҫетри ҫӑлтӑр ҫути: повесть / А. Б. Чаковский ; вырӑсларан Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1966. — 275 с.

Вӑл пирӗн пурнӑҫ ҫине хура мӗлке пек выртрӗ.
Куҫарса пулӑш

7. Ҫӗр ҫинче миҫе чӑнлӑх? // Леонид Агаков. Чаковский А. Б. Инҫетри ҫӑлтӑр ҫути: повесть / А. Б. Чаковский ; вырӑсларан Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1966. — 275 с.

Правлени ларӑвӗнче ҫав мӗлке пирки сӑмах-юмах хускатсан, малтанлӑха Васса ӑна-кӑна нимӗн те тавҫӑрса илеймерӗ-ха.
Куҫарса пулӑш

XV сыпӑк // Василий Алентей. Алендей, Василий. Курӑксене тайса ҫил вӗрет: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1969. — 254 с.

Страницăсем:

Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Шырав

Шырав ĕçĕ:

Меню

Статистика