Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Ҫемье, юрату тата шанчӑклӑх кунӗ умӗн ҫур ӗмӗр пӗрле пурӑнакан мӑшӑрсене чысласси Чӑваш Енре ырӑ йӑла пулса тӑчӗ.

Куҫарса пулӑш

«Атте-анне пилне ӑса хывнӑран эпир телейлӗ» // Валентина БАГАДЕРОВА. http://www.hypar.ru/cv/news/atte-anne-pi ... ir-teleyle

Кунта Р.Г. Кузеев сӑмахӗсем шӑпах вырӑнлӑ: «Ҫак юмах фактӗнче истори тапхӑрӗнче ҫирӗпленнӗ экзогами йӗркисем ӳкерӗнсе юлни иккӗлентермест те. Ку йӑла саккунӗсемпе пӗр ӑрури ҫынсем йӑх пуҫне ашшӗ вырӑнне хунӑ, хӑйсене вара пӗртӑвансем тесе ӗненнӗ».

Здесь весьма уместно высказывание Р.Г. Кузеева: «Не вызывает сомнений, что в основе подобного типа сказок запечатлились традиции экзогамии. По законам этой традиции, люди одного рода главу своего рода принимали за родного отца и верили, что сами являются кровными родственниками».

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Унччен питӗ кирлӗ тесе шутланӑ йӑла нӗрсӗррӗн, тискеррӗн курӑна пуҫланӑ.

Осознали чудовищность проводимого некогда обряда.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Паллах, вӑл вӑхӑтра ку хӑрушӑ йӑла юмах сюжечӗ пулма та пултарайман.

Этот сюжет отразился в устном творчестве значительно позже,

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Ҫапла вара, обществӑ членӗсемшӗн кашниншӗнех творчествӑлла ӗҫлеме тата вӗренме лайӑх майсем уҫӑлаҫҫӗ; ҫак кирлӗ ӗҫре халӑх пурнӑҫне пурлӑх тӗлӗшӗнчен лайӑхлатса пыни, ӗҫ кунӗ кӗскелни, ҫынсен пурнӑҫӗпе йӑла условийӗсене ҫултан-ҫул лайӑхлатни питех те пысӑк вырӑн йышӑнса тӑрать.

Куҫарса пулӑш

Коммунизм культури // И.А. Маркелов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 80-88 с.

Вӗсенчен тухман ку йӑла, вӗсем пӗтерес ҫук ӑна.

Куҫарса пулӑш

Чӑтаймарӗ, тӳсеймерӗ… // Леонид Агаков. Агаков, Л. Я. Суя телей: сатирӑлла калавсем; худож. В. Агаков. - Шупашкар: КПСС Чӑваш обкомӗн издательстви, 1975. — 64 с. — 22–33 с.

Анчах сывалма темӗнле йӑла тумалла имӗш.

Но для этого по ее словам нужно провести какой-то обряд.

Кинемей урине сиплеме 400 пин тыттарса янӑ // Софья Савнеш. https://chuvash.org/news/35243.html

— Ҫичӗ минута халь эсир йыт ҫӳппине те хумарӑр тейӗпӗр-ха, тата мӗнле йӑла вӑл сирӗн вӑхӑта «яхӑнпа» виҫесси? — тесе хучӗ старик.

Куҫарса пулӑш

Ҫул юлташӗ // Юрий Скворцов. Скворцов, Ю. И. Ҫул юлташӗ: калавсемпе кӗске повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1975. — 184 с. — 3–18 с.

Ҫул ҫӳрекенсем каламасӑрах йӑла пирки илтнӗ тет: инкек-синкек пуласран йывӑҫа пуҫ тайнӑ.

Все путники уже знали традицию и на всякий случай кланялись дереву.

Суеҫ Макҫӑм // Александра Сергеевна. https://t.me/sergeyevnachavashla/318

Пӗлӗҫ те, илтӗҫ те тракторист ӗҫне пӑрахма хушӗҫ, тесе кӑна та мар, — калаҫма юратманран, хӑйӗн ҫинчен, хӑйӗн ӗҫӗ ҫинчен калаҫас йӑла пулманран.

Куҫарса пулӑш

II // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 357–367 с.

Аннушкинӑн ҫакӑн пек йӑла та пур: тем асӑрхаса е тем аса илсе, «чим-ха!» темелле те ун хӑй пуҫланӑ калаҫӑва вӗҫне ҫитермесӗрех е ҫынна итлесе пӗтермесӗрех урӑххи пирки сӑмах пуҫламалла, «Чим-ха!

Куҫарса пулӑш

I // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 306–337 с.

Музыка шкулӗпе йӑла ҫуртне хӗле кӗриччен туса пӗтересшӗн.

Куҫарса пулӑш

VII // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 254–305 с.

Хӑш-пӗрисен ун пек чухне яланах хӗрарӑма хӳтӗлес йӑла пур.

Куҫарса пулӑш

XIX // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 94–253 с.

Ун бригадисене йӑла ҫурчӗсем тунӑ ҫӗртен тытаҫҫӗ те е гараж, е склад, е тата кантур тунӑ ҫӗре куҫарса каяҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

XII // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 94–253 с.

Йӑла ҫурт-йӗрӗсене вӑл ертсе пыракан СУ тӑвать.

Куҫарса пулӑш

X // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 94–253 с.

Эпир, монолитлӑ бетон никӗссем хывмасӑр, производство корпусӗсене те, рабочисен йӑла ыйтӑвӗсене тивӗҫтермелли ҫуртсене те сӑвайсем ҫинче лартатпӑр.

Куҫарса пулӑш

IX // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 94–253 с.

Пӗлтерсем халӑха: столовӑйсем, тӗрӗсрех каласан, йӑла ыйтӑвӗсене тивӗҫтермелли блоксем, хӑҫан хатӗр пулаҫҫӗ?

Куҫарса пулӑш

VII // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 94–253 с.

Асу чиперех пуль-ха, урлӑ калаҫас йӑла пур сан — ак мӗн калам.

Куҫарса пулӑш

II // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 5–93 с.

— Шӑтӑр-шатӑр калаҫса, ҫын кӑмӑлне тавӑрас йӑла ҫук унӑн.

Куҫарса пулӑш

II // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 5–93 с.

— Таврӑнсан та килмӗ паян, каҫхине кантурта ларас йӑла ҫук ун, ирхине вара тӑват-пилӗк сехетрех кунта.

Куҫарса пулӑш

II // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 5–93 с.