Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Юлашкинчен, вӑрмансем пачах пӗтеҫҫӗ, талккӑшпех ҫеҫенхир саралса выртать.

Наконец, леса совершенно исчезают и уступают место сплошной степи.

5. Вӑрманлӑ ҫеҫенхирсемпе хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирсен зони // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

3 1/2 пин километр ытла тӑсӑлса выртать вӑл.

Больше чем на З 1/2 тысячи километров протянулся он.

Ҫулйӗрсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫав айлӑм тӳремлӗхӗн варри тӗлӗпе, ҫурҫӗртен кӑнтӑралла Средне-Русски тӳпем тӑсӑлса выртать.

Посредине, с севера на юг, проходит Средне-Русская возвышенность.

Хутӑш вӑрмансен зонинчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Калинин хули патӗнче торф шурлӑхӗсен темӗн пысӑкӑш лаптӑкӗ сарӑлса выртать.

У города Калинина раскинулось огромное пространство торфяных болот.

Самолет ҫинчен епле курӑнать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хутӑш вӑрмансен зони тайгаран кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ еннелле выртать.

Зона смешанных лесов расположена на юго-запад от тайги.

4. Хутӑш вӑрмансен зони. // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пур ҫӗрте те йывӑҫ — Двина хӗррисене хӑмасем, пӗренесем купаласа тултарнӑ; иртсе каякан ютҫӗршыв парохочӗсем ҫинче те хӑма таврашӗ темӗн ҫӳллӗш купаланса выртать.

Лес всюду— доски и бревна загромождают берега Двины; лес лежит высокими постройками на проходящих иностранных судах.

Архангельск порчӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫурҫӗрти Двина шывӗн варри лутра, шурлӑхлӑ ҫырансем хушшинче анлӑн сарӑлса выртать.

Широко разлилось устье Северной Двины между низкими болотистыми берегами.

Архангельск порчӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Уралтан хӗвеланӑҫнелле, Кама шывӗн сулахай енче, ҫӗр айӗнче тӗрлӗ тӑварсен сийӗ выртать, вӑл сий 500 м хулӑмӑш.

К западу от Урала, на левом берегу Камы, лежит под землей пласт различных солей в 500 м толщиной.

Березники // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кузнецк бассейнӗ Новосибирскран кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ еннелле выртать.

Кузнецкий бассейн расположен на юго-восток от Новосибирска.

Тайган ҫӗр айӗнчи усӑллӑ япалисем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Лӑсӑллӑ вӑрманта тӑпра ҫинче яланах тӑкӑннӑ лӑсӑ выртать.

Почва в хвойном лесу всегда усыпана опавшей хвоей.

Тайгари ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тайган ку пайӗ ӑшӑ Атлантика океанӗ ҫывӑхнерех выртать.

Эта часть тайги ближе к теплому Атлантическому океану.

Тайгари ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тайга зони тундрӑран кӑнтӑр еннелле выртать.

Зона тайги расположена южнее тундры.

Тайгари ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫутӑ хӑю пек курӑнакан юханшыв анчах, пӗрре кукӑралкаласа, тепре тӳреленсе, тайга витӗр юхса выртать.

Только блестящая лента реки, то извиваясь, то выпрямляясь, прорезала ее.

Тайга ҫийӗнче тата тайгара // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Эпир опытлӑ станцин тутӑ пӑланӗсен кӗтӗвӗсемпе вӗсен темӗн чухлӗ пӑрушӗсене тата йытӑ ӗрчетмелли городока куртӑмӑр; опытлӑ станци ҫумӗнче пысӑк уй-хир сарӑлса выртать.

Мы видели стада сытых оленей опытной станции и множество их телят и городок для собаководства; возле опытной станции расстилалось большое поле.

Нарьян-Мар — ненецсен хули // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тундра Англия, Франция тата Германия пӗрле йышӑнса тӑракан лаптӑкран икӗ хут пысӑкрах ҫӗр лаптӑкӗ йышӑнса выртать.

Тундра занимает пространство в два раза большее, чем Англия, Франция, Германия, вместе взятые.

Тундрӑри халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тундра зони пӗтӗмпе пекех поляр ункин леш енче выртать, унта хӗлле хӗвел темиҫе кун хушши, темиҫе уйӑх хушши те пӗртте курӑнмасть.

Почти вся зона тундры лежит за полярным кругом, где зимой солнце по нескольку дней и даже месяцев совсем не показывается.

Тундрӑри ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Юрлӑ тӳремлӗх йӑлтӑртатса, асамат кӗперӗ пек симӗсӗн-кӑвакӑн, хӗрлӗн ҫеҫ курӑнса выртать.

Снеговая равнина искрилась и переливалась всеми цветами радуги.

Хӗлле тундра тӑрӑх кайни // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Йӗри-тавра вӗҫӗ-хӗрри курӑнми юр тӳремлӗхӗ сарӑлса выртать.

Вокруг расстилалась беспредельная снеговая равнина.

Хӗлле тундра тӑрӑх кайни // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫурҫӗрти Пӑрлӑ океан хӗррипеле пӗтӗм Совет Союзӗ тӑршшӗпех тундра тӑрӑхӗ тӑсӑлса выртать.

По берегам Северного Ледовитого океана вдоль всего Советского Союза полосой расстилается тундра.

2. Тундра зони // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пӑшалсем хӑвӑрттӑн кӗрӗслеттерме тытӑнаҫҫӗ, часах акӑ ҫӗр тюлень ытла вилсе выртать.

Начинается быстрая стрельба, и скоро уже больше сотни тюленей лежат убитыми.

Тюлень тытма ледоколпа кайни // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.