Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Мӗншӗн шӑпах ҫак ҫула суйласа илнине ӑнланмашкӑн Крым историне, Раҫҫей - Крымшӑн, Крым Раҫҫейшӗн мӗнешкел пысӑк пӗлтерӗшлине пӗлни те ҫителӗклӗ.

Куҫарса пулӑш

Эпир пурте - яланах пӗрле! // Каҫал Ен. «Каҫал Ен», 2016, пуш, 18

Крымӑн кӑнтӑрти хӗррине ҫурҫӗртен вӗрекен енне ҫилсенчен Крым тӑвӗсем хӳтӗлесе тӑраҫҫӗ.

Южный берег Крыма защищен от холодных северных ветров Крымскими горами.

Ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Истори учебникӗн хуплашки ҫинчи Крым кӗперне РФ Президенчӗ Владимир Путин пуҫарнипе кӑларнӑ, августӑн 28-мӗшӗнче «Спутник в Крыму» тelegram-каналӗн радио эфирӗнче учебникӗн авторӗсенчен пӗри Армен Гаспарян каласа панӑ.

Изображение Крымского моста на обложке учебника по истории вынесено по инициативе президента РФ Владимира Путина, рассказал 28 августа один из авторов учебника, первый зампред комиссии по просвещению и воспитанию Общественной палаты Армен Гаспарян в эфире радио «Спутник в Крыму» в Telegram-канале.

Путин историпе ҫырнӑ учебник хуплашки ҫине Крым кӗперне ӳкерме сӗннӗ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/v-rent/2023- ... nn-3410423

Пурте пӗлеҫҫӗ-ҫке-ха, Сафа-Гирей кирек мӗнле ӗҫ пирки те чи малтан Крым ҫыннисемпе канашлать, чи чаплӑ парнесене Крым ҫыннисене парать, ӗҫкӗ-ҫикӗре те, тӗрлӗ йышӑнусенче те кӗрекере ҫавсем саркаланса лараҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

1. Тыткӑна лекнӗ уйӑх // Куҫма Турхан. Турхан К. С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: Истори романӗ. Иккӗмӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 559 с.

Пӗлтӗр эпир Сочире пулнӑ чухне Крым Республикин Министрсен Канашӗн Председателӗпе /халӗ Крым Республикин Пуҫлӑхӗ/ Сергей Аксеновпа тата Севастополь Кӗпӗрнаттӑрӗпе Сергей Меняйлопа Килӗшӳсем алӑ пуснӑччӗ, ҫавна май хальхи ӗҫлӗ тӗлпулусенче эпир вӗсене хӑш енчен пулӑшма пултарнине сӳтсе яврӑмӑр.

Куҫарса пулӑш

Крымпа Севастополь ертӳҫисем пирӗн пата килӗҫ // И.КЛЕМЕНТЬЕВА. «Хыпар», 2015, 35-36 (26687-26688)№, 1 с.

Тем тесен те Мускава хирӗҫ кӗрешекен тӗп вӑй вӑл Крым, тӗп ҫар — Крым ҫарӗ.

Куҫарса пулӑш

9. Ӗмӗтри Кӑнтӑр ҫилӗ // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.

Сисет Шигалей, Сиди княҫсемпе мӑрсасене Крым майлӑ ҫавӑрасшӑн, ун ҫыннисем Бахчэ-Сарайпа ҫыхӑну тытаҫҫӗ, лери Гирейсем Крым майлӑ тӑракан ушкӑна Мускав лартнӑ хана часрах хӑваласа яма хӗтӗртеҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

11. Кӑнтӑр енчи хапха // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.

— Крым пирӗн сӗнӗве йышӑнмасть, — терӗ Пронский аллинчи пергамент тӗркевне ик аллипе те сарса, — Крым ханӗ Мухаммед-Гирей Мускава элчӗ хыҫҫӑн элчӗ ярать.

Куҫарса пулӑш

3. Кремльти йышӑну // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.

Нимӗҫсем, австриецсем хапсӑннине сирсе ярса, пӗтӗм Крым ҫурутравне ҫарпа йышӑннӑ та, унта тарса хӑтӑлнӑ «Россия либералӗсене» — хӑйсене итлеме пултаракан, пӗртте хӑрушӑ мар этемсене — Крым правительстви туса хума сӗннӗ.

Немцы, отстранив притязания австрийцев, заняли войсками весь Крымский полуостров, и спасавшимся там уступчивым, совершенно безопасным, российским «либералам» предложили образовать крымское правительство.

1 // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Толстой, А.Н. Ҫӑкӑр: Царицына оборонӑлани: повесть. — Шупашкар: ЧАССР государство издательстви, 1941. — 244 с.

Анчах Крым тутарӗсене хӑй майлӑ ҫавӑрма тӑрӑшакан Турцие хирӗҫ ҫаплах ҫапӑҫу пынӑ, ҫав ҫапӑҫусене Суворов, е Крым порчӗсене кӗрекен Турци карапӗсене хӑратса е дипломатиллӗ йӗркепе туса пынӑ, дипломати енӗпе лайӑх тавҫӑрса тумалли пысӑк ӗҫсене вӑл Кутузова шанса панӑ.

Борьба с Турцией за влияние на крымских татар продолжалась, но эту борьбу Суворов вел то демонстрацией против турецких кораблей, заходивших в порты Крыма, то дипломатическим путем, поручая Кутузову дела наиболее сложные, требующие благоразумия и большого такта.

II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Крым тутарӗсенчен нумайӑшӗ ҫавсене хирӗҫ те пыраҫҫӗ вӗт, вӗсене пулӑшса тӑраҫҫӗ-ха, ҫавӑнпа вара пӗтӗм Крымри тутар халӑхӗ хӑйӗн чысне ҫухатать…

Ведь большинство населения крымских татар не оказывает противодействия этим предателям родины, помогает им, и тем самым весь народ теряет свою честь…

Тӑххӑрмӗш сыпӑк // Яков Зверев. Первенцев, А.А. Чыса ҫамрӑкран упра: роман / вырӑсларан Я.Зверев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 482 с.

«Крым сасси» хаҫатӑн 1944-мӗш ҫулхи январӗн 12-мӗшӗнче тухнӑ номерӗнче Германи комадованийӗ «Крымри бандитсене пӗтерес енӗпе туса ирттернӗ татӑклӑ мероприятисем» ятлӑ пӗлтерӳ кӑларчӗ.

В газете «Голос Крыма» от 12 января 1944 года появилось сообщение германского командований под заголовком: «Решительные мероприятия против бандитов в Крыму».

Вунҫиччӗмӗш сыпӑк // Тани Юн, Иоаким Максимов-Кошкинский. Козлов, Иван Андреевич. Крымра вӑрттӑн ӗҫлени / [Тани Юн, И. Максимов-Кошкинский куҫ.]. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1954. — 352 с.

Крымри тӗп халӑхсем — вырӑссемпе украинецсем — партизансене пулӑшма хатӗр пулнӑ, анчах вӗсем вӑрмансенчен ҫӗр аллӑ километртан та инҫерех, Крым ҫеҫенхирӗсенче, уҫӑ ҫӗрте пулнӑ.

Основная масса русского населения Крыма, сочувствующая партизанам, располагалась более чем в ста пятидесяти километрах от леса, в открытой степной части.

Тӑваттӑмӗш сыпӑк // Тани Юн, Иоаким Максимов-Кошкинский. Козлов, Иван Андреевич. Крымра вӑрттӑн ӗҫлени / [Тани Юн, И. Максимов-Кошкинский куҫ.]. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1954. — 352 с.

1936-мӗш ҫулта ЦК ВКП(б) мана Ҫӗпӗртен Крыма пӳре чирӗнчен сывалма куҫарчӗ, анчах эпӗ ҫавӑнтах партин Крым обкомӗнче ӗҫлеме пуҫларӑм; коммунистсен уйрӑм ӗҫӗсене пӑхса тухса, обком бюровӗнче доклад тӑваттӑм.

В 1936 году из-за болезни почек ЦК ВКП(б) перебросил меня из Сибири в Крым для лечения, но я сразу же начал работать в Крымском обкоме партии; подготовлял и докладывал на бюро обкома дела исключенных из ВКП(б) партийными комитетами.

Пӗрремӗш сыпӑк // Тани Юн, Иоаким Максимов-Кошкинский. Козлов, Иван Андреевич. Крымра вӑрттӑн ӗҫлени / [Тани Юн, И. Максимов-Кошкинский куҫ.]. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1954. — 352 с.

Ҫак вӑхӑтра лере, Крым хапхи умӗнче, ҫурутравӑн ӗлӗк Крым тутарӗсене Запорожье куренӗсенчен уйӑрса тӑнӑ ансӑр пырта, шургвардеецсен ҫӗнӗрен тунӑ укрепленийӗсемпе Перекоп хӑрушшӑн курӑнса ларнӑ.

А в это время у ворот Крыма, в узеньком горлышке полуострова, у старинных рубежей, отделявших когда-то крымских татар от запорожских куреней, стояла обновленная и страшная своими укреплениями белогвардейская твердыня — Перекоп.

Тӑххӑрмӗш сыпӑк // Максим Данилов-Чалдун. Островский, Николай Аслексеевич. Хурҫӑ мӗнле хӗрлӗ: [роман] / Н.А. Островский. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1948. — 402 с.

Крымра чӑвашсем йышлӑн пурӑннине шута илсе унчченех палӑртнӑ тӗллеве чӑна ҫавӑрма ҫула тухрӑмӑр — «Ентешсем. Крым» телекӑларӑм ӳкертӗмӗр.

Учитывая, что в Крыму проживает много людей чувашской национальности, мы вышли в путь в надежде выполнить давнишние мечты — сняли телевыпуск "Земляки. Крым".

Юрий ГУРЬЯНОВ: Куллен вӗренекен ҫын кӑна ҫитӗнӳ хыҫҫӑн ҫитӗнӳ тӑваять // Дмитрий МОИСЕЕВ. «Хыпар», 2016.06.03, 84-85№

Мӗн авалтан паллӑ, чӑваш халӑхӗ ыттисене йывӑрлӑхра пӑрахмасть, 2014 ҫулта Крым тата Севастополь хули Раҫҫей йышне кӗрсенех ятарлӑ счет ҫине укҫа куҫарса Крым халӑхне пулӑшрӗ.

Куҫарса пулӑш

Крым пирӗнпе! Канма йыхравлаҫҫӗ // ЛЮБОВЬ ГОРОДИЩЕНСКАЯ. «Тӑван Ен», 19-20№, 2016.03.18-24

Крым тата Чӑваш Ен суту-илӳпе экономикӑра, наукӑпа техника енӗпе, социаллӑ тата культура сферинче пӗр-пӗринпе ҫыхӑнӑва йӗркелесси ҫинчен калакан килӗшӗве 2015 ҫулхи февраль уйӑхӗнче Чӑваш Ен тата Крым республикин Пуҫлӑхӗсем Михаил Игнатьевпа Сергей Аксёнов алӑ пуссах ҫирӗплетнӗччӗ.

Куҫарса пулӑш

Крым пирӗнпе! Канма йыхравлаҫҫӗ // ЛЮБОВЬ ГОРОДИЩЕНСКАЯ. «Тӑван Ен», 19-20№, 2016.03.18-24

Тӗрӗсех калать пичче, Крым халӗ пирӗн, мӗншӗн тесен Крым ҫурутравӗнче ытти халӑхпа пӗрле чӑваш диаспори те хастар ӗҫлесе пурӑнать.

Куҫарса пулӑш

Крым пирӗнпе! Канма йыхравлаҫҫӗ // ЛЮБОВЬ ГОРОДИЩЕНСКАЯ. «Тӑван Ен», 19-20№, 2016.03.18-24

«Крым историйӗ пирӗн Тӑван ҫӗршыв историйӗнчен уйрӑлмасть.

«История Крыма неотделима от истории нашего Отечества.

Путин Крымпа Севастополь РФ хӑрушсӑрлӑхне ҫирӗплетес ӗҫне пысӑка хурса хакланӑ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/politika/202 ... an-3658694