Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Сӗм авалтанах ку ҫӗр пӑлхар-чӑваш йӑхӗсем пурӑнакан вырӑн пулнӑ, ҫавӑнпа анат енчисен культуринче пӑлхар сӗмӗсем уҫӑмлӑн палӑраҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

Анат енчи чӑвашсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Хӗпӗртенӗ халӑх, Шывхуҫине мӗн авалтанах курайманскер (сахал мар ҫынна хӑй патне сӗтӗрсе кӗнӗ вӑл!), пӗвене татса шывне юхтарса ярать.

Куҫарса пулӑш

4 // Геннадий Эсекел. Эсекел-Никифоров, Геннадий Леонтьевич. Вӗҫекен пан улмисем: халапсем, юмахсем, калавсем: [вӑтам ҫулхи шкул ачисем валли]. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2019. — 60 с. — 14–35 с.

Ҫурҫӗр енчи вӑтам тӑрӑхра пурӑнакан нумай йышлӑ халӑх унти ҫӗршыв пуянлӑхӗпе чи авалтанах усӑ курса пурӑннӑ.

Уже с самых древних времен многочисленное население северного умеренного пояса пользуется его природными богатствами.

Ҫурҫӗр енчи вӑтам тӑрӑхра ҫӗршыв пуянлӑхӗпе епле усӑ кураҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Пирӗн халӑх пушӑ вӑхӑта усӑллӑ ирттерме авалтанах хӑнӑхнӑ.

Куҫарса пулӑш

Вӑй хурсассӑн акара – савӑнан Акатуйра // Любовь ШУРЯШКИНА, Ангелина ИНОХОДЦЕВА. http://kasalen.ru/2023/06/16/%d0%b2%d3%9 ... %b9%d1%80/

Кунта тӗшмӗшлӗх мар, халӑх медицинин темӗнле ӑслӑлӑхӗ, авалтанах юлнӑскер, пулнӑ пулас.

Куҫарса пулӑш

3 // Юрий Скворцов. Скворцов, Ю. И. Ҫул юлташӗ: калавсемпе кӗске повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1975. — 184 с. — 83–127 с.

Ку — тӑшмана тытса илмелли меслет, унпа чӑвашсем авалтанах усӑ курнӑ.

Куҫарса пулӑш

Мӗншӗн ҫынсем ӑтӑр мар-ши? // Юхма Мишши. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с.

5-7-мӗш классем уяв историйӗпе паллашнӑ, авалтанах ашшӗсем йӑх тӑсакансем шутланнине пӗлнӗ.

Куҫарса пулӑш

Ачасем ашшӗсене саламлаҫҫӗ // Ирина ЯКОВЛЕВА. http://putpobedy.ru/publikatsii/11512-ac ... -salamlacc

Атте мӗн авалтанах ҫемье пуҫӗ пулса тӑнине, унти тӑнӑҫлӑхшӑн яваплӑ пулнине палӑртнӑ.

Куҫарса пулӑш

Тӗлпулусем усӑллӑ иртеҫҫӗ // Г.ЮРЬЕВ. http://kasalen.ru/2022/10/14/%d1%82e%d0% ... %d0%b5cce/

Авалтанах, пӗлен, хӑварнӑ Дворян ятне.

Куҫарса пулӑш

XXXII // Маркиан Удалов. «Тӑван Атӑл». — 2007. — 3№. — 95–117 с.; 4№. — 52–75 с.; 5№. — 40–72 с.

Авалтанах калаҫҫӗ: «Утӑн — Инкек те пырӗ сан хыҫран».

Куҫарса пулӑш

XV // Маркиан Удалов. «Тӑван Атӑл». — 2007. — 3№. — 95–117 с.; 4№. — 52–75 с.; 5№. — 40–72 с.

Мӗн авалтанах пирӗн халӑх кирек мӗнле ӗҫе те ушкӑнпа пурнӑҫланӑ.

Куҫарса пулӑш

Халӑх пӗрлӗхӗ – пысӑк хӑват // Ю.Гаврилов. http://kasalen.ru/2022/11/03/%d1%85%d0%b ... %b0%d1%82/

Пирӗн патра ӗҫ ҫыннисене, ветерансене, ӗҫе парӑннӑ ҫынсене мӗн авалтанах сума сӑваҫҫӗ тата хисеплеҫҫӗ.

У нас издревле почитают и уважают тружеников, ветеранов, людей, преданных своему делу.

Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашне янӑ Ҫыру (2017) // Михаил Игнатьев. http://gov.cap.ru/SiteMap.aspx?id=238588 ... &gov_id=49

Хӑйӗн пирӗсене этем сӗм авалтанах станпа тӗртнӗ.

Человек создавал свои ткани на ткацком станке.

Пир хатӗрӗсем, пир тӗртни ҫинчен // Валентина Минеева. Минеева В.А. Чӑвашсен эрешлӗ пир-авӑрӗ: кӗнеке-альбом. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2008. — 182 с.

— Мӗн авалтанах ҫапла пулса пынӑ: «Ҫын законсене пӑхӑнать, курӑк — ҫиле».

— Испокон веков так заведено: «Человек подчиняется законам, а трава — ветру».

III // Геннадий Пласкин. Чжоу Ли-бо. Ҫил-тӑвӑл: роман; Г. Пласкин куҫарнӑ; В. Рудманӑн умсӑмахӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 429 с. — 13–429 с.

Князь валли кукамайпа пӗр калӑпри, пӗрешкел вӗреннӗ, пӗрешкел тавракурӑмлӑ тата пӗр ҫулалли ҫынсем сахал юлчӗҫ ӗнтӗ; ҫавна пула вӑл кукамая хисеплет, унпа авалтанах пыракан туслӑ ҫыхӑнӑва хакласа упрать.

Уже мало оставалось для князя таких людей, как бабушка, которые были бы с ним одного круга, одинакого воспитания, взгляда на вещи и одних лет; поэтому он особенно дорожил своей старинной дружеской связью с нею и оказывал ей всегда большое уважение.

XVIII сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.

Вӗсен урисене мӗн авалтанах ҫапла туса янӑ: хаваслӑ ташӑ кӗввин пуҫламӑш сассине илтеҫҫӗ кӑна, хӑйсем тӗллӗнех хуҫкаланма, тӑпӑртатма тытӑнаҫҫӗ.

У них ноги устроены исстари таким образом, что при первых звуках веселого плясового напева сами начинают подгибаться и притопывать.

IV // Степан Апаш. Короленко В.Г. Суккӑр музыкант: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 194 с.

Сайра хутра Курьеркӑра — пан улпутсем авалтанах юратакан хаҫатра — пичетленекен реляцисенче чӑрсӑр гаридальдиецсен ячӗсемпе пӗрле унӑн ятне те асӑнкаланӑ.

По временам в Курьерке, исстари любимой газете панов помещиков, упоминалось в реляциях его имя в числе отчаянных гарибальдийских сподвижников.

III // Степан Апаш. Короленко В.Г. Суккӑр музыкант: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 194 с.

Авалтанах ҫапла хӑнӑхнӑ.

Так оно повелось издавна.

Юрӑпи // Галина Матвеева. Суслин, Д. Ю. Юрӑпи: этнографи юмахӗ: [кӗҫӗн ҫулхи шкул ачисем валли] / Дмитрий Суслин. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2014. — 64 с.

Каргински станицинчен кӑнтӑрарахра тӑршшӗпе ҫирӗм сакӑр, урлӑшӗпе ултӑ ҫухрӑм лаптӑкӑш мӗн авалтанах сухаламан пӑрлак ҫеҫенхир тӑсӑлать.

К югу от станицы Каргинской, на двадцать восемь верст в длину и шесть в ширину, разлеглась целинная, извеку не паханная заповедная степь.

II // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Дон округӗн тури станицисен — Еланская, Вешенская, Магулинская тата Казанская станицӑсен — казакӗсене мӗн авалтанах 11 — 12-мӗш армири казаксен полкӗпе Атаман полкӗн лейб-гвардине илсе тӑнӑ пулнӑ.

Обычно из верховских станиц Донецкого округа — Еланской, Вешенской, Мигулинской и Казанской — брали казаков в 11-й — 12-й армейские казачьи полки и в лейб-гвардии Атаманский.

7 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.