Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Шырав

Шырав ĕçĕ:

Туземецсем (тĕпĕ: ) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Ҫыран хӗрринчен, тымарсемпе чулсем урлӑ ҫӑмӑллӑн чупса каҫса, туземецсем чупса та мар, ыткӑнса килеҫҫӗ.

С берега, легко перепрыгивая через корни и камни, не бегут, а несутся туземцы.

Вӑрҫӑ // Михаил Рубцов. Чумаченко А.А. Уйӑх ҫынни: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 116 с.

Вӑл ҫак иртнӗ уйӑхсенче хӗвелтухӑҫ енчи ҫырана, туземецсем халь Маклай ҫыранӗ тесе ят панӑскере, пӗтӗмпе тенӗ пекех утса тухнӑ.

Он, за эти месяцы исходивший уже чуть ли не весь восточный берег, который туземцы теперь называют берегом Маклая.

Вӑрҫӑ // Михаил Рубцов. Чумаченко А.А. Уйӑх ҫынни: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 116 с.

Хӑйсем ишсе килнӗ пысӑк юханшыв Конго пулни уҫҫӑнах паллӑ ӗнтӗ — туземецсем ӑна Кванго е Икуту-я-Конго теҫҫӗ: пӗр широтара ӑна тата Заир теҫҫӗ, тепринче — Луа-лаба.

Было уже совершенно ясно, что большая река, по которой они плыли, — это именно Конго, которую туземцы называют Кванго или Икуту-я-Коного; под одной широтой ее именуют также Заиром, под другой — Луалабой.

Вунтӑххӑрмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Анчах унпа пӗрле Казондерен килнӗ туземецсем пит аякрах та мар пулӗ.

Но туземцы, сопровождавшие его из Казонде, должны были находиться где-то неподалеку.

Вунтӑххӑрмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Бенедикт пичче ҫавӑнтах ҫак тӳрӗ ҫунатлисене туземецсем апатра усӑ курнине пӗлтерчӗ — ку тӗп-тӗрӗс пулнӑ, — ҫулҫӳревҫӗсем вара «пӗлӗтрен ӳкнӗ маннӑна» васкаса пуҫтарма пуҫларӗҫ.

Кузен Бенедикт немедленно сообщил, что туземцы нередко употребляют этих прямокрылых в пищу — это было совершенно верно, — и путешественники тотчас бросились собирать эту «манну небесную».

Вунсаккӑрмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Анчах Геркулес ӑна туземецсем упасаррин сарӑлса ӳсекен пайӗсене, папирус тунинчи ҫемҫе япалана ҫинине астутарчӗ.

Но тут Геркулес напомнил ему, что туземцы нередко употребляют в пищу молодые побеги папоротника и мякоть, содержащуюся в стеблях папируса.

Вунсаккӑрмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Туземецсем сӗрекепе хӑвӑрт кӑларса пычӗҫ.

Но тем временем туземцы споро выбирали сети.

Вунсаккӑрмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Туземецсем килекен кимме асӑрхамасӑр тӑма пултараймарӗҫ.

Туземцы не могли не заметить лодки.

Вунсаккӑрмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Ку вӑл туземецсем «карамо» текен пысӑк арӑслан, вӗсем пачах та ҫилхесӗр ньяса арӑсланӗсем пек мар.

Это был огромный лев из той породы, которую туземцы называют «карамо», — они совсем не похожи на так называемых ньясских львов, лишенных гривы.

Вунсаккӑрмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Ку ҫынсӑр вырӑнсенче туземецсем акса тӑвакан нимле ҫимӗҫ те: маниоко та, сорго та, кукуруза та тупӑнасса шанма май ҫук.

В этих диких местах нельзя было рассчитывать ни на фрукты, ни на маниоку, ни на сорго, ни на кукурузу, которые составляют главную пищу туземцев.

Вунсаккӑрмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Кунта туземецсем пурӑннин нимле йӗрӗ те пулмарӗ — Дик Сэнд, паллах, куншӑн ним чухлӗ те кулянмарӗ, — анчах йӗри-тавра шутсӑр нумай тӗрлӗрен тискер кайӑк.

Тут тоже не встречалось никаких следов туземцев — Дик Сэнд, разумеется, нисколько не был этим огорчен, — но зато вокруг было великое множество животных.

Вунсаккӑрмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Ҫырансем пачах ҫынсӑр, пушӑ пек туйӑнчӗҫ: Казонде ҫӗрӗн ку пайне туземецсем сайра килсе ҫӳреҫҫӗ пулас.

Берега казались совершенно безлюдными: очевидно, эту часть территории Казонде туземцы посещали очень редко.

Вунҫиччӗмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Туземецсем кӑткӑ йӑвине тапӑннӑ хыҫҫӑн вӗсен пӗр пӑшал ҫеҫ юлнӑ, вӑл та пулин Геркулес тарнӑ чухне илсе кайнипе кӑна сыхланнӑ, тата заряд та сахал.

А между тем Дик Сэнд после нападения туземцев на термитник располагал только одним ружьем, которое унес с собой во время бегства Геркулес, и очень небольшим запасом зарядов.

Вунҫиччӗмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Хӗрарӑмсем олив ҫимӗҫӗсем евӗрлӗ «мпафу» вӑррисенчен тутлӑ шӑршӑллӑ ҫу юхтарнӑ, — унран туземецсем юратакан духи туса кӑлараҫҫӗ; фут ҫурӑ чухлӗ пысӑк йӗкесене хӑвӑрт ҫавӑрса, мамӑк арланӑ; йывӑҫ хуппине тукмакпа ҫапса ҫӳхетсе пусма хатӗрленӗ; апата юракан курӑксене акса тунӑ: маниокӑна — унран «касаву» текен ҫӑнӑх авӑртаҫҫӗ, — ҫирӗм футлӑ йывӑҫ ҫинче ӳсекен «мозитзано» ятлӑ хутаҫлӑ нимӗҫ пӑрҫине — ун хутаҫҫин тӑршшӗ вунпилӗк дюйм; апат-ҫимӗҫ пӗҫерме юрӑхлӑ ҫу пӑчӑртаса кӑлармалли арахиса, темиҫе ҫул ӳсекен ҫутӑ кӑвак пӑрҫана — ӑна «чилобе» теҫҫӗ, ун чечекӗсем тӑварсӑр пӗҫернӗ соргӑна кӑшт урӑх тутӑ параҫҫӗ.

Извлекали благовонное масло из косточек «мпафу» — похожих на оливки плодов, из эссенции которых вырабатывают духи, очень любимые туземцами; пряли хлопок, быстро вращая веретена длиною в полтора фута; выделывали материю из древесной коры, отбивая ее колотушками; выкапывали корни маниоки, возделывали землю под растения, идущие в пищу: маниоку, из которой делают муку — «касаву»; бобы, которые растут на деревьях высотою в двадцать футов в стручках, называемых «мозитзано», длиною в пятнадцать дюймов; арахис, из которого выжимают идущее в пищу масло; светло-голубой многолетний горох, известный под названием «чилобе», — цветы его придают некоторую остроту пресному вкусу вареного сорго.

Вунпиллӗкмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Йывӑҫ килӗре йывӑр кисӗпсемпе рис тӳнӗ, кукурузӑна чулпа сӑтӑрса вӗтетнӗ, сӑвӑрнӑ, алланӑ, кӗрпе тунӑ, — ку кӗрперен туземецсем «мтиелле» текен шӳрпе пӗҫереҫҫӗ; шултра вир евӗрлӗ сорго тыррине пухнӑ.

Они толкли тяжелыми пестами в деревянных ступах рис, чтобы вышелушить зерна; веяли и просеивали кукурузу, растирая ее между двумя камнями, и приготовляли крупу, из которой туземцы варят похлебку под названием «мтиелле»; собирали урожай сорго, похожего на хрупкое просо.

Вунпиллӗкмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Шурлӑхлӑ вырӑнсемпе пыма йывӑр пулнӑ, туземецсем хӑйсен ҫӗрӗпе иртнӗшӗн куланай хырнӑ, хӑш-пӗр чух каравана тапӑннӑ.

Местность становилась труднопроходимой, туземцы требовали платы за проход и иногда нападали на караван.

Вунтӑваттӑмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Кӑткӑ йӑвине туземецсем тапӑнса тыткӑна илнӗ хыҫҫӑн вӗсене вунӑ негр-салтакпа Кванза ҫыранӗ хӗрринчен Казондене ӑсатрӗҫ.

После того как термитник был взят приступом, их под конвоем десятка туземных солдат отправили с берегов Кванзы в Казонде.

Вунвиҫҫӗмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Туземецсем шыва пӗвелеме тапратрӗҫ, пӗве шыва пӳлет те ӑна вӑхӑтлӑха Казонде айлӑмнелле ярать.

Туземцы принялись возводить плотину, преграждавшую путь ручью и временно направлявшую его на равнину Казонде.

Вуниккӗмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Тӗшмӗше ӗненекен туземецсем ҫак ансат карнӑ серепене ҫакланчӗҫ.

Суеверные туземцы легко попались на эту нехитрую удочку.

Вуниккӗмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Хӑраса ӳкнӗ туземецсем хӑйсен хӳшшисене кӗрсе пытанчӗҫ.

Перепуганные туземцы скрылись в своих хижинах.

Вуниккӗмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Страницăсем:

Меню

 

Статистика

...тĕплӗнрех