Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Ют йӑх хӑй ӑрӑвӗнчи хӗре парасшӑн пулман, теприсем вара хуть мӗнле пулсассӑн та вӑрласа каясшӑн пулнӑ.

Противоположная сторона стремилась предотвратить подобный исход,

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Пурнӑҫри пысӑк шкул витӗр тухнӑ ҫынсен ӑрӑвӗнчи Ксенофонт Васильевич вӑрҫӑ вӑхӑтӗнчи йывӑрлӑхсене ҫирӗппӗн тӳссе ирттернӗ, ҫӗршыва ишӗлчӗк ӑшӗнчен паттӑррӑн юсанӑ.

Куҫарса пулӑш

Ветерансене оркестр саламларӗ // Чӑваш Ен наци телекуравӗ. http://www.ntrk21.ru/video/61066

Ку тарана ҫитсе те Михха ӑрӑвӗнчи ҫын ун алӑк пуканӗ урлӑ каҫнине курманччӗ.

Куҫарса пулӑш

V // Никифор Мранька. Мранька Н.Ф. Ӗмӗр сакки сарлака. Роман. 1-мӗш том. Виҫҫӗмӗш кӑларӑм. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 592 с.

Артамоновсен иккӗмӗш ӑрӑвӗнчи ҫынсен шутне тата Алексей Артамонов (Илья племянникӗ) кӗрет.

В число людей второго поколения Артамоновых входит Алексей Артамонов (племянник Ильи).

«Артамоновсен ӗҫӗ» ҫинчен // Леонид Агаков. Горький М. Артамоновсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 300 с. — 298–300 с.

«Анчах та, — тет вӑл, — Европӑри ҫынсен гербӗсем вӗсен ӑрӑвӗнчи тахҫанхи ҫынсен тивӗҫлӗхӗсемпе чаплӑ ӗҫӗсене (тен унӑн ачин ачисем ҫав гербсене илсе ҫӳреме тивӗҫлӗ те мар пулӗ) кӑтартаҫҫӗ пулсан, маориецӑн ӳчӗсене тӗрлесе пӗтернисем вӗсене тӗрлекен ҫынсен маттурлӑхӗсемпе паттӑрлӑхӗсене кӑтартса параҫҫӗ».

«Однако, — говорит он, — в то время как герб европейской семьи свидетельствует только о том, что основатель рода имел какие-то заслуги и достоинства, которых может быть, совершенно лишены его потомки, моко новозеландца удостоверяет личные качества и храбрость того, кто им украшен».

Вуннӑмӗш сыпӑк // Иван Митта. Жюль Верн. Грант капитан ачисем: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 36 с. — 500 с.

«Саклат хуратӑп, эхер те кусене Евӑн пӗтӗм ӑрӑвӗнчи чи ӑста алӑсем пӗҫерсе хатӗрлемен пулсан! — терӗ пуп ывӑлӗ, товчениксене ҫиме тытӑннӑ май тепӗр аллипе хуран куклисене хӑй патнерех шутарса.

— Бьюсь об заклад, если это сделано не хитрейшими руками из всего Евина рода! — сказал попович, принимаясь за товченички и подвигая другою рукою варенички.

VI // Василий Алагер, К. Никифорова, Михаил Рубцов, Афиноген Кузьмин. Николай Гоголь. Диканька ҫывӑхӗнчи хуторти каҫсем. Вырӑсларан чӑвашла В. Алагер, К. Никифорова, М. Рубцов, А. Кузьмин куҫарнӑ. Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 254 с.

27. Иуда Маккавей вара, хӑйӗн ӑрӑвӗнчи вуннӑран пӗри, тасамарлӑхпа ҫыхланса ҫылӑха кӗрес мар тесе, пушхире тухса кайнӑ, хӑйпе пӗр шухӑшлӑ ҫынсемпе пӗрле ту хушшинче тискер кайӑкла курӑкпа тӑранса пурӑннӑ.

27. А Иуда Маккавей, десятый в роде своем, удалился в пустыню и жил со своими приверженцами в горах по подобию зверей, питаясь травами, чтобы не сделаться причастным осквернения.

2 Мак 5 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

1. Вениамин ӑрӑвӗнчи Хус ятлӑ ҫын тӗлӗшӗпе Давид Ҫӳлхуҫа умӗнче хурланса юрланӑ юрӑ.

1. Плачевная песнь, которую Давид воспел Господу по делу Хуса, из племени Вениаминова.

Пс 7 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

9. Халӑх йышӗ хӑйсен пуҫлӑхӗсемпе пӗрле: Форос ывӑлӗсем — икӗ пин те ҫӗр ҫитмӗл иккӗн; Сафат ывӑлӗсем — тӑватҫӗр ҫитмӗл иккӗн; 10. Арес ывӑлӗсем — ҫичҫӗр аллӑ улттӑн; 11. Фааф-Моав ывӑлӗсем Иисуспа Иоав ывӑлӗсемпе пӗрле — икӗ пин те сакӑрҫӗр вуниккӗн; 12. Илам ывӑлӗсем — пин те икҫӗр аллӑ тӑваттӑн; Зафуя ывӑлӗсем — тӑхӑрҫӗр ҫитмӗл пиллӗкӗн; Хорве ывӑлӗсем — ҫичҫӗр пиллӗкӗн; Ванний ывӑлӗсем — ултҫӗр хӗрӗх саккӑрӑн; 13. Вивай ывӑлӗсем — ултҫӗр вӑтӑр виҫҫӗн; Арге ывӑлӗсем — пин те виҫҫӗр ҫирӗм иккӗн; 14. Адоникам ывӑлӗсем — ултҫӗр вӑтӑр ҫиччӗн; Вагой ывӑлӗсем — икӗ пин те ултҫӗр улттӑн; Адин ывӑлӗсем — тӑватҫӗр аллӑ тӑваттӑн; 15. Езекия ӑрӑвӗнчи Атир ывӑлӗсем — тӑхӑрвун иккӗн; Килан тата Азинан ывӑлӗсем — утмӑл ҫиччӗн; Азар ывӑлӗсем — тӑватҫӗр вӑтӑр иккӗн; 16. Аннис ывӑлӗсем — ҫӗр пӗррӗн; Аром ывӑлӗсем — вӑтӑр иккӗн; Вассай ывӑлӗсем — виҫҫӗр ҫирӗм виҫҫӗн; Арсифуриф ывӑлӗсем — ҫӗр иккӗн; 17. Ветирус ывӑлӗсем — виҫӗ пин те пиллӗкӗн; Вефломон ывӑлӗсем — ҫӗр ҫирӗм виҫҫӗн; 18. Нетофа ҫыннисем — аллӑ пиллӗкӗн; Анафоф ҫыннисем — аллӑ саккӑрӑн; Вефасмон ҫыннисем — хӗрӗх иккӗн; 19. Кариафири ҫыннисем — ҫирӗм пиллӗкӗн; Кафирпа Вирог ҫыннисем — ҫичҫӗр хӗрӗх виҫҫӗн; 20. хадиасейсемпе аммидейсем — тӑватҫӗр ҫирӗм иккӗн; Кирампа Гаввис ҫыннисем — ултҫӗр ҫирӗм пӗррӗн; 21. Макалон ҫыннисем — ҫӗр ҫирӗм иккӗн; Ветолий ҫыннисем — аллӑ иккӗн; Нифис ывӑлӗсем — ҫӗр аллӑ улттӑн; 22. Каламолал тата Онус ывӑлӗсем — ҫичҫӗр ҫирӗм пиллӗкӗн; Иерех ывӑлӗсем — икҫӗр хӗрӗх пиллӗкӗн; 23. Санаас ывӑлӗсем — виҫӗ пин те виҫҫӗр пӗррӗн.

9. Число народа, с начальниками их: сынов Фороса две тысячи сто семьдесят два; сынов Сафата четыреста семьдесят два; 10. сынов Ареса семьсот пятьдесят шесть; 11. сынов Фааф-Моава с сынами Иисуса и Иоава две тысячи восемьсот двенадцать; 12. сынов Илама тысяча двести пятьдесят четыре; сынов Зафуи девятьсот семьдесят пять; сынов Хорве семьсот пять; сынов Ванния шестьсот сорок восемь; 13. сынов Вивая шестьсот тридцать три; сынов Арге тысяча триста двадцать два; 14. сынов Адоникама шестьсот тридцать семь; сынов Вагоя две тысячи шестьсот шесть; сынов Адина четыреста пятьдесят четыре; 15. сынов Атира от Езекии девяносто два; сынов Килана и Азинана шестьдесят семь; сынов Азара четыреста тридцать два; 16. сынов Анниса сто один; сынов Арома тридцать два; сынов Вассая триста двадцать три; сынов Арсифурифа сто два; 17. сынов Ветируса три тысячи пять; сынов Вефломонских сто двадцать три; 18. из Нетофаса пятьдесят пять; из Анафофа сто пятьдесят восемь; из Вефасмона сорок два; 19. из Кариафири двадцать пять; из Кафира и Вирога семьсот сорок три; 20. Хадиасеев и Аммидеев четыреста двадцать два; из Кирама и Гаввиса шестьсот двадцать один; 21. из Макалона сто двадцать два; из Ветолия пятьдесят два; сынов Нифиса сто пятьдесят шесть; 22. сынов Каламолала и Онуса семьсот двадцать пять; сынов Иереха двести сорок пять; 23. сынов Санааса три тысячи триста один.

2 Езд 5 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

12. Ҫав ҫынсем тӳрӗ кӑмӑлпа ӗҫленӗ; вӗсене ҫак ҫынсен пӑхса-тӗрӗслесе тӑмалла пулнӑ: Мерари ӑрӑвӗнчи левитсем Иахафпа Овадия, Кааф ӑрӑвӗнчи левитсем Захарийӑпа Мешуллам тата кӗвӗ-ҫемӗ калакан мӗнпур левит.

12. Люди сии действовали честно при работе, и для надзора над ними поставлены были Иахаф и Овадия, левиты из сыновей Мерариных, и Захария и Мешуллам из сыновей Каафовых, и все левиты, умеющие играть на музыкальных орудиях.

2 Ҫулс 34 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

23. Ҫӳлхуҫа хушнипе Саул патшалӑхне Давида парас тесе Хеврона пынӑ ҫарпуҫсем ҫаксем: 24. Иуда ывӑлӗсем — хулканпа та сӑнӑпа авӑрланнӑскерсем, вӑрҫа кӗме хатӗр тӑракансем — ултӑ пин те сакӑрҫӗр ҫын пулнӑ; 25. Симеон ывӑлӗсем — хӑюллӑ ҫынсем, вӑрҫа кӗме хатӗр тӑракансем — ҫичӗ пин те ҫӗр ҫын пулнӑ; 26. Левий ывӑлӗсем — тӑватӑ пин те ултҫӗр ҫын; 27. Аарон ӑрӑвӗнчи Иоддай ҫулпуҫ тата унпа пӗрле виҫӗ пин те ҫичҫӗр ҫын; 28. хӑюллӑ яш ача Садок тата унӑн йӑхӗнчи ҫирӗм икӗ пуҫлӑх; 29. Вениамин ывӑлӗсем, Саул тӑванӗсем — виҫӗ пин ҫын, анчах вӗсенчен чылайӑшӗ Саул килӗ майлӑ пулнӑ-ха; 30. Ефрем ывӑлӗсем — ҫирӗм пин те сакӑрҫӗр ҫын, хӑюллӑскерсем, хӑйсен йӑхӗнче паллӑ ҫынсем; 31. Манассиян ҫур йӑхӗнчен — вунсакӑр пин ҫын, вӗсене Давида патшана лартма ятран чӗнсе илнӗ пулнӑ; 32. Иссахар ывӑлӗсенчен лару-тӑрӑва ӑнланакан ҫынсем, Израилӗн хӑҫан мӗн тумаллине пӗлекенскерсем, икҫӗр аслӑ ҫын килнӗ, вӗсене итлесе тӑракан мӗнпур тӑванӗ те вӗсемпе пӗрле пулнӑ; 33. Завулон йӑхӗнчен аллӑ пин ҫын килнӗ, вӗсем вӑрҫа кӗме хатӗр, ҫар кӑралӗпе авӑрланнӑ, пӗр шухӑшлӑ ҫынсем пулнӑ; 34. Неффалим йӑхӗнчен — пин пуҫлӑх, вӗсемпе пӗрле — хулканпа та сӑнӑпа авӑрланнӑ вӑтӑр ҫичӗ пин ҫын; 35. Дан йӑхӗнчен — вӑрҫа кӗме хатӗр ҫирӗм сакӑр пин те ултҫӗр ҫын; 36. Асир йӑхӗнчен — ҫапӑҫӑва кӗме хатӗр хӗрӗх пин ҫар ҫынни; 37. Иордан леш енчи Рувимпа Гад йӑхӗсенчен тата Манассиян ҫур йӑхӗнчен тӗрлӗ кӑралпа авӑрланнӑ ҫӗр ҫирӗм пин ҫын килнӗ.

23. Вот число главных в войске, которые пришли к Давиду в Хеврон, чтобы передать ему царство Саулово, по слову Господню: 24. сыновей Иудиных, носящих щит и копье, было шесть тысяч восемьсот готовых к войне; 25. из сыновей Симеоновых, людей храбрых, в войске было семь тысяч и сто; 26. из сыновей Левииных четыре тысячи шестьсот; 27. и Иоддай, князь от племени Аарона, и с ним три тысячи семьсот; 28. и Садок, мужественный юноша, и род его, двадцать два начальника; 29. из сыновей Вениаминовых, братьев Сауловых, три тысячи, - но еще многие из них держались дома Саулова; 30. из сыновей Ефремовых двадцать тысяч восемьсот людей мужественных, людей именитых в родах своих; 31. из полуколена Манассиина восемнадцать тысяч, которые вызваны были поименно, чтобы пойти воцарить Давида; 32. из сынов Иссахаровых пришли люди разумные, которые знали, что когда надлежало делать Израилю, - их было двести главных, и все братья их следовали слову их; 33. из колена Завулонова готовых к сражению, вооруженных всякими военными оружиями, пятьдесят тысяч, в строю, единодушных; 34. из колена Неффалимова тысяча вождей и с ними тридцать семь тысяч с щитами и копьями; 35. из колена Данова готовых к войне двадцать восемь тысяч шестьсот; 36. от Асира воинов, готовых к сражению, сорок тысяч; 37. из-за Иордана, от колена Рувимова, Гадова и полуколена Манассиина, сто двадцать тысяч, со всяким воинским оружием.

1 Ҫулс 12 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

34. Ҫаксем ӗнтӗ — левит тӑхӑмӗсен пуҫлӑхӗсем, хӑйсен ӑрӑвӗнчи тӗп ҫынсем.

34. Это главы поколений левитских, в родах своих главные.

1 Ҫулс 9 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

11. Пур таса вӗҫен кайӑка та ҫийӗр; 12. анчах вӗсенчен сирӗн ҫакна ҫиме юрамасть: ӑмӑрткайӑка, виле кайӑкне, тинӗс ӑмӑрткайӑкне, 13. хӑлата, кӑйкӑра, караппӑла тата вӗсен ӑрӑвӗнчи кайӑксене, 14. пур тӗрлӗ ҫӑханпа унӑн ӑрӑвне, 15. страуса, тӑманана, чарлака, хурчӑкапа унӑн ӑрӑвне, 16. ӳхӗпе ибиса, акӑша, 17. пеликана, ту хурчӑкине, пулӑҫ кайӑка, 18. чарлана, зуйпа унӑн ӑрӑвне тата хыркукпа ҫара ҫерҫие.

11. Всякую птицу чистую ешьте; 12. но сих не должно вам есть из них: орла, грифа и морского орла, 13. и коршуна, и сокола, и кречета с породою их, 14. и всякого ворона с породою его, 15. и страуса, и совы, и чайки, и ястреба с породою его, 16. и филина, и ибиса, и лебедя, 17. и пеликана, и сипа, и рыболова, 18. и цапли, и зуя с породою его, и удода, и нетопыря.

Аст 14 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

6. Салпаад хӗрӗсем тӗлӗшӗнчен Ҫӳлхуҫамӑр акӑ мӗн хушать: вӗсем хӑйсен куҫне кам килӗшет, ҫавна качча тухма пултараҫҫӗ, анчах вӗсем ашшӗ йӑхӗн ӑрӑвӗнчи арӑмсем пулмалла, 7. Израиль ывӑлӗсен еткер ҫӗрӗ пӗр йӑхран тепӗр йӑха ан куҫтӑр, мӗншӗн тесессӗн Израиль ывӑлӗсенчен кашнийӗ хӑйӗн ашшӗ йӑхӗн ҫӗрӗпе ҫыхӑнса тӑмалла; 8. Израиль йӑхӗн еткер ҫӗрне илнӗ кирек мӗнле хӗр те ашшӗ йӑхӗн ӑрӑвне качча тухтӑр, вара Израилӗн кашни ывӑлӗ ашшӗ ҫӗрне еткерлӗхе илӗ; 9. еткер ҫӗр пӗр йӑхран тепӗр йӑха ан куҫтӑр, мӗншӗн тесессӗн Израиль ывӑлӗсен кашни йӑхӗ хӑйӗн еткер ҫӗрӗпе ҫыхӑнса тӑмалла, тенӗ.

6. Вот что заповедует Господь о дочерях Салпаадовых: они могут быть женами тех, кто понравится глазам их, только должны быть женами в племени колена отца своего, 7. чтобы удел сынов Израилевых не переходил из колена в колено; ибо каждый из сынов Израилевых должен быть привязан к уделу колена отцов своих; 8. и всякая дочь, наследующая удел в коленах сынов Израилевых, должна быть женою кого-нибудь из племени колена отца своего, чтобы сыны Израилевы наследовали каждый удел отцов своих, 9. и чтобы не переходил удел из колена в другое колено; ибо каждое из колен сынов Израилевых должно быть привязано к своему уделу.

Йыш 36 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

6. Ҫӳлхуҫа Моисее ҫапла каланӑ: 7. Салпаад хӗрӗсем тӗрӗс калаҫҫӗ; вӗсене ашшӗ тӑванӗсем хушшинче еткерлӗх уйӑрса пар, вӗсене ашшӗн еткер ҫӗрне пар, тенӗ; 8. Израиль ывӑлӗсене те пӗлтер, кала: ывӑлсӑр ҫын вилсессӗн, унӑн еткер ҫӗрне унӑн хӗрне парӑр; 9. ҫав ҫыннӑн хӗрӗ те ҫук пулсассӑн, унӑн еткер ҫӗрне пиччӗш-шӑллӗсене парӑр; 10. унӑн пиччӗш-шӑллӗсем те ҫук пулсассӑн, унӑн еткер ҫӗрне ашшӗн пиччӗш-шӑллӗсене парӑр; 11. ашшӗн пиччӗш-шӑллӗсем те ҫук пулсассӑн, унӑн еткер ҫӗрне хӑйӗн ӑрӑвӗнчи ҫывӑх тӑванне еткерлӗхе парӑр; Ҫӳлхуҫа Моисее ҫапла хушни Израиль ывӑлӗсемшӗн ҫирӗп йӗрке пултӑр, тенӗ.

6. И сказал Господь Моисею: 7. правду говорят дочери Салпаадовы; дай им наследственный удел среди братьев отца их и передай им удел отца их; 8. и сынам Израилевым объяви и скажи: если кто умрет, не имея у себя сына, то передавайте удел его дочери его; 9. если же нет у него дочери, передавайте удел его братьям его; 10. если же нет у него братьев, отдайте удел его братьям отца его; 11. если же нет братьев отца его, отдайте удел его близкому его родственнику из поколения его, чтоб он наследовал его; и да будет это для сынов Израилевых постановлено в закон, как повелел Господь Моисею.

Йыш 27 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

47. Ютран килнӗ ҫын е сан патна пырса вырӑнаҫнӑ ҫын ҫителӗклӗ пурӑнӑҫпа пурӑнать пулсассӑн, санӑн тӑвану ун умӗнче ҫука юлса сан патна вырӑнаҫнӑ ютран килнӗ ҫынна е ютран килнӗ ҫыннӑн ӑрӑвӗнчи пӗр-пӗр ҫынна хӑйне хӑй сутсассӑн, 48. сутнӑ хыҫҫӑн ӑна каялла тӳлесе илме юрать; ӑна унпа пӗртӑвансенчен хӑшӗ те пулин каялла тӳлесе илтӗр, 49. е ӑна ашшӗпе пӗртӑван пиччӗшӗ, е пиччӗшӗн ывӑлӗ тӳлесе илтӗр, е кам та пулсан унӑн йӑхӗнчи, унӑн ӑрӑвӗнчи ҫын каялла тӳлесе илтӗр; е тата, вӑйӗ ҫитсессӗн, хӑйшӗн хӑй тӳлесе ирӗке тухӗ.

47. Если пришлец или поселенец твой будет иметь достаток, а брат твой пред ним обеднеет и продастся пришельцу, поселившемуся у тебя, или кому-нибудь из племени пришельца, 48. то после продажи можно выкупить его; кто-нибудь из братьев его должен выкупить его, 49. или дядя его, или сын дяди его должен выкупить его, или кто-нибудь из родства его, из племени его, должен выкупить его; или если будет иметь достаток, сам выкупится.

Лев 25 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

44. Хӑвӑн ар чура, хӗрарӑм чура пултӑр тесессӗн, ар чурана та, хӗрарӑм чурана та хӑвӑр тавра пурӑнакан халӑхсенчен туянӑр; 45. хӑвӑр патӑра пырса вырӑнаҫнӑ ҫынсен ачисене те туянма пултаратӑр; вӗсен сирӗн патӑрта сирӗн ҫӗрӗрте ҫуралнӑ ӑрӑвӗнчи ҫынсене те илме юрать, вӗсем те сирӗн пулма пултараҫҫӗ; 46. эсир вӗсене хӑвӑр хыҫҫӑн, пурлӑхӑра ывӑлӑрсене парса хӑварнӑ пек, еткерлӗхе парса хӑварма пултаратӑр; вӗсем ӗмӗрех сирӗн чурасем пулччӑр.

44. А чтобы раб твой и рабыня твоя были у тебя, то покупайте себе раба и рабыню у народов, которые вокруг вас; 45. также и из детей поселенцев, поселившихся у вас, можете покупать, и из племени их, которое у вас, которое у них родилось в земле вашей, и они могут быть вашей собственностью; 46. можете передавать их в наследство и сынам вашим по себе, как имение; вечно владейте ими, как рабами.

Лев 25 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.