Шырав
Шырав ĕçĕ:
Ҫӗнӗ ҫӗрсене майӗпен, икӗ-виҫӗ ӗмӗр хушши, куҫса пынӑ, ҫавӑнпа тӗрлӗ тӑрӑхри чӑвашсен культура сӑн-сӑпачӗ хӑйне май йӗркеленнӗ.
Тулай чӑвашӗсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.
Тӗпчевҫӗсем шутланӑ тӑрӑх, ку ушкӑн XVI — XVII ӗмӗрсенче ⎼ чӑвашсем ҫӗн ҫӗрсене йышлӑн куҫа-куҫа кайнипе ⎼ йӗркеленнӗ.
Анатри чӑвашсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.
V Карл император хушӑвӗпе Элькано Португали элчисемпе ҫӗрсене чикӗлекен ятарлӑ комисси ларӑвне хутшӑннӑ.
Хуан Себастьян Элькано // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A5%D1%83%D ... 0%BD%D0%BE
Команда выҫӑ пулнӑ пулин те тӳснӗ, таврари ҫӗрсене йӑлтах португалсем тӗрӗслесе тӑнӑран вӗсем ҫыран хӗррине тухма хӑранӑ.
Хуан Себастьян Элькано // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A5%D1%83%D ... 0%BD%D0%BE
Ҫӗрсене сӑнласа паракан антика ҫӑлкуҫӗсем (тӗслӗхрен Аслӑ Плиний), Индире тӗлӗнмелле халӑха асӑнаҫҫӗ, вӗсем пурӗ те 8 ҫул кӑна пурӑнаҫҫӗ имӗш.
Одиша // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9E%D0%B4%D ... 1%88%D0%B0
Шӑпах ҫак штат авалхи Калинга патшалӑхӗн тӗп пайӗ пулнӑ — Чандрагупта Маурья ҫӗрсене ярса илнӗ вӑхӑтра никама пӑхӑнманлӑха упраса хӑварнӑ Индин йышлах мар регионӗсенчен пӗри.
Одиша // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9E%D0%B4%D ... 1%88%D0%B0
Кӑтартусене ҫирӗппӗн пысӑклатса пыма ҫӗрсене кашни гектар тухӑҫлӑхне ӳстерес тӗллевпе сыватассине тивӗҫтермелле.
Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашне 2024 ҫул валли янӑ Ҫыру // Олег Николаев. https://www.cap.ru/action/activity/sobit ... sudarstven
Парка 1907 ҫулта никӗсленӗ, ун чухне нимӗҫ колони администрацийӗ Свакоппа Кейсеб юханшывӗсем хушшинчи ҫӗрсене упрамалли йышне кӗрекенсем тесе пӗлтернӗ.
Намиб-Науклуфт // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0% ... 1%84%D1%82
— Эсир пӗлетӗр вӗт-ха ӗнтӗ, пирӗн пуян тырпул акса ӳстерекен ҫӗрсене тӑшман туртса илчӗ.
Савӑнӑҫпа хурлӑх юнашарах // Алексей Афанасьев. А. А. Афанасьев. Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ: роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 288 с.
Нубире ислам тӗнӗ сарӑлма пуҫлани X ӗмӗрте Египетри арапсем ҫӗршывӑн ҫурҫӗр пайӗнчи пулӑхлӑ ҫӗрсене туянма тытӑннипе ҫыхӑннӑ, ҫапла май вара вӑл ҫӗрсем тӗп влаҫ витӗмӗнчен тухма пуҫланӑ.
Нуби // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D1% ... 0%B1%D0%B8
Пирӗн эрӑчченхи 2500 ҫ. тӗлнелле египтянсем кӑнтӑрти ҫӗрсене тӗпчеме пуҫланӑ ҫапла май вӗсем унталла куҫнӑ, хальхи вӑхӑтра Нуби ҫинчен мӗн пӗлни те йӑлтах вӗсемпе ҫыхӑннӑ, египетсем унӑн ҫурҫӗр пайне Уауат тенӗ, кӑнтӑр пайне вара — Куш.
Нуби // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D1% ... 0%B1%D0%B8
Пӗрисем ӑнлантарнӑ тӑрӑх ун шутне Нилӑн пӗтӗм облаҫӗ, Египетран Абиссини таран выртакан кӑнтӑралли ҫӗрсем кӗнӗ, теприсем Асуанпа Атбара вӑрри хушшинчи ҫӗрсене кӗртнӗ, виҫҫӗмӗшсем — иккӗмӗш шыв сиккин облаҫне тата авалхи нобадсен ҫӗршывне (тепӗр май нубсен ҫӗршывӗ теҫҫӗ, «Уади Нубара»).
Нуби // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D1% ... 0%B1%D0%B8
Тӑлӑх арӑм хирӗҫ тӑни, ҫурхи шыв сарӑлнӑ пек, ҫыранран тухса кайнӑ, пӗр ялтан пӗтӗм районӗпе сарӑлнӑ, Атӑл леш енне, ытти, аякри ҫӗрсене вӗҫсе кайнӑ.
Тӑранайми вӑрҫӑсем // Николай Сорокин. Сорокин Н.М. Тӑлӑх арӑм минтерӗ. Савнисен романӗ. – Шупашкар: «Ҫӗнӗ Вӑхӑт», 2019. – 216 с.
Хула хӑй таврашӗнчи ҫӗрсене вӑйлӑ витӗм кӳнӗ, таврари йышлӑ вырӑнти калаҫусене пӗр евӗрлӗ тума пулӑшнӑ.
Гронинген // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1% ... 0%B5%D0%BD
Квебека 1608 ҫулхи утӑн 3-мӗшӗнче ҫӗнӗ ҫӗрсене уҫакан тата дипломат Самюэль де Шамплен унччен Стадакон ятпа паллӑ пулнӑ тахҫанах пӑрахса кайнӑ ирокезсен ялӗ вырӑнӗнче никӗсленӗ.
Квебек // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 0%B5%D0%BA
Кӳлмеке ҫитсен тӗрлӗ вырӑна ҫитсе курнӑ хыҫҫӑн ҫӗнӗ ҫӗрсене уҫакан тата унӑн экипажӗ Гаспе заливне пырса тухнӑ, унта вӗсем кӗтмен ҫӗртсен кӑк америка халӑхӗн пысӑк ушкӑнӗпе тӗл пулнӑ.
Квебек // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 0%B5%D0%BA
Ку вырӑнсене ҫул тупма пултарсан Картье ҫӗнӗ тинӗс ҫулне те, унпа пулса иртесен суту-илӗве те, тупнӑ ҫӗрсене те тытса тӑма пултарӗччӗ, ҫапла май Хӗвелтухӑҫ пуянлӑхӗ унӑн аллинче пулнӑ пулӗччӗ.
Квебек // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 0%B5%D0%BA
1961 ҫултанпа Антарктика килӗшӗвӗпе ҫӗрсене пайланӑ чухне сиксе тухакан мӗнпур ыйтусене татса парассине вӑхӑтлӑха чарнӑ.С 1961 года все существующие территориальные претензии заморожены согласно Договору об Антарктике.
Кӑнтӑрти Шетланд утравӗсем // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D3% ... 0%B5%D0%BC
Юшкӑнпа тӑрантарнӑ ҫӗрсене вара кирек мӗн ларт — пурте ӳсме тивӗҫлӗ.
Пурнӑҫ йывӑҫҫи // Михаил Сунтал. Сунтал Михаил. Ҫӑтмах. Фантастикӑллӑ повесть. Шупашкар, 2009. — 120 с.
Ҫаратса хӑварнӑ ҫӗрсене патша правительстви офицерсемпе чиновниксене пит нумай валеҫсе панӑ.Опустошенные земли щедро раздавались царским правительством офицерам и чиновникам.
Кавказӑн Хура тинӗс хӗрринчи хуҫалӑх тата халӑх пурӑнӑҫӗ мӗнле лайӑхланса пырать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.