Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Шырав

Шырав ĕçĕ:

ҫилсем (тĕпĕ: ҫил) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Уярӑн «Шурча таврашӗнче», Илпек Микулайӗн «Хура ҫӑкӑр» (1-мӗш кӗнеки), Степан Асланӑн «Ахрат», Мранька Микихверӗн «Ӗмӗр сакки сарлака» (1-мӗш кӗнеки), Мария Ухсайӑн «Кӑра ҫилсем» романӗсем тӑрӑх виҫетчӗҫ, Алексей Талвирӗн «Пӑва ҫулӗ ҫинче» повеҫне вара хӑш-пӗр критиксем тӗнчере халиччен пулман произведени вырӑнне хума хатӗрччӗ.

Куҫарса пулӑш

Аслӑ тӗллевпе ӑсталӑхшӑн // Александр Алга. «Тӑван Атӑл». — 1962, 3№ — 3–11 с.

Сивӗ ҫилсем ҫурҫӗр пӗлӗчӗсене хӑваласа килчӗҫ те, ир енне юр ӳккелесе тӑчӗ.

Куҫарса пулӑш

Ял тавра кашкӑрсем ҫӳреҫҫӗ // Алексей Афанасьев. А. А. Афанасьев. Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ: роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 288 с.

Кӗрхи ҫилсем ҫара хурӑнлӑха лӑскаҫҫӗ, йывӑр хуйхӑ сывӑ юлнисен чӗрисене касать.

Куҫарса пулӑш

Ял тавра кашкӑрсем ҫӳреҫҫӗ // Алексей Афанасьев. А. А. Афанасьев. Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ: роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 288 с.

Хӗлле чӗр вилӗм ку касра пурӑнасси: юрлӑ, аскӑн ҫавра ҫилсем урам тӑршшӗпех ҫӳллӗ кӗртсем хӳсе лартаҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

Кӗрт // Юрий Исаев. Исаев Ю.Н. Ҫӗнӗ касӑн шухӑ яшӗсем: калавсем, асаилӳ, тӗрленчӗксем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2023. — 149 с. — 24–29 с.

Таҫта ҫавӑнта, вӗҫленмен ҫерем варринче, витӗр ҫилсем, ҫумӑрсем, юрсем айӗнче унӑн упӑшки выртать.

Куҫарса пулӑш

Чӑтӑмлӑхӑн та вӗҫӗ пур // Николай Сорокин. Сорокин Н.М. Тӑлӑх арӑм минтерӗ. Савнисен романӗ. – Шупашкар: «Ҫӗнӗ Вӑхӑт», 2019. – 216 с.

Крымӑн кӑнтӑрти хӗрринче климат типӗ, Кавказӑн Хура тинӗс хӗрри — Союзри чи йӗпе-сапаллӑ вырӑн: хӗвеланӑҫӗнчен вӗрекен ҫилсем Хура тинӗсрен кунта нӳрӗк илсе килеҫҫӗ, ӑна ҫӳллӗ тусем малалла ямаҫҫӗ, ҫавӑнпа ту хӗррисенче вӑйлӑ ҫумӑрсем ҫӑваҫҫӗ.

Южный берег Крыма имеет сухой климат, а Черноморское побережье Кавказа является самым влажным местом Союза: западные ветры несут сюда влагу с Черного моря, она задерживается высокими горами и выпадает на их склонах обильными дождями.

Климат // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫав ҫумӑрсене кунта Лӑпкӑ океантан вӗрекен ҫилсем илсе килеҫҫӗ.

Они приносятся сюда ветрами, дующими с Тихого океана.

Климат // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кунта Атлантика океанӗнчен вӗрекен нӳрлӗ ҫилсем ҫитеймеҫҫӗ, типӗ ҫилсем вӗрсе тӑраҫҫӗ.

Сюда не доходят влажные ветры с Атлантического океана, а дуют сухие ветры.

Климат // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хӗвелтухӑҫнелле кайнӑҫемӗн унта Атлантика океанӗнчен вӗрекен ҫилсем сахалрах ҫитеҫҫӗ, ҫавӑнпа та унталла хӗл сивӗрех те сивӗрех пулать, ҫу типӗрех те шӑрӑхрах пулса пырать.

Чем дальше на восток, тем меньше доносятся ветры с Атлантического океана, и поэтому зима становится суровее, а лето суше и жарче.

Климат // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хӗвеланӑҫӗнчен, тинӗс ҫинчен, вӗрекен ҫилсем тинӗс хӗрринчи вырӑнсене нумай нӳрӗк илсе пыраҫҫӗ.

Западные ветры, дующие с моря, приносят на побережье много влаги.

Ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кунта нӳрӗ ҫилсем ҫитеймеҫҫӗ.

Сюда не доходят влажные ветры.

Пушӑ хирсенчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Атлантика океанӗнчен вӗрекен нӳрӗ, ӑшӑ ҫилсем кунта сайра-хутра ҫеҫ килсе ҫитеҫҫӗ, кунта ҫулла ҫумӑрсем пӗртте ҫуманпа пӗрех.

Сюда редко доносятся теплые и влажные ветры с Атлантического океана, и дождей летом почти не бывает.

Типӗ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Сивӗ ҫилсем вӗрме тытӑнаҫҫӗ.

Начинают дуть холодные ветры.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫилсем унталла нӳрӗк сахал илсе пыраҫҫӗ.

Меньше и меньше влаги приносят ветры.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Час-часах ҫурҫӗр хӗвелтухӑҫ енчен вӗрекен сивӗ ҫилсем тулашаҫҫӗ, ҫил-тӑмансем ахӑраҫҫӗ, ялсене, ҫулсене юр хывса лартнӑ пирки поездсем чарӑна-чарӑна тӑраҫҫӗ.

Часто свирепствуют холодные северо-восточные ветры и снежные метели, которые заносят селения, дороги, останавливают в пути поезда.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хӑш-хӑш чух шӑрӑх, типӗ ҫилсем вӗреҫҫӗ.

Иногда дуют суховеи, т. е. жаркие сухие ветры.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӗсене кунта Атлантика океанӗнчен вӗрекен ҫилсем илсе килеҫҫӗ.

Их приносят ветры, дующие с Атлантического океана.

Хутӑш вӑрмансен зонинчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хӗвеланӑҫӗнчен, ӑшӑ Атлантика океанӗнчен, вӗрекен ҫилсем кунталла ӑшӑ илсе килсе хӗллехи сивӗсене ҫемҫетеҫҫӗ.

Ветры, которые дуют с запада, с теплого Атлантического океана, приносят тепло и смягчают зимние морозы.

Хутӑш вӑрмансен зонинчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Азири пайӗнче климат ӑраснах пит сивӗ вара, кунта Атлантика океанӗнчен килекен ӑшӑ нӳрлӗ ҫилсем ҫитеймеҫҫӗ, ҫурҫӗр енчен кунти ҫӗршыва сивӗ поляр тинӗсӗсем хупӑрласа тӑраҫҫӗ.

Азиатская часть тайги отличается особой суровостью климата. Сюда не доносятся теплые и влажные ветры-с Атлантического океана, а северные берега омываются холодными полярными морями.

Тайгари ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Сивӗ ҫилсем тивмен хӳтӗ вырӑнсенче ҫеҫ йӑмӑх чечеклӗ курӑксем ӳсеҫҫӗ.

Только в местах, защищенных от холодных ветров, растут травы с яркими цветами.

Тундрӑри ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Страницăсем:

Меню

 

Статистика

...тĕплӗнрех