Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Шырав

Шырав ĕçĕ:

Ҫурҫӗрти (тĕпĕ: ҫурҫӗр) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Ҫурҫӗрти ҫурчӑмӑр ҫинче хӗл пулнӑ чухне, кӑнтӑрти ҫурчӑмӑр ҫинче ҫу пулать.

Когда в северном полушарии зима, в южном полушарии — лето.

Ҫӗрӗн ҫулталӑкри ҫавӑрӑнӑҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫурҫӗрти полушари ҫинче ҫу пулсан, кӑнтӑртинче хӗл пулать.

Когда в северном полушарии лето, в южном полушарии — зима.

Ҫӗрӗн ҫулталӑкри ҫавӑрӑнӑҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Глобусӑн ҫутӑ ӳкнӗ тӗлӗнче ҫурҫӗрти полушаринче Мускава тупӑр.

Найдите в северном полушарии на освещенной части глобуса Москву.

Ҫӗрӗн ҫулталӑкри ҫавӑрӑнӑҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

6. Глобус ҫинче, унтан полушарисен картти ҫинче Ҫурҫӗрти Пӑрлӑ океана кӑтартӑр.

6. Покажите на глобусе и на карте полушарий Северный Ледовитый океан.

Ҫӗр чӑмӑрӗн картти // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Пӗр полюсне ҫурҫӗр полюсӗ теҫҫӗ, мӗншӗн тесен вӑл ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи чи ҫурҫӗрти точка, тепӗр полюсне — кӑнтӑр полюсӗ теҫҫӗ.

Один полюс называется северным, так как это самая северная точка на земном шаре. Другой полюс — южным.

Полюссемпе экватор // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Пӗтӗм шыв талккӑшне тӑватӑ океана уйӑраҫҫӗ; Лӑпкӑ океан, Атлантика океанӗ, Инди океанӗ тата Ҫурҫӗрти Пӑрлӑ океан.

Все водное пространство делят на четыре океана: Тихий, Атлантический, Индийский и Северный Ледовитый.

Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫийӗнче ҫиелте мӗн пур // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Салтака е Ҫурҫӗрти пӑрлӑ тинӗсре куҫса ҫӳрекен станцисенче ӗҫлеме кайнӑччӗ-и эс?

Куҫарса пулӑш

3 // Николай Мартынов. Мартынов Н.А. Пурнӑҫ урапи: калавсемпе повеҫсем / Б.Б. Чиндыков пухса хатӗрленӗ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 416 с. — 92-125 с.

Ҫурҫӗрти ҫӗрсене, Ҫавал тӑрӑхне майра-патша салтакӗсем персе ҫитнӗ, тет, ялсем тӑрӑх тустарса ҫӳресе патька-патша майлӑ ҫынсене шыраҫҫӗ, ҫаратаҫҫӗ, тет.

Куҫарса пулӑш

Кивӗ кӗрӗк ҫӗннине сыхлать // Юхма Мишши. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с.

Теприсем тата вӑл Атӑл урлӑ каҫса ҫурҫӗрти чӑваш ялӗсене ҫитнӗ те теҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

Йӗкӗт тени юлнӑ-и пирӗн? // Юхма Мишши. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с.

Тӳпе ӳпне-питне ҫаврӑнса выртнӑ Ҫурҫӗрти Пӑрлӑ океан пек.

Куҫарса пулӑш

Выляма та ӑс кирлӗ // Василий Сипет. Сипет В.Н. Калавсем. — Шупашкар, «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2019. — 224 с. 143–160 с.

Мускаври металлургсемпе Бакури нефтяниксем, Ҫурҫӗрти пулӑҫсемпе Ҫӗпӗрти йывӑҫ хатӗрлекенсем, Украинӑри хресченсемпе Севастополь крепоҫӗнчи хӗрлӗармеецсем совет влаҫне чун-чӗререн юратни ҫинчен, парти ӗҫӗшӗн пӗтӗм вӑй-хала парса ӗҫлеме пулни ҫинчен ҫыра-ҫыра пӗлтернӗ.

Куҫарса пулӑш

Мускав, Совнарком, В. И. Ленина // М. Румянцев. «Тӑван Атӑл». — 1969, 2(136)№ — 90 с.

— III Василий ӑна Касимовра пурӑнма та чарнӑ, ҫурҫӗрти Белоозера ссылкӑна янӑ.

Куҫарса пулӑш

7. Хусан хӑнисем // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.

Паллӑ мар чечексен шӑрши-техӗмне, ҫурҫӗрти чечексемпе танлаштарса, страници-страниципе тӗплӗн ҫырса кӑтартать.

Целые страницы были наполнены описаниями неизвестных цветов, их запаха и сравнений их с северными цветами.

VI. Караванри шуйттан // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 165–317 с.

Ҫурҫӗрти столицӑсем халӗ ӗнтӗ пӗр тытӑнкӑсӑрах паек илсе тӑма пултараҫҫӗ.

Северные столицы могли теперь бесперебойно получать паек.

8 // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Толстой, А.Н. Ҫӑкӑр: Царицына оборонӑлани: повесть. — Шупашкар: ЧАССР государство издательстви, 1941. — 244 с.

Ҫурҫӗрти участокра пирӗн Миронов чаҫӗсенче йӗркесӗрлӗх пырать.

На северном участке у нас в частях Миронова развал, —

4 // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Толстой, А.Н. Ҫӑкӑр: Царицына оборонӑлани: повесть. — Шупашкар: ЧАССР государство издательстви, 1941. — 244 с.

Шпионсем нимӗҫсене: Питӗрти рабочисем хӗрсе ҫитни ҫинчен, пур рабочисем те мобилизациленсе ҫӗкленни ҫинчен пӗлтерсе тӑма тытӑнсассӑн, вӗсен малти чаҫӗсем пролетарисен тин ҫеҫ организациленнӗ чаҫӗсен вут-хӗмӗ ҫине пыра-пыра перӗне пуҫласанах — ҫурҫӗрти столицӑна йышӑнса кӗрес ӗҫ нимӗҫсене хӑрушӑ та шанчӑксӑр пек туйӑнса кайнӑ.

Когда шпионы начали доносить немцам о возбуждении питерских рабочих, о всеобщей рабочей мобилизации, когда их передовые части стали натыкаться на огонь новосформированных пролетарских частей, — занятие северной столицы показалось делом рискованным и ненадежным.

6 // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Толстой, А.Н. Ҫӑкӑр: Царицына оборонӑлани: повесть. — Шупашкар: ЧАССР государство издательстви, 1941. — 244 с.

Акӑ епле эпир, ҫурҫӗрти варварсем, ҫынсене шеллетпӗр.

Вот как мы, северные варвары, сохраняем людей!

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Кутузов ӑна хирӗҫ: вырӑссем хӑйсен ҫурҫӗрти столици ҫулне хӑйсемех пӗлеҫҫӗ, тенӗ те, пӳлнӗ калаҫӑва тепӗр хут тапратса янӑ.

Но Кутузов ответил, что русские сами знают дорогу в свою северную столицу, и возобновил прерванный разговор.

V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

— Шухӑшласа пӑхӑр-ха, — тесе хавхалантарнӑ вӑл хӑйӗн маршалӗсене, — виҫӗ уйӑх хушшинче эпир ҫурҫӗрти икӗ аслӑ столицӑна пӑхӑнтарни ҫинчен пӗлсен, тӗнче мӗн калама пултарӗ, епле чыс пулӗ пире?

— Подумайте, — воодушевлял он маршалов, — какой славой покроем мы себя и что скажет весь мир, когда он узнает, что в течение трех месяцев мы покорили две великие северные столицы!

V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

— Э, вӑл ҫурҫӗрти ватӑ тилӗ, — тенӗ Наполеон Кутузова лартни ҫинчен илтсен.

— О, эта старая лисица севера, — многозначительно сказал Наполеон, узнав о назначении Кутузова.

II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Страницăсем:

Меню

 

Статистика

...тĕплӗнрех