Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Ҫыран хӗрринчи тӳремлӗх Бенгали кӳлмекӗн пӗтӗм ҫыранӗ хӗррипе тӑсӑлать, ун шутне регионти пысӑк юханшывсен вӑррисем тата питӗ йышлӑ кӳлӗсем кӗреҫҫӗ.

Прибрежная равнина протянулась вдоль всего побережья Бенгальского залива, она включает в себя дельты крупных рек региона и множество озёр.

Одиша // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9E%D0%B4%D ... 1%88%D0%B0

Пӗрремӗшӗн бассейнне Ганг, Маханади тата Годавари, иккӗмӗшӗн шутне Нармада тата Тапти юханшывсен юпписем кӗреҫҫӗ.

К бассейну первого относятся притоки Ганга, Маханади и Годавари, второго — Нармада и Тапти.

Мадхья-Прадеш // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0% ... 0%B5%D1%88

Юханшывсен айлӑмӗсенче заводсем нумай лартнӑ.

По долинам рек выросло много заводов.

Кавказӑн Хура тинӗс хӗрринчи хуҫалӑх тата халӑх пурӑнӑҫӗ мӗнле лайӑхланса пырать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тутар ялӗсем Крым тӑвӗсен айккисем тӑрӑх тата юханшывсен улӑхӗсем тӑрӑх сапаланса лараҫҫӗ.

Татарские деревни разбросаны по долинам рек и склонам Крымских гор.

Крымра тинӗс хӗрринче пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Юханшывсен улӑхӗсенче шыв нумай, тӑпрасем тухӑҫлӑ, ӳсен-тӑрансем те тӗслӗренех.

Много воды в долинах рек, плодородны почвы, богата растительность.

Пушӑ хирсен зонинче пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пысӑк юханшывсен хӗррисенче, чӑтлӑх вырӑнсенче хир сыснисемпе тигрсем тӗл пулаҫҫӗ.

По берегам больших рек, где имеются густые заросли, встречаются кабаны и тигры.

Пушӑ хирсенчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тайгари юханшывсен ячӗсене ҫырса хурӑр.

Надпишите названия рек тайги.

Игарка — полярти порт // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Уес ҫийӗ хумлӑ-хумлӑ, ҫакӑ уйрӑмах юханшывсен ҫыранӗсем ҫывӑхӗнче палӑрать.

Поверхность уезда волнистая, особенно вблизи берегов рек.

Серпухов уесӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0% ... 1%81%D3%97

Юлашки ҫулсенче суту-илӳ тӑвакан карапсем те Ҫӗпӗрти ман юханшывсен вӑррисене пыма пуҫларӗҫ.

За последние годы к устьям больших сибирских рек стали приходить десятки торговых судов.

Ҫурҫӗрти тинӗс ҫулӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Контурлӑ карта тесе ак ҫакӑн пек картӑна калаҫҫӗ: вӑл карта ҫине тӗнче пайӗсене е уйрӑм ҫӗршывсен, тинӗссен, юханшывсен кӗлеткисене (контурӗсене) йӗрлесе ҫеҫ ӳкернӗ, анчах ячӗсене ҫырман.

Контурная карта — это такая карта, на которой обозначены очертания (контуры) частей света или отдельных стран, морей, рек, но нет названий.

Мӗн вӑл контурлӑ карта тата ӑна мӗнле хатӗрлемелле // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Юханшывсен вай-хӑвачӗпе этем хӑйӗн хуҫалӑхӗнче усӑ курма вӗреннӗ.

Люди научились пользоваться силою рек для своего хозяйства.

Этем юханшывсемпе епле усӑ курать // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Округӑн мобилизациллӗ хатӗрленӳ, ятарлӑ программӑсен, граждӑнла оборона тата чрезвычайлӑ лару-тӑру пайӗн начальникӗ Д.С.Галкин ҫынсене пӗвесемпе юханшывсен хӗрринче асӑрхануллӑрах пулма тепӗр хутчен чӗнсе каларӗ.

Куҫарса пулӑш

Халӑхпа тӗл пулчӗҫ, округри ӗҫсемпе паллашрӗҫ // Юрий ГАВРИЛОВ. http://kasalen.ru/2023/05/19/%d1%85%d0%b ... %bf%d0%b0/

Анчах ҫилӗн усси вӑл ырӑ кӑмӑллӑ пулса, типсе ларакан ҫӗре ҫумӑрпа лӳшкентерсе пысӑк юханшывсене юхса кӗрекен пӗчӗк юханшывсен пуҫламӑшне пани кӑна-и-ха?

Но разве только в том заслуга ветра, что по его милости тучи поят дождем жаждущую землю и дают начало ручейкам, сливающимся в многоводные реки?

Xӗвел // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Пӗрисем каналсене типсе ларнӑ авалхи юханшывсен ҫулӗсем, теҫҫӗ, теприсем вӗсене типнӗ ҫӗр ҫурӑкӗсенчен пулса кайнӑ питӗ пысӑк ҫырмасем вырӑнне йышӑнаҫҫӗ.

Одни говорят, что каналы — русла древних высохших рек. Другие считают каналы трещинами в высохшей почве, как бы колоссальными оврагами.

Марс // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Соломин юханшывсен кукӑр-макӑр кӑвак йӗрӗсем ҫине тата хуласене пӗлтерекен пӗчӗк ҫаврашкасем ҫине пӑхнӑ, калама ҫук йышлӑ ҫарсем куҫса пынине, аслӑ ҫапӑҫусен тӗтӗмӗпе кӑварне, ҫӑлӑнӑҫ ҫывӑхарса килнине курнӑ.

Вглядываясь в извилистые линии рек и маленькие кружки городов, Соломин видел движение огромных армий, дым и пламя великих битв и близкое уже освобождение.

Виҫҫӗмӗш сыпӑк // Иван Васильев. Рысс Е. Хӗрача ашшӗне шырать: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 140 с.

Вырӑс ҫӗршывӗнчи нумай юханшывсен, Атӑлӑнни пекех, пӗр ҫыранӗ чӑнкӑ, тепӗр ҫыранӗнче вара улӑх сарӑлса выртать; Истӑн та ҫыранӗсем ҫавӑн пекех.

У многих русских рек, наподобие Волги, один берег горный, другой луговой; у Исты тоже.

Ермолайпа арман хуҫи арӑмӗ // Николай Степанов. Тургенев И. С. Сунарҫӑ ҫрса пынисем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 172 с. — 17–28 с.

Кӑвак тӳпери хӗвел хӑйӗн хӗрӳ пайӑркисене ҫӳлӗ те ҫара тусем ҫине, юханшывсен симӗс тапписем ҫине, Людвиковкӑри пӑспа ӗҫлекен лесопилкӑн ҫурт-йӗрӗсем ҫине тӑкать.

С безоблачного неба солнце сыплет горячие лучи на высокие лысые горы, на зеленые болотца над рекой, на фабричные строения людвиковской паровой лесопильни.

III // Василий Хударсем. Франко И.Я. Хӑй айӑплӑ: калав. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1950. — 28 с. — 3–23 с.

Эфиопин анӑҫ енче вырнаҫнӑ юханшывсен чылай пайӗ Нил бассейнне кӗреҫҫӗ.

Большая часть рек запада Эфиопии относится к бассейну Нила.

Эфиопи географийӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1% ... 0%B9%D3%97

Эпӗ уйсен сарӑрах йӑрӑмӗсене, ращасен хура пӑнчисене, юханшывсен тӗссӗр сарлака йӑрӑмӗсене уйӑра пуҫларӑм.

Я стал различать серые полосы полей» темные пятна рощ и бледную широкую полосу реки.

Эпир килелле вӗҫетпӗр // Александр Клементьев. Тихонов Н.С. Пакистан ҫинчен: калавсем; вырӑсларан А. Клементьев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 99 с.

Пур ҫӗрте те: тӳремлӗхре те, юханшывсен хӗрринче те, шурлӑх таврашӗнче те, ҫавӑн пекех, ту ҫинче те ҫав йӑрӑм пур.

Всюду она: и на равнине, и на берегах рек, и по кромкам болот, и даже в горах.

4 // Василий Алентей. Авдеенко А.С. Тисса хӗрринче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 196 с.