Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Таҫта ҫавӑнта, вӗҫленмен ҫерем варринче, витӗр ҫилсем, ҫумӑрсем, юрсем айӗнче унӑн упӑшки выртать.

Куҫарса пулӑш

Чӑтӑмлӑхӑн та вӗҫӗ пур // Николай Сорокин. Сорокин Н.М. Тӑлӑх арӑм минтерӗ. Савнисен романӗ. – Шупашкар: «Ҫӗнӗ Вӑхӑт», 2019. – 216 с.

Акӑ халӗ таҫти аякри, пыма май ҫук тарӑн сӑрт ҫурӑкӗсенче, юрсем выртакан чикӗре, пӑрлӑхсем патӗнче, пӗтӗм Кавказӗпех инженерсемпе ученӑйсен тӗпчев партийӗсем ӗҫлеҫҫӗ.

И вот теперь в глухих неприступных ущельях, вблизи снегов и ледников, по всему Кавказу работают разведочные партии инженеров и ученых.

Кавказри хуҫалӑх строительстви // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пӑрсемпе юрсем ирӗлеҫҫӗ.

Тают льды и снега.

Поляр утравӗсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӑл пӑрсем, юрсем хушшинче пурӑнать.

Живет среди льдов и снегов.

Ҫурҫӗрти Пӑрлӑ океанра пурӑнакан чӗрчунсем // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Шурӑ юрсем ҫӑвать, пушмак путать.

Куҫарса пулӑш

III // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 254–305 с.

Март уйӑхӗнчи вараланнӑ юрсем ҫийӗпе пылчӑк тӗслӗ пӗлӗтсем шӑвӑнаҫҫӗ.

Над мартовскими грязными снегами ползли грязные тучи.

3 // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Толстой, А.Н. Ҫӑкӑр: Царицына оборонӑлани: повесть. — Шупашкар: ЧАССР государство издательстви, 1941. — 244 с.

Мана ӗмӗрхи юрсем ҫине, ханкӑра пуҫиле яраҫҫӗ.

Меня сошлют в пещеры, в вечные снега.

Ӑнсӑртран пӗлни // Алексей Леонтьев. Толстой А. Н. Гарин инженер гиперболоичӗ; Аэлита (Марс пӗтмӗшӗ): романсем; Алексей Леонтьев куҫарнӑ. — Шупашкар: Ҫӗнӗ Вӑхӑт, 2014. — 495 с. — 319–494 с.

Ҫӳлӗ айлӑмсен тӑрӑхӗсенче, ту тӑррисем хушшинче пухӑннӑ юрсем тӳрех мар, ерипен шуса анаҫҫӗ, пусӑрӑнса пырса, пӑр пулаҫҫӗ, вара пӑрлӑх текен пӗр юхӑмӗ пулса, ерипен аялалла, темиҫе километр таранах, шӑваҫҫӗ.

В верховьях высоких долин, между вершинами гор, накопившиеся снега не скатываются сразу, а постепенно сползают и оседают, превращаются в лёд и в виде ледяного потока, называемого ледником, медленно ползут вниз, иногда на целые километры.

2. Тусем хӑйсен формине мӗнле йышӑнаҫҫӗ // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.

Тусем ҫине улӑхнӑ май пире кӗскерех те сивӗрех ҫу тӑракан ҫурҫӗрелле пит хӑвӑрт куҫса пынӑн туйӑнать; ӗмӗрхи юрсем тӑракан ту тӑррисене улӑхни — кӗске ҫу ҫил-тӑмансемпе те сивӗсемпе хӑвӑрт ылмашӑнакан полярти пӗр-пер вырӑна ҫитнипе пӗрех.

Поднимаясь на горы, мы как будто очень быстро едем на север, где лето короче и холоднее; достигнуть вечноснеговых вершин — это всё равно, что очутиться в полярной местности, где и летом короткие оттепели сменяются вьюгами и морозами.

2. Ӗмӗрхи юрсен тӗнчинче // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.

Татах кӑшт тӑхтасан ҫав юрсем, хӑйсенчен те пытанакан хӗвел пайӑркисемпе ҫуталса, хӗрлӗ тӗспе ялкӑшма тытӑнаҫҫӗ.

Ещё немного — и эти снега начинают гореть ярким румянцем под лучами заходящего и для них солнца.

2. Ӗмӗрхи юрсен тӗнчинче // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.

Ҫапла вӑл ҫырма пуҫланӑ: тинӗс ҫинчен, индеецсем, тайфунсем, сунарҫӑсем, юрсем, йытӑсем ҫинчен вӑл Шурӑ Лаша ятлӑ шарласа юхакан шыв урлӑ ахаль кимӗпе каҫма пултарнӑ этем хӑюллӑхӗпе, вӑйӗпе ҫырнӑ.

Так он начал писать: о море, об индейцах, о тайфунах, об охотниках, о песнях и снегах, о собаках с мужеством и силой человека, который мог перейти на простой лодке реку под названием Белая Лошадь.

Джек Лондон // А. Роскин. Джек Лондон. Мексикенец: калав. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1940. — 52 с. — 3–5 с.

Траншейӑсенчен тухсанах сасартӑк типҫӗр ҫинчи тарӑн юрсем ҫине лекрӗмӗр.

Сразу же после выхода из траншей попали на материковые снега.

Тӑххӑрмӗш сыпӑк // Яков Зверев. Первенцев, А.А. Чыса ҫамрӑкран упра: роман / вырӑсларан Я.Зверев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 482 с.

Анчах хӗл пирӗншӗн пӗлӗшлӗ тата пире хапӑл пулсан та, пирӗн те алӑсемпе сӑмсасем шӑнаҫҫӗ, танксемпе-самолетсен моторӗсем япӑх хута каяҫҫӗ, ҫул-йӗрсем пӑрланса лараҫҫӗ, тарӑн юрсем автомобильсен колоннисене ҫӳреме чӑрмантараҫҫӗ.

Но хотя зима была нам знакома и добра к нам, и у нас зябли руки, носы, плохо заводились моторы танков и самолетов, обледеневали дороги, и продвижению автомобильных колонн мешали глубокие снега.

Саккӑрмӗш сыпӑк // Яков Зверев. Первенцев, А.А. Чыса ҫамрӑкран упра: роман / вырӑсларан Я.Зверев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 482 с.

Акӑ эпир пӗрин хыҫҫӑн тепри куҫпа виҫсе илейми пӑрлӑ хирсем ҫине анса ларатпӑр, ӗмӗрсем хушши шӑплӑхра тӑнӑ вырӑнсене «урра» кӑшкӑрса хускатса яратпӑр, юрсем шап-шуррӑн курӑнса выртакан пӑрлӑ хире хамӑр аслӑ Тӑван ҫӗршывӑн хӗрлӗ ялавне лартатпӑр…

Вот мы садимся один за другим на необозримые ледяные поля, вот мы с криком «ура», нарушающим вечное безмолвие, устанавливаем среди белого сияния снегов красный флаг нашей великой Родины…

Пилот ӗмӗчӗ // Куҫма Чулкаҫ. Водопьянов М.В. Поляр лётчикӗ: калавсем; Куҫма Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 248 с.

Шурӑ юрсем ҫӑвать, пушмак путать, Шурӑ пурҫӑн пиҫиххи кам ҫыхать; Каласамчӗ, тусам, чӑн тӳррипе — Санӑн чуну кама та пит савать, Манӑн чунӑм сана-ҫке пит савать.

Как на белом снегу след башмаков, Кто повяжется белым поясом? Дай понять мне, дружок, без лишних слов, Кто же нынче тебе по сердцу? А ведь ты мне всегда по сердцу…

Х. Чӗре сасси // Илпек Микулайӗ. Илпек Микулайӗ. Хура ҫӑкӑр. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 400 с.

Унта сӑртсен тӑррисенчи ӗмӗрхи юрсем ирӗлсе темӗн чухлӗ пӗчӗк шывсем юхса анаҫҫӗ.

Там журчали быстрые и многочисленные ручьи, питаемые вечными снегами горных вершин.

Иккӗмӗш сыпӑк // Иван Митта. Жюль Верн. Грант капитан ачисем: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 36 с. — 500 с.

Чаплӑ вырӑн ку айлӑм! йӗри-тавра улӑхма ҫук ҫӳллӗ тусем ешӗл плюшпа пӗркенсе тӑраҫҫӗ, тата чинарӑ тӗмӗсемпе тумланнӑ хӗрлӗрех сӑмсахсем, ҫуркаланса пӗтнӗ чӑнкӑ ҫыран хӗррисем курӑнаҫҫӗ, лере, таҫта ҫӳлте, ылтӑн ҫӳҫеллӗ ӗмӗрхи юрсем палӑраҫҫӗ, аялта тата Арагвӑ шывӗ хура та сӗм-тӗттӗм ту хушшинчен шавласа сикекен пӗр ятсӑр ҫырмапа ыталаннӑ та, кӗмӗл ҫил пек тӑсӑлса, тирне йӑлтӑртаттаракан ҫӗлен пек ҫуталса выртать.

Славное место эта долина! Со всех сторон горы неприступные, красноватые скалы, обвешанные зеленым плющом и увенчанные купами чинар, желтые обрывы, исчерченные промоинами, а там высоко-высоко золотая бахрома снегов, а внизу Арагва, обнявшись с другой безыменной речкой, шумно вырывающейся из черного, полного мглою ущелья, тянется серебряною нитью и сверкает, как змея своею чешуею.

Бэла // Николай Пиктемир, Нестор Янкас. Михаил Лермонтов. Пирӗн вӑхӑтри герой. Н. Пиктемирпа Н. Янкас куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑвашкӗнекеиздат, 1964