Шырав
Шырав ĕçĕ:
1523 ҫулхи ҫӑвӑн 20-мӗшӗнче ӑна ҫавӑн пекех Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫине «Primus circumdedisti me» (лат. Эсӗ чи малтан ман тавра ҫаврӑнтӑн) ҫырса хунӑ девизлӑ гербпа чысланӑ, ку вӑл тӗнче тавра чи малтан ҫаврӑнса тухнине пӗлтернӗ.
Хуан Себастьян Элькано // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A5%D1%83%D ... 0%BD%D0%BE
Ҫӗр чӑмӑрӗ
Хӗвел системинчи уҫлӑхташсем // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A5%D3%97%D ... 0%B5%D0%BC
1990 ҫулхи раштавӑн 10-мӗшӗ — «Союз ТМ-10» космос карапӗ ҫинче Г. М. Манаков карап командирӗпе тата Г. М. Стрекалов бортинженерпа пӗрле ҫиччӗмӗш тӗп экспедици шутӗнче Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫине таврӑннӑ.
Тоёхиро Акияма // Макар Силиванов. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A2%D0%BE%D ... 0%BC%D0%B0
Унӑн ӳтне эпир ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи чи хисеплӗ вырӑна — Мускаври Кремль стенисем ҫумне чавса пытартӑмӑр.
Тӑваттӑмӗш ҫыру // Александр Клементьев. Клементьев А.К. Вунҫиччӗрисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 216 с. — 121–178 с.
Мускав вӑл — ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинче этемлӗх ку таранччен шыраса тупнӑ чи тӗрӗс те таса вырӑн.
Пӗрремӗш ҫыру // Александр Клементьев. Клементьев А.К. Вунҫиччӗрисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 216 с. — 121–178 с.
Индири паллӑ туйӑм энциклопедийӗ — Камасутра — виҫӗ пин ҫул хушши пухнӑ пӗлӳпе опыт чӑмӑрӗ.
Канаш параканни // Николай Сорокин. Сорокин Н.М. Тӑлӑх арӑм минтерӗ. Савнисен романӗ. – Шупашкар: «Ҫӗнӗ Вӑхӑт», 2019. – 216 с.
Ҫӗр чӑмӑрӗ калама ҫук хӑватлӑ шутлав машини.
Пурнӑҫ йывӑҫҫи // Михаил Сунтал. Сунтал Михаил. Ҫӑтмах. Фантастикӑллӑ повесть. Шупашкар, 2009. — 120 с.
Ку йывӑҫ, йывӑҫ та мар-ха, пӗтӗм Ҫӗр чӑмӑрӗ пирӗн кашни хусканӑва курса сыхласа тӑрать пек.
Пурнӑҫ йывӑҫҫи // Михаил Сунтал. Сунтал Михаил. Ҫӑтмах. Фантастикӑллӑ повесть. Шупашкар, 2009. — 120 с.
— Ҫӗр чӑмӑрӗ ӑшӗнче авалхи океан шывӗ упранса юлнӑ пулас, — тӗшмӗртет Антон.
Протоценоз // Михаил Сунтал. Сунтал Михаил. Ҫӑтмах. Фантастикӑллӑ повесть. Шупашкар, 2009. — 120 с.
Пӗр икӗ-виҫӗ миллиард ҫул каялла Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинче ҫапларах шыв пулнӑ теҫҫӗ.
Протоценоз // Михаил Сунтал. Сунтал Михаил. Ҫӑтмах. Фантастикӑллӑ повесть. Шупашкар, 2009. — 120 с.
Апла, ҫав шыва Ҫӗр чӑмӑрӗ хӑех хатӗрлесе панӑ.
Протоценоз // Михаил Сунтал. Сунтал Михаил. Ҫӑтмах. Фантастикӑллӑ повесть. Шупашкар, 2009. — 120 с.
Ҫав тинӗссем урлӑ Совет Союзӗнчен ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи чи паллӑ государствӑсене пурне те кайма пулать.Через эти моря лежит путь из СССР во все главнейшие государства земного шара.
Ҫулйӗрсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Верхоянск хули патӗнче ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи чи сивӗ вырӑн (сивӗ полюсӗ) пур.Возле города Верхоянска находится самое холодное место земного шара (полюс холода).
Климат // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Верхоянск хулинче сивӗсен 70° та ҫитеҫҫӗ; ку — ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи чи сивӗ вырӑн («сивӗ полюсӗ»).
Тайгари ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Совет Союзӗн рабочисемпе хресченсен влаҫӗ вӑл — Коммунистсен партийӗ ертсе пынипе ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи мӗнпур халӑхсем хушшинчи миршӗн кӗрешекен тӗнчери пӗртен-пӗр власть.
Пирӗн кӳршӗсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Советлӑ Социализмлӑ Республикӑсен Союзӗ ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи пысӑк государство.Союз Советских Социалистических Республик — одно из самых больших государств земного шара.
I. ССР Союзӗн ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи вырӑнӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
6. Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи паллӑ государствӑсен карттин апликацине тӑвӑр:6. Сделайте апликацию карты главнейших государств земного шара:
Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи паллӑ государствӑсен вырӑнӗсене астуса юлмалли ӗҫ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи халӑх йышӗнчен ытларах пайӗ Ҫурҫӗр енчи вӑтам тӑрӑхра пурӑнать.Большая часть населения земного шара живет в северном умеренном поясе.
Ҫурҫӗр енчи вӑтам тӑрӑхри чи паллӑ государствӑсем // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Хӑвӑр тӑмран тунӑ ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинче ӑна паллӑ туса хурӑр.)Обозначьте его на сделанных вами глиняных моделях земного шара.)
Тропик тӑрӑхӗнчи ҫутҫанталӑк // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинче тӗрлӗ ҫӗрте ҫанталӑк еплине пӗлес тесен, вӑл унта епле улшӑнса тӑнине пӗлни пит кирлӗ.
Ҫанталӑка пӗлни кама тата мӗн тума кирлӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.