Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Вара вӑл хӗлӗхӗсене тӗрӗслесе пӑхнӑ, хуллен ҫеҫ калама пуҫланӑ.

Куҫарса пулӑш

5 // Александр Клементьев. Клементьев А.К. Вунҫиччӗрисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 216 с. — 193–213 с.

Ун пек чухне Зоя унӑн хӗлӗхӗсене пӳрнепе тӗртӗнкелесе пӑхнӑ, хӗлӗхӗсем вара макӑрнӑ та, кулнӑ та…

Куҫарса пулӑш

1 // Александр Клементьев. Клементьев А.К. Вунҫиччӗрисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 216 с. — 193–213 с.

Манӑн вара ӑна, чирлӗ ҫынна пӑхнӑ пек, алӑ ҫинче йӑтса ҫӳреме тивнӗ пулӗччӗ — унсӑрӑн вӑл чӑнах та куҫ хупма пултарӗччӗ, манан чунӑн хурлӑхлӑ хӗлӗхӗсене хускатас тесе ӗнтӗ…»

А мне пришлось бы ходить за ней, как за больной, ведь иначе она и вправду бы умерла, лишь бы унизить и меня тоже…»

XX // Юрий Артемьев. Сент-Экзюпери Антуан де. Пӗчӗкҫеҫ принц: аллегориллӗ повесть-юмах. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 64 с.

Чи хаклӑ, чи вӑрттӑн чун хӗлӗхӗсене пырса сӗртӗнет, хыптарать те ҫунтарать.

Куҫарса пулӑш

Славик // Юрий Скворцов. Скворцов, Ю. И. Ҫул юлташӗ: калавсемпе кӗске повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1975. — 184 с. — 56–82 с.

Вырӑнне Думитру йӑтса илчӗ те алӑк патӗнче кӑшт кӗтессерех ларакан каланкка хыҫне кайса хучӗ, унтан кресло ҫинчи гитарӑна диван тӗлӗнчи пӑтана ҫакма тӑчӗ, анчах ҫакмарӗ, ӑна ӑнсӑртран алла лекнӗ е чылайранпа тытса курман япалана пӑхнӑ пек ҫавӑркаласа пӑхрӗ те пӑнтӑрр! сӗртӗнчӗ хӗлӗхӗсене пӳрни вӗҫӗпе, вара диван ҫине ларчӗ, мана та ларма сӗнчӗ.

Куҫарса пулӑш

XVII // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 94–253 с.

Пурис, шанк хытса, пӗр талккӑм сывламасӑр та тӑчӗ, унтан, туххӑмрах чун-чӗре хӗлӗхӗсене — ҫиппи-кантрисене — лӑшах пушатса ҫӑмӑллӑн сывласа ячӗ:

Куҫарса пулӑш

Хӑлхасӑр, куҫсӑр вӑрманта // Василий Сипет. Сипет В. Хӑлхасӑр, куҫсӑр вӑрманта: повесть. — Шупашкар, «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2017. — 196 с.

Ҫын ман пӳрнене тытса кӗсле хӗлӗхӗсене ҫӳлтен пуҫласа аяла ҫитиччен сӑтӑрса тухрӗ.

Куҫарса пулӑш

Кӗслеҫӗ // Трубина Мархви. Трубина М. Ача чухнехи. Повесть. Калавсем. — Шупашкар, Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 288 с. — 3–192 с.

Хӗлӗхӗсене ӗнерсе ҫармӑс кӗвви каласа кӑтартрӗ.

Куҫарса пулӑш

9. Атӑл леш енче // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.

— Хӗлӗхӗсене ӗнермелле.

Куҫарса пулӑш

2. Вӑрман юрри // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.

Нота хучӗсене пюпитр ҫине вырнаҫтарнӑ хыҫҫӑн, сӗрме купӑс хӗлӗхӗсене чӗпӗткелесе ӗнеркелерӗ те Павӑл Аля аккордсем парасса кӗтрӗ.

Куҫарса пулӑш

2 // Петр Осипов. Осипов, П. Н. Элкей Павӑлӗ: хроникӑллӑ роман. 3-мӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984. — 240 с. — 3–231 с.

Ольга Ивановна кула-кула ал ҫупрӗ, Костя савӑнӑҫлӑн гитара хӗлӗхӗсене турта-турта янрата пуҫларӗ.

Куҫарса пулӑш

3 // Петр Осипов. Осипов П.Н. Пиччӗшӗпе шӑллӗ: роман. Шупашкар: Чӑваш чӗнеке издательстви, 1977. — 352 с.

Гринландире вара Ассольпе тата Грэйпа тан ытти ҫын сахал мар: Гнорпа Карменӑн чун хӗлӗхӗсене карӑнтарса, психологин чи ҫӳлти тӳпинче сӑнарланнӑ юратӑвӗ («Гнор пурнӑҫӗ»), «телей илсе килекен» Битт-Бой лоцман, ракпа вилмеллех чирлӗскер, ҫакна пӗр сӑмахпа та, пӗчӗк систерӳпе те ыттисене кӑтартманскер («Карапсем Лисра»), таса юратупа ҫунса хӗмленме пуҫланӑ ҫамрӑк матрос Аян, тинӗс хурахӗн пурнӑҫне пӑрахӑҫланӑскер («Тинӗс пырӗ»), «хӑйӗн ҫӗр-шывне» — тинӗсе — чунпа парӑннӑ Дюк капитан (ҫак ятлӑ калав) тата ытти нумай-нумай хайлав геройӗсем Грин чӑн-чӑн классик пулнине (тӗрӗсрех — хаклав халӗ те кивелменнине) ӗнентереҫҫӗ.

А в Гринландии, наравне с Ассолью и Грэем, немало других людей: любовь Гнора и Кармен, трогающая душевные струны и изображенная на самом высоком небе («жизнь Гнора»), Лоцман Битт-Бой, «приносящий счастье», смертельно больной раком, не показывающий этого ни словом, ни намеком («Корабли в Лисе»), пылающий чистой любовью молодой матрос Аян, бросивший жизнь морского разбойника («Морской ветер»), преданный морю «своей земле » — капитан Дюк, (одноименный рассказ) и герои многих других произведений Грина делают его настоящим классиком (точнее — оценки до сих пор не устарели).

Грин ҫӗр-шывне хапӑл тусамӑр // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремёш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 5–7 с.

Сигнальщикӑн юнлӑ суранӗ унӑн чун хӗлӗхӗсене ҫатӑртаттарса чӗпӗтрӗ.

Куҫарса пулӑш

Тинӗс госпиталӗнче // Валентин Бурнаевский. Чӑваш литературин антологийӗ: пӗрремӗш том. Проза. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2003. — 551 с. — 275–281 с.

Вӑл диван ҫине сарӑлса таянса ларни, кӗтмен ҫӗртен сиксе тӑрса, стаканпа стакан чанклаттарса эрех ӗҫни, гитар хӗлӗхӗсене чӗпӗтсе илсе юрласа яни — пурте Феньӑшӑн кӑмӑллӑ пулнӑ.

Ей было приятно смотреть, как он иногда развалится на диване, как неожиданно встанет, чокнется и выпьет вина, или проведет рукой по струнам, или запоет…

III // Петӗр Хусанкай. Телешов Д.Н. Типшар: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1946. — 56 с. — 8–56 с.

Старик юррине юрласа пӗтерчӗ, хӗлӗхӗсене аллипе сӑтӑрса илчӗ те, ним курман куҫӗсене мӑчлаттарса, хӑйӑлтатакан сасӑпа: — Хресченсене, рабочисен ҫарне тата сире пурсӑра та турӑ нумай-нумай ҫулсем пурӑнма ырлӑх та сывлӑх патӑр! — терӗ.

Старик закончил песню, провел рукой по струнам и, мигая слепыми глазами, проговорил хрипло: — Дай боже миру селяньскому, войску рабочему и вам всим, православным христианам, здравия на многие лита… — И слепой замолчал, ожидая подаяния.

3 // Леонид Агаков. Жарков Л.М. Хастар тусӑм ҫинчен ҫырнӑ повесть. Вырӑсларан Л. Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 300 с.

Суккӑр бандурист шӑпланчӗ, унтан хӗлӗхӗсене хыттӑн ҫапрӗ, вӗсем кӗрлесе кайрӗҫ, хаяррӑн янрама тытӑнчӗҫ те, вӑл каллех калама тытӑнчӗ:

Слепой бандурист замолк, потом сильно ударил по струнам, зарокотали они, зазвенели грозно, и слепой запел:

3 // Леонид Агаков. Жарков Л.М. Хастар тусӑм ҫинчен ҫырнӑ повесть. Вырӑсларан Л. Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 300 с.

Хӗлӗхӗсене хускатса, чухӑн рабочисем хирте буржуйсемпе тӗл пулса пӗр-пӗринпе ҫапӑҫма тытӑнни ҫинчен юрларӗ.

Перебирая струны, Бедняк пел о том, как съехались в поле буржуйские и рабочие полки и ударились грудь в грудь.

3 // Леонид Агаков. Жарков Л.М. Хастар тусӑм ҫинчен ҫырнӑ повесть. Вырӑсларан Л. Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 300 с.

Ыйткалаканӗ вара, кивӗ бандура хӗлӗхӗсене янратса, малалла юрларӗ:

А нищий пел, бряцая струнами старой бандуры:

3 // Леонид Агаков. Жарков Л.М. Хастар тусӑм ҫинчен ҫырнӑ повесть. Вырӑсларан Л. Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 300 с.

Старик хӗлӗхӗсене аллипе хупларӗ те шӑп пулчӗ.

Старик прижал струны рукой и замолк.

7 // Леонид Агаков. Жарков Л.М. Хастар тусӑм ҫинчен ҫырнӑ повесть. Вырӑсларан Л. Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 300 с.

Хӗлӗхӗсене ҫапать те, кӗсле хӑех юрлать, патша чухӑна тинӗсе мӗнле путарни ҫинчен каласа кӑтартать.

Гусли-самогуды сами играют, сами пляшут, сами песни поют, поют про то, как царь Бедняка в море утопил.

2 // Леонид Агаков. Жарков Л.М. Хастар тусӑм ҫинчен ҫырнӑ повесть. Вырӑсларан Л. Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 300 с.