Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Лешсем вара пуринчен ытла хӑлхасӑр юласран хӑранӑ, мӗншӗн тесен хӑлхине касса илсен, хӑлха ҫакки ҫакса ҫӳреме май ҫук.

И больше всего придворные страшились лишиться ушей, ибо тогда они уже не могли носить серьги!

Вунпӗрмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Эсӗ, сӑмах май, халь анчах темле ухмах ҫын артистӑн хӑлхине ҫыртса татни ҫинчен, унӑн урине пӑрса лартни синчен, ӑна епле хӗнени ҫинчен каласа патӑн та, манӑн хамӑн та хӑлха ыратма, урасем сурма пуҫларӗҫ, хӗнесе пӗтернӗ, хӑлхаран ҫыртнӑ, сӗтӗрсе ҫӳренӗ тейӗн…

Ты вот только что рассказал походя, как артисту ухо откусил какой-то безумный дурак, и как ему ногу вывернули, и как его били, а у меня уже и уши болят, и ноги ломит, и все кости ноют, будто меня самого били, кусали за уши и волочили, как хотели…

XXII сыпӑк // Мирун Еник, Владимир Садай, Александр Яндаш. Михаил Шолохов. Уҫнӑ ҫерем: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Мирун Еник, Владимир Садай, Александр Яндаш куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963.

Иртнӗ каҫа куҫ хупмасӑр ирттернипе пуҫӑм та кӑштах ыратать манӑн, хушӑран-хушӑран хӑлха чанлать, кӗрлесе-шавласа тӑрать, ҫапла хӑлха, чӑнах та, хӑлха чанлать, мотор тӗлӗнмелле лайӑх ӗҫлет те…

Голова у меня немного болела после бессонной ночи, и иногда начинало звенеть в ушах, но именно в ушах, а мотор работал превосходно.

Вунпӗрмӗш сыпӑк // Валентин Урташ, Илпек Микулайӗ. Вениамин Каверин. Икӗ капитан. Валентин Урташпа Николай Илпек куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951

Вӑл, пӳрнисенчен виҫӗ ҫӗрӗ, хӑлхисенчен икӗ хӑлха унки, аллисенчен икӗ сулӑ кӑларса, Богданов укҫисемпе юнашар хурса хӑварчӗ.

Куҫарса пулӑш

II // Никифор Мранька. Мранька Н.Ф. Ӗмӗр сакки сарлака. Роман. 2-мӗш том. Виҫҫӗмӗш кӑларӑм. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 592 с.

Ытти сӑмах та тухрӗ-ха диспетчер ҫӑварӗнчен, ҫапла ҫеҫ те ыйтмарӗ вӑл — ытти сӑмахсем ман хӑлха ҫуммипе иртсе кайрӗҫ, хӑлхана кӗмерӗҫ, мӗншӗн тесен хура сӑн-питлӗ арҫыннӑн тилмӗрсе пӑхакан куҫӗсене куратӑп та, ҫак самантра маншӑн та бетонран хакли нимӗн те ҫук пек, бетонсӑр пуҫне мана урӑх нимӗн те кирлӗ мар пек, кунта эпӗ хам та ҫавӑншӑнах килнӗ пек туйӑнса каять.

Куҫарса пулӑш

IV // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 94–253 с.

Чӑнах та, ҫыннӑн ури вырӑнне алӑ, куҫӗ вырӑнне хӑлха, хӑлхи вырӑнне сӑмса лартсан, этемӗн кӗлетки пӑсӑлса каять; ун пек ҫынна урама кӑларса ярсан, ӑна курма ҫӗршер кара ҫӑвар пухӑннӑ пулӗччӗ…

Куҫарса пулӑш

Дмитрий Исаев ҫырӑвӗсене вуласан... // Василий Долгов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 97-99 с.

— Ну, саламла мана, Таня: кайрӑм! — терӗ Шаликов, тутине хӑлхаран хӑлха таран сарса пӑрахса.

Куҫарса пулӑш

Йывӑр ҫулсем // Александр Артемьев. Артемьев А. Ҫунатлӑ ҫуралнисем: повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1965. — 268 с. — 3–57 с.

Татах калаҫса ларнӑ пулӗччӗҫ-и ҫак ҫамрӑк «артистсем», анчах каччӑ Ева хӑлхинче хӑлха ҫакки ҫуккине асӑрхарӗ.

Куҫарса пулӑш

3 // Петр Осипов. Осипов П.Н. Пиччӗшӗпе шӑллӗ: роман. Шупашкар: Чӑваш чӗнеке издательстви, 1977. — 352 с.

Стена ҫумӗнченех хӑлхапа тӗршӗнтӗм, анчах хӑлха чулран перӗннӗрен кӑштах чӑшӑлтатнисӗр пуҫне нимӗн те илтӗнмест, тата, паллах, шаккамарӑм.

Я приложил ухо, не слыша ничего, кроме трений о камень самого уха, и, конечно, не постучал.

VI // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 7–163 с.

Ҫавра куҫӗсем, пӗкӗ евӗр авӑнчӑк ҫӳллӗ харшисем, ҫаврашка шуранка ҫӑварӗ, ҫавра хӑлхисемпе янах айӗ, хӗрарӑмӑннилле тачка аллисем, хул пуҫҫисен вашмӑк-тайлӑк авӑнчӑклӑхӗ, — ҫаксем пурте ӑна хӑлха ҫунаттисемсӗр ӳхӗ евӗр сӑнарлаҫҫӗ.

Круглые глаза, высокие, дугообразные брови, круглый и бледный рот, круглые уши и подбородок, полные, как у женщины, руки, покатый изгиб плеч — все это имело отдаленное сходство с филином, лишенным ушных кисточек.

I. Чыс тӑватӑп // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Виҫҫӗмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 383–426 с.

Гаванӗн каҫхи кӗрлеве кунта хӑлха сисӗни-сисӗнми янӑранӑ пекрех вӑйсӑр ахрӑмпа илтӗнет; хутран-ситрен ҫӳревҫӗсене тапранакан пӑрахут сирени хӑлхана ҫурасла ҫухӑрни хуса ҫиткелет е ӑнсӑртран килсе ҫакланнӑ мартын вилӗсен хуҫӑлнӑ мачтисем ҫийӗн йӗрсе те ахӑлтатса вӗҫсе ҫӳрет, унтан ӗмӗрхи ҫӑткӑнлӑхӗ тата пулӑ ҫиес каскӑнлӑхӗ ӑна каллех хумсен вичкӗн пичӗ ҫине йыхӑрса антараҫҫӗ.

Вечерний гром гавани едва доносился сюда слабым, напоминающим звон в ушах, бессильным эхом; изредка лишь пронзительный вопль сирены отходящего парохода нагонял пешеходов или случайно налетевший мартын плакал и хохотал над сломанными мачтами мертвецов, пока вечная прожорливость и аппетит к рыбе не тянули его обратно в живую поверхность волн.

IV // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремӗш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 187–210 с.

Хӑлхисем ҫине хӑлха унки ҫакнӑ, пӗтӗрнӗ мӑйӑхлӑ, тикӗт ҫапнӑ ҫивӗтлӗ ватӑ моряксем ҫине пӑхатӑп.

Я жадно рассматривал старых моряков с серьгами в ушах, с завитыми бакенбардами, с просмоленными косичками, с неуклюжей морской походкой.

VII сыпӑк // Никита Волков. Стиветсон, Р.Л. Мул утравӗ: роман / вырӑсларан Н.Волков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1940. — 168 с.

Алӑк ҫурри уҫӑлчӗ те эпӗ ҫӑра та шурӑ ҫивӗтӗсене хулпуҫҫийӗ ҫине усса антарнӑ хӗрачана куртӑм, тӗксӗм ӳтлӗ аллисене ҫӳллӗ кӑкӑрӗсем ҫине хӗреслетсе хунӑ, хӑлхи вӗҫӗсенче йӳнӗ йышши хӑлха алкисем курӑнса тӑраҫҫӗ.

Двери полураскрылись, и на пороге появилась девушка с нерасплетенной косой, лежавшей по обнаженному белому плечу, со скрещенными на груди смуглыми руками, на безымянном пальце правой руки светлело наивное серебряное колечко, в мочках ушей виднелись дешевые сережки.

Виҫҫӗмӗш сыпӑк // Яков Зверев. Первенцев, А.А. Чыса ҫамрӑкран упра: роман / вырӑсларан Я.Зверев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 482 с.

Акӑ вӑрҫа пӗтеретпӗр те — эпир ӑна пурпӗрех лайӑх пӗтеретпӗр, — пӗр татӑк хромланӑ пралук илсе хамӑн сылтӑм хӑлха валли хӑлха ҫакки туса яратӑп.

А кончим войну, — а мы ее обязательно хорошо кончим, — возьму кусок хромированной проволоки и сделаю себе серьгу в правое ухо.

Саккӑрмӗш сыпӑк // Яков Зверев. Первенцев, А.А. Чыса ҫамрӑкран упра: роман / вырӑсларан Я.Зверев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 482 с.

Пӗчӗкҫӗ Маша та ӳснӗ, Туйӑн кӗҫӗн ывӑлӗ Лялай кӗрнеклӗ те вӑйлӑ каччӑ пулнӑ, хӑлхи ҫине хӑлха ҫакки ҫакнӑ, ҫӳҫӗсем хушшине тӗк чикнӗ.

Выросла и маленькая Маша, а младший сын Туя, Лялай, стал стройным и сильным юношей с серьгами в ушах и перьями в волосах.

Вӗҫӗ // Михаил Рубцов. Чумаченко А.А. Уйӑх ҫынни: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 116 с.

Маклай чул ҫине ларса сывлӑш ҫавӑрчӗ, йӳҫӗ хина ӗҫнипе хӑлха кӗрлет, анчах ку хӑлхара мар, вӑрман хаяррӑн шавланӑн, тинӗс ахӑрнӑн, тусем уланӑн туйӑнать.

Маклай садится на камень и переводит дыхание, в ушах шумит от принятой хины, но кажется, что это не в ушах, что это грозно шумит лес, воет море, рычат горы.

Ҫырма хӗрринче // Михаил Рубцов. Чумаченко А.А. Уйӑх ҫынни: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 116 с.

Карчӑкӑн хӑлхисем ҫинче, сухан ҫаврашкине аса илтерекен хӑлха ҫаккисем пур, вӗсем шултра, кӗмӗл.

В ушах у старухи болтались большие серебряные серьги, похожие на кружочки лука.

XVI сыпӑк // Андрей Краснов. Катаев В.П. Эпӗ — ӗҫхалӑх ывӑлӗ: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 112 с.

Эп вӗренмен сӑмахпала хӑлха ачашлама, ман намӑссӑр пекех пуҫтах сӑмах хӗр хӑлхине килентерсе хӗретес ҫук, пӗлетӗп.

Я ухо словом не привык ласкать; ушку девическому в завиточках волоска с полупохабщины не разалеться тронуту.

Пӗтӗм сасӑпа // Петӗр Хусанкай. Маяковский В.В. Пӗтӗм сасӑпа: сӑвӑсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 158 с. — 3–11 с.

Пӳлӗм алӑкӗ уҫӑлчӗ те, Ннколай алӑк патӗнче тӑрса: — Вӗсем хушшинче — хӑлха чикки паракансен аллисене ҫулакансем, тата кама хӑлха чиккинчен ҫапаҫҫӗ — ҫавсен юнне ӗҫекенсем, — акӑ, камсем вӗсем хушшинче! — терӗ.

Дверь из комнаты распахнулась, и Николай, стоя на пороге, сказал: — А в середине люди, которые лижут руки тем, кто рожи бьет, и сосут кровь тех, чьи рожи бьют, — вот середина!

XX // Леонид Агаков. Горький, Максим. Амӑшӗ: [Роман] / М. Горький. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1968. — 362 с.

Ҫав сасӑра ӑнланмалла мар тата пирӗн хӑлха тытма пултарайман уйрӑмлӑх пур, ҫавӑнпа та эпир ҫӑхансем калаҫнине ӑнланма пултараймастпӑр, хӑлха илтмен ҫынсем пек ҫеҫ тавҫӑрса илме пултаратпӑр.

Есть непонятные и не уловимые нашим ухом оттенки в этом основном звуке, и оттого мы не можем понять разговор воронов, а только догадываемся, как глухонемые.

VIII // Гаврил Молостовкин. Пришвин М.М. Ылтӑн ҫаран: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 200 с. — 133–188 с.