Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Вуковаршӑн пынӑ ҫапӑҫу вӗҫленнӗ хыҫҫӑн хулана сербсен пайӗсем ярса илес хӑрушлӑх сиксе тухнӑ, апла пулин те мирлешесси пирки калаҫусем йӗркеленӗ хыҫҫӑн ҫак хӑрушлӑх сирӗлнӗ.

После окончания битвы за Вуковар возникла угроза оккупации города сербскими частями, однако начавшиеся мирные переговоры сняли эту угрозу.

Осиек // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1% ... 0%B5%D0%BA

Кӑҫал вара, Ҫӗнтерӳ хыҫҫӑн 73 ҫул иртсен, Яков Инедеркин вилнӗ хыҫҫӑн тивӗҫнӗ Хӗрлӗ Ҫӑлтӑр орденне (ҫакна 61-мӗш армин ҫар командующийӗн 1945 ҫулхи майӑн 12-мӗшӗнчи 484Ӳн номерлӗ хушӑвӗ ҫирӗплетет) тӑванӗсене панӑ.

Куҫарса пулӑш

73 ҫул иртсен… // А.КАРПОВА. http://nashazhizn21.ru/obshchestvo/1484- ... -ul-irtsen

Паллах ӗнтӗ, ҫавӑн хыҫҫӑн эпӗ Ольга Алексеевнӑна юратми пултӑм, вӗсем аннепе пурин ҫинчен те калаҫса татӑлнӑ, вӑл маншӑн мӗн тӑвассине хваттер укҫи шутнех кӗртнӗ пуль, тесе шутларӑм, — терӗ Валя малалла кӑштах тӑхтаса тӑнӑ хыҫҫӑн.

Куҫарса пулӑш

20. «Ан ӗненӗр ӑна, ан ӗненӗр!..» // Леонид Агаков. Чаковский А. Б. Инҫетри ҫӑлтӑр ҫути: повесть / А. Б. Чаковский ; вырӑсларан Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1966. — 275 с.

Нумай ҫулсем хушши, хӑйне пӗлӗте ҫӗкленме чарнӑран, ӗмӗрлӗхех ҫӗр ҫумне ҫыхса лартнӑран вара, хӑйӗн ҫунаттисене ҫапса хуҫнӑ хыҫҫӑн, хӑйне запаса яни ҫинчен илтнӗ хыҫҫӑн халӗ пӗрремӗш хут ӑна хӑрушӑ пулчӗ.

Куҫарса пулӑш

I. Пӗр каҫхине // Леонид Агаков. Чаковский А. Б. Инҫетри ҫӑлтӑр ҫути: повесть / А. Б. Чаковский ; вырӑсларан Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1966. — 275 с.

Ҫул хыҫҫӑн ҫул иртӗ, вуншар ҫул, ҫӗр ҫул, ӗмӗр хыҫҫӑн ӗмӗр.

Куҫарса пулӑш

Чапаев ҫинченех… // Василий Долгов. «Тӑван Атӑл». — 1974, 2№ — 65–67 с.

2021 ҫулта, ГКЧП пулӑмӗ хыҫҫӑн 30 ҫул иртнӗ хыҫҫӑн, паллах, Тимӗр Акташ статья хатӗрлемесӗр пултарайман.

Куҫарса пулӑш

Историе истори кӗнекинче хӑварасчӗ // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/blogs/comments/6379.html

— Шкул хыҫҫӑн Пелепейри ял хуҫалӑх техникумне кӗтӗм, вӗренсе пӗтернӗ хыҫҫӑн, тӑван хуҫалӑхра механизатор пулса тӑтӑм, - уй-хирти апат вӑхӑтӗнче каласа парать Геннадий Александрович.

Куҫарса пулӑш

Иртен пуҫласа каҫчен ӗҫлеҫҫӗ // Владимир СМОЛОВ. https://sutasul.ru/articles/yal-khu-al-k ... le-3389124

Ытти текстсенче ача тӗлӗнтермӗш майсемпе ҫурални тӗрлӗрен пулать: яшкалӑх ҫӑнӑхӗнчен тунӑ этем кӗлеткинчен («Яшкалӑх паттӑр»), вӑрмантан илсе килнӗ ӑвӑса пуртӑпа касса тунӑ кӗлеткерен («Антей паттӑр ҫинчен»), старике хӗненӗ хыҫҫӑн хуҫӑлса пӗтнӗ туя татӑкӗсенчен («Туй Тупала», «Туя паттӑр»), Турра хытӑ кӗлтунипе («Лазар Лазарчпа Иван Иванч патша»), виҫӗ ҫул чухӑн-мӗскӗнсене пурлӑхне парса тӑнӑ хыҫҫӑн («Мӑн Ҫӑпата юмаххи»), шывпа вӗретсе ӗҫнӗ вӑрманти курӑкран («Вархонь ҫӗленсемпе ҫапӑҫни»), ҫинӗ пӑрҫаран («Пӑрҫа паттӑр»), лаххана пӑрахнӑ чуста татӑкӗнчен («Чуста паттӑр»), старик ӗнси ҫине тухнӑ ҫӑпанран («Ҫӑпан паттӑр») т. ыт. те.

В других текстах чудесное происхождение связано с употреблением предметов, символизирующих плодородие, в частности дерева, растения. В «Сказке об Антее-батыре» в ребенка-богатыря превращается фигурка, вырезанная из осинового полена, а в текстах «Туй Тубала», «Туя-батыр» — фигурка из куска посоха, сломавшегося от ударов, нанесенных старику. Заварив лесную траву, получает чудодейственный напиток для зачатия героиня сказки «О сражении Вархоня со змеями», употребление в пищу гороха явилось способом зачатия и рождения нового батыра в другой сказке («Пырзя-батыр»). Слепленная из теста кукла вдруг обращается в богатыря («Яшкалых-батыр», «Чуста-батыр»). Встречаются сюжеты о богатырях, вымоленных у Бога («Лазар Лазарч и царь Иван Иванч») или дарованных за милосердные поступки («Сказка о Большом Лапте»).

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Вӑл каялла тухасса пӗр хушӑ кӗтнӗ хыҫҫӑн Кирилл Денис хыҫҫӑн кӗчӗ.

Куҫарса пулӑш

3 // Николай Андреев. https://chuvash.org/lib/haylav/8101.html

Хӑй хыҫҫӑн тепӗр сехет каярах хире Хӗветли тухсан, хыҫалалла ҫаврӑнса пӑхрӗ те Укахви — хӑйӗнчен хӑй тӗлӗнчӗ: тӗмӗ хыҫҫӑн тӗмӗ ларать.

Куҫарса пулӑш

1 // Юрий Скворцов. Скворцов, Ю. И. Ҫул юлташӗ: калавсемпе кӗске повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1975. — 184 с. — 128–184 с.

Халӗ вӑл — вӑрҫӑ пуҫланнӑранпа, ахаль чух хӑш-пӗр арҫын та ҫитсе хурас ҫук ҫӗр-тӗлсенче пулнӑ хыҫҫӑн, хӑш-пӗр вӑйпитти арҫын та хуҫӑлса ӳкмелле ӗҫӗнче пулса курнӑ хыҫҫӑн — улшӑнса кайрӗ: ярӑнса утнӑ утти те, ҫивӗч чӗлхи те улшӑнчӗ, ямкӑс сасси салху ҫемме куҫрӗ, кӑмӑлӗпе пусӑрӑнчӗ, сӑнне-питне хура-шур тӗсӗ, ӗшенчӗк сӗм ҫапрӗ.

Куҫарса пулӑш

1 // Юрий Скворцов. Скворцов, Ю. И. Ҫул юлташӗ: калавсемпе кӗске повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1975. — 184 с. — 128–184 с.

Ҫакӑн хыҫҫӑн икӗ уйӑха яхӑн иртрӗ кӑна — ҫырма леш енчи ҫӗнӗ урамра Микка ачисен ҫӗнӗ пӳрчӗсем ҫумӑр хыҫҫӑнхи карта кӑмпи пек ӳссе ларчӗҫ.

Куҫарса пулӑш

Караҫ Миккин кинӗсем // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 368–373 с.

— Ывӑлӗ патӗнчен тухса кайнӑ хыҫҫӑн шӑлтӑрах ҫемҫелнӗ унӑн кӑмӑлӗ, ҫавӑн хыҫҫӑн шухӑшне улӑштарнӑ.

Куҫарса пулӑш

II // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 5–93 с.

Маринэ килсе кайнӑ хыҫҫӑн нумаях та вӑхӑт иртмерӗ — Тарановшӑн тепӗр савӑнӑҫ ҫитрӗ: радиопа «Пурнӑҫ курки» янрарӗ, кичем палатӑра кӑмӑла ҫӗклентерекен ҫепӗҫ кӗвӗ янранинчен ытларах ӑна урӑххи хавхалантарчӗ: ара, диктор ҫапларах каларӗ-ҫке: «Пурнӑҫ курки» юррӑн сӑмахӗсене ку таранччен эпир Ямаш Ваҫҫипе Сулагаев ҫырнӑ тесе шутланӑ, халь вара, тӗплӗн тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн, ҫакӑ палӑрчӗ: сӑввин чӑн-чӑн авторӗ — Сехмет Сантӑркки.

Куҫарса пулӑш

14 // Николай Мартынов. Мартынов Н.А. Пурнӑҫ урапи: калавсемпе повеҫсем / Б.Б. Чиндыков пухса хатӗрленӗ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 416 с. — 272-415 с.

Ялти пуҫламӑш шкулта вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн пӗчӗк Саша тӑлӑх ачасен колонинче пурӑнса вӗреннӗ, 1931 ҫулта Хусанти чӑвашсен педагогика техникумӗнчен вӗренсе тухнӑ, ун хыҫҫӑн виҫӗ ҫул учитель пулса ӗҫленӗ.

Куҫарса пулӑш

Поэт-салтак // Тӑван Атӑл. «Тӑван Атӑл». — 1963, 6№ — 42-44 с.

Вара тӗппипех литература ӗҫне пуҫӑнать, калав хыҫҫӑн калав, повесть хыҫҫӑн повесть хайлать.

Куҫарса пулӑш

Саланнӑ саманара нитне ҫухатмасӑр хӑтлӑх шыранӑ писатель // Борис Чиндыков. Мартынов Н.А. Пурнӑҫ урапи: калавсемпе повеҫсем / Б.Б. Чиндыков пухса хатӗрленӗ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 416 с. — 3-8 с.

Ҫапла кун хыҫҫӑн кун, уйӑх хыҫҫӑн уйӑх иртрӗ.

Куҫарса пулӑш

Хӑлхасӑр, куҫсӑр вӑрманта // Василий Сипет. Сипет В. Хӑлхасӑр, куҫсӑр вӑрманта: повесть. — Шупашкар, «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2017. — 196 с.

Ҫапла, васкарӗ, питӗ васкарӗ вӑл каҫхи сӗм хура вӑрман тыткӑнӗнчен хӑтӑлса тухма: аллисемпе хыпашлакаласа, йывӑҫ вуллисенчен пӑрӑнса, тӗмӗсен картисене, йӗплӗ ӳсентӑрансене сиркелесе, парӑнтаркаласа, тӑрӑна-тӑрӑна, кӑмпӑр-кампӑр такӑна-такӑна, утӑм хыҫҫӑн утӑм, утӑм хыҫҫӑн утӑм турӗ вӑл.

Куҫарса пулӑш

Хӑлхасӑр, куҫсӑр вӑрманта // Василий Сипет. Сипет В. Хӑлхасӑр, куҫсӑр вӑрманта: повесть. — Шупашкар, «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2017. — 196 с.

Ҫакӑн хыҫҫӑн вара — лейтенант господинӑн чӑпарккипе аттине пайтахчен астивнӗ хыҫҫӑн — вӑл мӗнле сывӑ юлма пултарнинчен те тӗлӗнмелле!

Великое чудо, что Мыца после этого живой остался — после плети и сапог господина лейтенанта!

Вунпӗрмӗш сыпӑк // Аркадий Малов. Шляху С. Ваня юлташ: повесть. — Шупашкар, Чӑваш АССР Государство кӗнеке издательстви, 1958. — 210 с.

Доруца хыҫҫӑн пусма картлашки ҫине хӗрсен ремесленнӑй шкулӗнче вӗренекен хӗрача улӑхса тӑчӗ, унтан ӗҫсӗр ҫынсем пӗрин хыҫҫӑн тепри калаҫма, пуҫларӗҫ.

После Доруцы на ступеньки поднялась ученица женской ремесленной школы, затем один за другим стали выступать безработные.

Вунпӗрмӗш сыпӑк // Аркадий Малов. Шляху С. Ваня юлташ: повесть. — Шупашкар, Чӑваш АССР Государство кӗнеке издательстви, 1958. — 210 с.