Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Чечексен шӑршипе, ирхи сывлӑмпа, хумсен шавӗпе тулнӑ сулхӑнрах ҫил вӗрсе илчӗ те ыррӑн ҫӳҫентерсе ячӗ, пире кӑтӑкласа пӑхрӗ.

Куҫарса пулӑш

V // Александр Клементьев. Клементьев А.К. Вунҫиччӗрисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 216 с. — 3–56 с.

Ҫӑлкуҫ варринчи шывӑн кӑвак тӗсӗ — кӑвак диапазонӑн кун ҫутин пайӑркисен шыв молекулӗсемпе хумсен вӑрӑмӑшне сапаланнипе ҫыхӑннӑ.

Синий цвет воды в центре источника — это следствие рассеивания молекулами воды лучей дневного света синего диапазона длин волн.

Мӑн призмӑллӑ ҫӑлкуҫ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9C%D3%91%D ... 1%83%D2%AB

Хумсен илемне курса Шупашкартан Хусана ҫитме ыранах май пулӗ.

Куҫарса пулӑш

«Валдай» карапсен тапхӑрӗ пуҫланать // Чӑваш Ен наци телекуравӗ. https://www.youtube.com/watch?v=dmCcClbXVlQ

Ҫил вӗре пуҫлать те хумсен шучӗ ӳссех, ӳссех каять…

Куҫарса пулӑш

Ҫынна кура — хисепӗ // Юхма Мишши. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с.

Чылай тӗкӗрҫӗ хумсен айӗнчен тухаймарӗ.

Куҫарса пулӑш

20. Юхӑма хирӗҫ ишме йывӑр // Куҫма Турхан. Турхан К. С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: Истори романӗ. Иккӗмӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 559 с.

Вӑл тинӗсри карап, вӑл яланах хумсен тыткӑнӗнче: ҫирӗпписене ҫирӗплетет, начаррисене, айваннисене, пуҫне ҫавӑрать те пӗр-пӗр чул хысакӗ ҫине пырса ҫапӑнтарать.

Куҫарса пулӑш

III // Анатолий Емельянов. Емельянов, А.В. Кӑвайт ҫутисем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1964. — 153 с. — 87–108 с.

Ҫав вӑхӑтра вӗсен тӗлӗнчен чылай инҫе иртсе кайнӑ буксиртан хумсен тепӗр ушкӑнӗ ҫӗкленсе килчӗ, Карачӑмсен кимми, тӳнсе каяс пек чалӑшса, юнашар кимме ҫитсе ҫапӑнчӗ.

Куҫарса пулӑш

XI // Куҫма Турхан. Куҫма Турхан. Йӑмраллӑ ял. Роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 368 с., илл.

Хушӑкӑн тепӗр енӗ кунтинчен тӑватӑ метр пек аяларах; малалла ҫӗр ҫыранти чакӑл хысаксем патне ҫитиех картлашкан-картлашкан вашмӑкланса анать, ҫав енчен вӑйлӑ ҫил ҫырана ҫапӑнакан хумсен сассине сапалать.

Противоположный край трещины был ниже первого метра на четыре; за ним шли резкие скачки почвы вниз, до самых береговых скал, откуда при сильном ветре явственно доносились залпы прибоя.

XV сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пиллӗкмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 432 с. — 229–414 с.

Пирӗн умра — ҫав тери капӑр темиҫе шлюпкӑпа пӑс катерӗ, — вӗсем хаваслӑ мӗлкесем евӗр курӑнаҫҫӗ, ӗнтрӗкри хумсен хушшинче питех те ҫуттӑн ҫиҫкӗнеҫҫӗ.

Мы встретили несколько богато разукрашенных шлюпок и паровых катеров, казавшихся веселыми призраками, так ярко были они озарены среди сумеречной волны.

XXI сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пиллӗкмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 432 с. — 7–227 с.

Хумсен анлӑшӗ уҫӑмсӑр курӑнать; вӗсем ҫийӗн аякра хӗвел тухӑҫӗн ҫутӑ хӳми хускалчӗ, вӑл пӗлӗтсем хуплакан, анчах талпӑнса килекен вутӑн ҫап-ҫутӑ сӑннисене ыткӑнтарчӗ.

Неясно стал виден простор волн; вдали над ними тронулась светлая лавина востока, устремив яркие копья наступающего огня, скрытого облаками.

XVII сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пиллӗкмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 432 с. — 7–227 с.

Эпӗ пӗр-пӗччен; хумсен хушшинче чӳхенетӗп, хунар ҫине пӑхатӑп; унти ҫурта ҫунса пӗтнӗпе пӗрех.

Я был один; покачивался среди волн и смотрел на фонарь; свеча его догорала.

XVII сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пиллӗкмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 432 с. — 7–227 с.

Ун йӗри-тавра йӑрӑм-йӑрӑм ҫутӑ сапаланнӑ, — вӑл хумсен капламӗсен хушшинче ҫухала-ҫухала вылять.

Вокруг неба стоял отсвет, теряясь среди перекатов волн.

XVII сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пиллӗкмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 432 с. — 7–227 с.

Иллюминатортан пӑхнӑ май — ман ҫинелле ишекен, унтан бортран перӗнсе чӳрече тӗлӗнчен каялла ӑнтӑлакан хумсен курӑмӗ тӑрӑх — «Чупакан» самаях хӑвӑрт пынине палӑртрӑм.

Смотря в иллюминатор, я по движению волн, плывущих на меня, но отходящих по борту дальше, назад, минуя окно, заметил, что «Бегущая» идет довольно быстро.

XIV сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пиллӗкмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 432 с. — 7–227 с.

Кунта хумсен аякри шӗмпӗртетӗвӗ илтӗнет, тепӗр аллейӑра, ҫӳлерех, оркестр кӗвӗ калать.

Здесь слышался отдаленный плеск волн; на другой аллее, повыше, играл оркестр.

III // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 7–163 с.

Негрсен кӳреннӗ виҫӗ йӑхӗ чукун негр тавра темиҫе кун хушши тилӗре-тилӗре ташларӗ, юхан шыври тӗкӗнме май ҫук хитре хӗрарӑм ҫинелле ухӑ йӗпписем ывӑтрӗ — вӑл вара кимӗ ишсе пырайми кӑпӑклӑ хумсен хушшинче тӑрать.

Несколько дней подряд три оскорбленных племени яростно танцевали вокруг чугунного негра, пуская стрелы в недоступную речную красавицу — она стояла среди бурунов, неодолимых для лодок.

I // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Виҫҫӗмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 371–378 с.

Вӑл хумсен хушшинче шлюпкӑпа темиҫе кун силленсе ҫӳренине пӗлсен Марта шутсӑр хытӑ тӗлӗнчӗ, — уншӑн ку ҫӗнӗлӗх пулчӗ; Смит мӗн калани кӑмӑлне кайрӗ, анчах вӑл хӑй пӗлнине кӑтартмарӗ.

Выслушав, как он несколько дней носился в шлюпке среди волн, Марта, которая до сих пор еще ничего не знала об этом, очень удивилась; ей стало приятно это, но она не выдала себя и сказала:

Тӑватӑ гинея // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремёш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 392–397 с.

Хумсем вӑйланчӗҫ; «Аш пӗчченҫи», — хыттӑн пӑшӑлтатса янӑратрӗ хумсен юлхав кӗрлевӗ.

Прибой усилился; ленивый раскат волны сказал громким шепотом: «Отшельник Аша».

III // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремӗш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 301–345 с.

Кӑнтӑрла вӑхӑчӗ кӑнтӑрӑн вутлӑ ӳпкин тулли хӑвачӗпе ҫунать; океанӑн ытарайми юмартлӑхӗ, сенкер йӑлтӑртатӑвӗ яхтӑна хупӑрласах хунӑ; улӑпӑн сапаланса выртакан кӗпе-йӗмне аса илтерекен парӑссем усӑннӑ, вӗсен айӗнче матроссен хӗвелпе пиҫсе хуралнӑ ҫара ҫурӑмӗсем пӗкӗрӗлнӗ; ҫапакан хумсен шурӑ ҫиппипе касса татнӑн — сылтӑмра ҫыранӑн чул хысакӗллӗ сакӑлти ҫӗкленнӗ.

Полдень горел всей силой огненных легких юга; чудесная простота океана, синий блеск его окружал яхту; голые обожженные спины матросов гнулись над опущенными парусами, напоминавшими разбросанное белье гиганта; справа, отрезанная белой нитью прибоя, высилась скалистая впадина берега.

II // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремӗш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 301–345 с.

Иллюминаторӑн ҫаврака кӗленчи тулашӗнче чупакан хумсен симӗсрех чӑнкӑ сӑрчӗсем ҫӳлелле йӑралана-йӑралана улӑхаҫҫӗ те — мачча тӗлӗнче кӑштах чӳхене-чӳхене, карап сулӑмне пӑхӑнса шӑппӑн каллех аялалла ыткӑнаҫҫӗ.

Зеленоватые отсветы волн, бегущих за круглым стеклом иллюминатора, ползли вверх, колебались у потолка и, снова, повинуясь размахам судна, бесшумно неслись вниз.

II // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремӗш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 301–345 с.

— Эпир хумсен шӑмпӑртатӑвне тата чечекленекен туратсен кӑштӑртатӑвне ҫеҫ илтетпӗр, Европӑра вара хӑрушӑ вӑрҫӑ кӗрлесе иртнӗ иккен, эпир ҫакӑн пирки пачах пӗлмесӗр юлнӑ.

Он объявил, что пережила Европа страшную войну в то время, когда мы, не подозревая ничего такого, слышали только плеск волн и шелест цветущих веток.

IV // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремӗш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 211–227 с.