Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Ту айккисенче тата улӑхсенче те горецсен ялӗсем сапаланса лараҫҫӗ.

По склонам гор и по долинам разбросаны селения горцев.

9. Тусем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Шыв тӑрӑхӗнчи улӑхсенче халӑх пит йышлӑ пурӑнать.

Население в речных долинах многочисленно.

Пушӑ хирсен зонинче пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Юханшыв тӑрӑхӗнчи улӑхсенче вара тӑпрасем питӗ тухӑҫлӑ.

По долинам рек, наоборот, очень плодородные почвы.

Пушӑ хирсенчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Улӑхсенче тӑршшӗпех ҫирӗклӗх ӳснӗ.

Куҫарса пулӑш

1 // Юрий Скворцов. Скворцов, Ю. И. Ҫул юлташӗ: калавсемпе кӗске повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1975. — 184 с. — 83–127 с.

Асӑнаҫҫӗ улӑхсенче утӑ ҫулнине, Мӗнле каччӑ паккуса яка хунине…

Куҫарса пулӑш

II. Чӗкеҫ // Николай Шупуҫҫынни. Шупуҫҫынни Н.В. Еркӗн: поэма. — Мускав: СССР-ти халӑхсен тӗп издательстви, 1930. — 176 с.

Улӑхсенче курӑк пилӗк тарӑн ӳссе ешерчӗ.

Куҫарса пулӑш

Виҫҫӗмӗш сыпӑк // Сергей Юшков. Юшков С. П. Кӗрен кӳлӗсем: повеҫпе калавсем — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1975. — 112 с. — 3–73 с.

Иртнӗ каҫ вӗсем иккӗшӗ, хальчченхи пекех, улӑхсенче ҫӳрерӗҫ, килне те хӑех ӑсатса хӑварчӗ.

Куҫарса пулӑш

XIII // Никифор Мранька. Мранька Н.Ф. Ӗмӗр сакки сарлака. Роман. 1-мӗш том. Виҫҫӗмӗш кӑларӑм. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 592 с.

Воинсем шӑрӑха чӑтаймасӑр вӗҫӗмсӗр шыва кӗчӗҫ, юнашар улӑхсенче лашасем валли утӑ ҫулчӗҫ.

Куҫарса пулӑш

5. Васильев-Новгородра // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.

Пурҫӑн улӑхсенче иккӗш пӗрле пуҫ таякан шур чечексене пуҫтарса ҫӳренӗ пек те туйӑнать.

Куҫарса пулӑш

1 // Петр Осипов. Осипов, П. Н. Элкей таврашӗ:роман. 1-мӗш кӗнеке; [И. Иванов умсӑмахӗ; Г. Хлебников хыҫсӑмахӗ]. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1973. — 463 с. — 15–458 с.

Эпӗ вара пирӗн ҫӗршывра гуигнгнмсем питех те нумаййи ҫинчен, ҫуллахи вӑхӑтра вӗсене ҫарансемпе улӑхсенче кӗтӳпе кӗтсе ҫӳрени ҫинчен, хӗллехи вӑхӑтра вара вӗсене уйрӑм ҫуртсенче утӑпа сӗлӗ ҫитерсе пурӑнни ҫинчен, вӗсене хырчӑкпа тасатса ҫилхисене тураса якатни ҫинчен, урисене ҫуса тасатса хӑйсене апат пани тата выртмашкӑн улӑм сарса хуни ҫинчен каласа патӑм.

Я ответил ему, что их у нас очень много. Летом они пасутся на лугах, а зимой их держат в особых домах, кормят сеном и овсом, чистят их скребницами, расчесывают им гриву, обмывают ноги, задают корм и готовят постель.

Тӑваттӑмӗш сыпӑк // Урхи Наумӗ, Куҫма Чулкаҫ. Свифт, Даниэль. Лемюэль Гулливер ҫулҫӳренисем; вырӑсларан Н. Урхипе К. Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 368 с.

Улӑхсенче ӗне, сурӑх кӗтӗвӗсем ҫӳреҫҫӗ, вӑрман хӗрринче аллисене пуртӑ тытнӑ ҫынсем хӗвӗшеҫҫӗ.

На лугах паслись стада коров и овец, на опушках лесов суетились люди с топорами.

II // Л. Борисова. Сенкевич Генрик. Ҫӑкӑр шыраса: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 62 с.

Ҫарансем ҫинче, Тиссӑн чӑнкӑ ҫыранӗнче, улӑхсенче, ҫулсен хӗрринче, хирте, ҫавӑн пекех ялти чул хӳмесен хушӑкӗсенче — пур ҫӗрте те ҫуркуннен ем-ешӗл сӑнӗ ҫиҫсе тӑрать.

В долинах, на обрывистых берегах Тиссы, на лугах, на обочинах дорог, в полях, даже в расщелинах каменных деревенских изгородей — всюду пылает зеленое пламя весны.

11 // Василий Алентей. Авдеенко А.С. Тисса хӗрринче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 196 с.

Ҫак таврари улӑхсенче шутсӑр нумай кӗтӳ ҫӳретме пулать.

На лугах которых можно разместить неисчислимые стада.

3 // Василий Алентей. Авдеенко А.С. Тисса хӗрринче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 196 с.

Кунта тӗрлӗ йывӑҫсем нумай, ҫав тари илемлӗ те ырӑ шӑршӑллӑ чечексем ӳсеҫҫӗ, унашкал чечексене вӑл Шуратӑл тӑрӑхӗнчи улӑхсенче нихҫан та курман.

Здесь было много разных деревьев и росли такие душистые и красивые цветы, каких она никогда не встречала на лугах Белой.

IV // Василий Юдин. Гариф Губай. Бакенщик хӗрӗ. Повесть. Тутарларан В.Н. Юдин куҫарнӑ — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1962. — 204 с.

Сарӑхнӑ улӑхсенче пирӗн танксемпе самоходкӑсен йӗрӗсем вӗсем умӗнче ҫӗнӗ ҫулсем пек тӑсӑлса выртаҫҫӗ.

На поблекших лугах перед ними уже пролегли следы наших танков и самоходок, как множество новых дорог.

XXX // Наум Любимов. Гончар, Александр Терентьевич. Ялавпа пыракансем: 3 кӗнекеллӗ роман; Н. Я. Любимов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1955. — 456 с.

Айлӑмлӑ улӑхсенче ҫурхи шыв кӳлленсе тӑрать; ӳпӗннӗ сенкер тӳпепе пӗрле шыв ҫинче палӑракан шурӑ пӗлӗтсем таҫтан шыв тӗпӗнченех шуса иртеҫҫӗ, вара, юлашки пӑрсем ирӗлсе пӗтнӗ евӗр, ерипенех куҫран ҫухалаҫҫӗ.

На поемных лугах стояла вода широкими лиманами; белые облачка, отражаясь в них вместе с опрокинутым лазурным сводом, тихо плыли в глубине и исчезали, как будто и они таяли, подобно льдинам.

VII // Степан Апаш. Короленко В.Г. Суккӑр музыкант: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 194 с.

«Кунта ӗҫ тӑмпа улӑхсенче мар, — шухӑшларӗ Василий.

«Тут не в глинах и не в лугах дело, — думал Василий.

6. Виҫҫӗмӗш хӑвӑртлӑхпа // Александр Яндаш. Николаева, Галина Евгеньевна. Ӗҫҫинче: роман; вырӑсларан И.Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 524 с.

Вӑрмансемпе улӑхсенче курӑксем типнӗ.

В лесах и на луговинах умирали травы.

1. «Кивви ҫӗнӗлле» // Александр Яндаш. Николаева, Галина Евгеньевна. Ӗҫҫинче: роман; вырӑсларан И.Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 524 с.

Улӑхсенче лутра йывӑҫ тӗмисем ӳсеҫҫӗ, вӗсен йӗплӗ те тӑварлӑ ҫулҫисем сурӑхсемшӗн питӗ аван апат вырӑнӗнче шутланаҫҫӗ.

Поросшие невысоким кустарником с солёными колючими листьями, любимой пищей овец.

Тӑххӑрмӗш сыпӑк // Иван Митта. Жюль Верн. Грант капитан ачисем: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 36 с. — 500 с.

Лӑп та шӑп пулса тӑчӗ аслӑ уйсенче, ешӗл улӑхсенче.

Тихо стало на тех широких полях, на зелёных лугах.

Вӑрҫӑ секречӗ // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Гайдар, Аркадий Петрович. Вӑрҫӑ секречӗ: [повеҫ] / А. П. Гайдар. — Шупашкар: Чӑвашсен патшалӑх издательстви, 1936. — 175 с.