Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Уйсене, улӑхсене, пахчасене юшкӑн лартса хӑварнипе пӑсман-и?

Не испортило ли наносами полей, лугов, огородов?

Ҫумӑр шывӗсемпе ҫурхи шывсем мӗн тӑваҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Naked Science ҫырса кӑтартнӑ тӑрӑх, шыв ялсем патне питӗ ҫывӑха ҫитнӗ, кӗтӳ ҫӳретмелли улӑхсене ярса илнӗ, ҫавна пула ҫӗр тӑварланса кайнӑ та тыр-пул ӳсме пӑрахнӑ.

Вода подошла к поселениям, затопила пастбища и пропитала землю солью, из-за чего она перестала приносить урожаи, пишет Naked Science.

Викингсем Гренландине шыв хӑпарнине пула пӑрахса кайнӑ // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/news/34796.html

Тепӗр кунне кӑнтӑрла Мӑнастирте вырӑсла Тӗне кӗрсе ят илчӗҫ — Улӑхсене тавӑрчӗҫ.

Куҫарса пулӑш

XI. Ӗшнере // Николай Шупуҫҫынни. Шупуҫҫынни Н.В. Еркӗн: поэма. — Мускав: СССР-ти халӑхсен тӗп издательстви, 1930. — 176 с.

Ункӑ ҫинчи улӑхсене Туйсара Ҫулма хушнӑ маркасемпе ку ҫура; Хура ҫырма тӗлӗнчен Ҫавал ҫырми таранччен Тарансемпе Туптула Ҫулма хушнӑ ҫурмалла.

Куҫарса пулӑш

X. Ниме // Николай Шупуҫҫынни. Шупуҫҫынни Н.В. Еркӗн: поэма. — Мускав: СССР-ти халӑхсен тӗп издательстви, 1930. — 176 с.

Йӗршшӳ ҫинчи улӑхсене ҫултарма Хушса янӑ Шӗнерпеле Апаша.

Куҫарса пулӑш

X. Ниме // Николай Шупуҫҫынни. Шупуҫҫынни Н.В. Еркӗн: поэма. — Мускав: СССР-ти халӑхсен тӗп издательстви, 1930. — 176 с.

Еркинее килӗнче Хӑвараҫҫӗ утӑ ҫинче — Улӑхсене валеҫме Кӳршӗсемпе килӗшме.

Куҫарса пулӑш

X. Ниме // Николай Шупуҫҫынни. Шупуҫҫынни Н.В. Еркӗн: поэма. — Мускав: СССР-ти халӑхсен тӗп издательстви, 1930. — 176 с.

Ҫуркунне, ҫӗр типсен, вӑрман варринчи пысӑк уҫланкӑсене тата халӑх ҫӗрӗ шутланман вӑрман хӗрринчи ҫарансене, улӑхсене сухаласа тырӑ-пулӑ акнӑ.

Куҫарса пулӑш

Уй куҫлӑ, вӑрман хӑлхаллӑ // Юлия Николаева. Николаева Ю.Ф. Уй куҫлӑ, вӑрман хӑлхаллӑ: калавсем. — Шупашкар, 2002. — 72 с.

Малтан Сӑр леш енче сарӑлса выртакан ейӳллӗ улӑхсене туртса илчӗҫ.

Куҫарса пулӑш

3. Ҫынсене мӗн вӑрҫтарать // Куҫма Турхан. Турхан К. С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: Истори романӗ. Иккӗмӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 559 с.

— Сӑр тӑрӑх, Ургапа Уронга тӑрӑх вӑл улӑхсене ялан эпир ҫулнӑ теес пулать.

Куҫарса пулӑш

3. Ҫынсене мӗн вӑрҫтарать // Куҫма Турхан. Турхан К. С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: Истори романӗ. Иккӗмӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 559 с.

Ку улӑхсене ху аллунта тытсан эсӗ те ҫӗрме пуян пулӑн!

Куҫарса пулӑш

7. Икӗ хурчка // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.

Ҫав майпах Кӑканарпа Энеш шывӗ хӗрринчи вӑрманпа улӑхсене ӗмӗрлӗхе Айтар улпута пилленӗ, тет».

Куҫарса пулӑш

2 // Петр Осипов. Осипов, П. Н. Элкей Павӑлӗ: хроникӑллӑ роман. 3-мӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984. — 240 с. — 3–231 с.

Вӗсемпе пӗрле ларса, ӑнланмалла япаласем ҫинчен каланине итлесе, Кама шывӗн хӗррисенелле, пӑхӑр хӗлӗхсем пек карӑнса ларакан хырсене, улӑхсене пӑхса пыма аван, — унта шыв тулнӑ хыҫҫӑн пӗчӗк кӳлӗсем тӑрса юлнӑ та, ҫӗмрӗк тӗкер ванчӑккисем пек курӑнса выртаҫҫӗ, хӑйсем ҫине кӑвак пӗлӗт ҫутти ӳкнӗ.

Хорошо сидеть с ними и, слушая простое, понятное, смотреть на берега Камы, на сосны, вытянутые, как медные струны, на луга, где от половодья остались маленькие озёра и лежат, как куски разбитого зеркала, отражая синее небо.

V. // Феодосия Ишетер. Горький М. Ҫынсем патӗнче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 256 с.

Пурӑнӑҫ юлашки хут сывласа илнисене итлесе тӑма аван, анчах кашни хут чан ҫапмассеренех тулта тӳлекрех пулса пырать, юханшыв улӑхсене сарӑлса кайнӑ пек, пур ҫӗре те шӑплӑх сарӑлать, пурне те путарать, пытарса хурать.

Приятно слышать последние вздохи жизни, но после каждого удара колокола становится тише, тишина разливается, как река по лугам, все топит, скрывает.

II. // Феодосия Ишетер. Горький М. Ҫынсем патӗнче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 256 с.

Ту таврашӗнчи тутар ялӗсенчи халӑх улӑхсене тухса кайнӑ, шоссесем ҫине, е хуласен енне туртӑннӑ.

Взрослое население татарских сел, расположенных в горах, ушло в долины, к шоссе, в города.

Саккӑрмӗш сыпӑк // Яков Зверев. Первенцев, А.А. Чыса ҫамрӑкран упра: роман / вырӑсларан Я.Зверев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 482 с.

«Хуҫан» ҫак команди Маковее каллех чӑн-чӑн пурнӑҫа туйтарма тытӑнчӗ, вӑл ҫунатлӑ симӗс тӗлӗкре вӑрмансене, улӑхсене, тӳпене, хӗвеле салют парса пынине татрӗ.

Эта команда хозяина, обдав Маковея боевым холодком, как бы вернула ему утраченное на время ощущение реальности, вывела его из самозабвения, из того зеленого сна, в котором он летел, салютуя лесам, лугам, небу, солнцу.

XXVII // Наум Любимов. Гончар, Александр Терентьевич. Ялавпа пыракансем: 3 кӗнекеллӗ роман; Н. Я. Любимов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1955. — 456 с.

Улӑхсене эпӗ ӑсра сӑнарлама пултаратӑп, господин профессор.

А луга — я сам могу вообразить, господин профессор.

Улттӑмӗш сыпӑк // Николай Евстафьев. Павленко П.А. Телей: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 312 с.

Вӗсем вара икӗ ту хушшинчи ансӑр хушӑсемпе аялалла, улӑхсене ыткӑнчӗҫ, анчах кунта вӗсене тинӗс тӗл пулчӗ; пӗлӗтсем енчен-енне куҫма тытӑнчӗҫ, ҫул урлӑ сиксе каҫрӗҫ те, чӗтрене-чӗтрене, хумхана-хумхана илсе, чарӑнчӗҫ.

И они ущельями ринулись вниз, в долины, но тут навстречу им море, — они заметались, скакнули вдоль дороги и остановились, вздрагивая и колыхаясь от любого движения воздуха.

Пӗрремӗш сыпӑк // Николай Евстафьев. Павленко П.А. Телей: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 312 с.

Вӑл, сӑмах майӗпе кӑна тенӗ пек шӳтлесе каланинче Валентина та темле шухӑш пуррине асӑрхарӗ, анчах, ҫав шухӑшӑн чӑнлӑхне ӑнланса илеймесӗр, малалла кайнӑ чухне, пружинӑллӑ ларчӑк ҫинче ярӑнса пырса, вӑл ҫапла шухӑшларӗ: «Пусӑсене пусӑсем ҫумне, улӑхсене улӑхсем ҫумне!» — сӑмах майӑн ҫеҫ каланӑ пек, анчах кунта тума пултарманни нимӗн те ҫук!

Валентина также заметила особый оттенок его как бы мимоходом сказанных и шутливых слов и, не поняв их подоплеки, думала о них, продолжая путь и покачиваясь на пружинном сиденье: «Пашни к пашням, луга к лугам», — как будто в шутку, мельком сказано, а ведь нет в этом ничего невозможного!

5. Тырӑпа тимӗр // Александр Яндаш. Николаева, Галина Евгеньевна. Ӗҫҫинче: роман; вырӑсларан И.Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 524 с.

Пусӑсем ҫумне пусӑсене, улӑхсем ҫумне улӑхсене!

Пашни к пашням, луга к лугам.

5. Тырӑпа тимӗр // Александр Яндаш. Николаева, Галина Евгеньевна. Ӗҫҫинче: роман; вырӑсларан И.Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 524 с.

Инҫетри шыв илекен улӑхсене ҫулма пуҫларӗҫ.

Косили дальние заливные луга.

6. Иртен те ир пулаканни // Александр Яндаш. Николаева, Галина Евгеньевна. Ӗҫҫинче: роман; вырӑсларан И.Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 524 с.