Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Пӗлтӗрхи ҫӳллӗ ӳснӗ типӗ ҫумкурӑк хушшинче хурлӑхан тӗмӗсем темле мӗскӗннӗн курӑнса лараҫҫӗ, армак-чармак туратлӑ улмуҫҫисемпе чиесене ҫын алли пырса тӗкӗнмен темелле, пахчана талккӑшпех шӑрт пек хунав пусса илнӗ.

Куҫарса пулӑш

I // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 306–337 с.

Йывӑҫ вуллисемпе кантӑксем ҫинче тачка ҫӗр сӑхса илме ӗлкӗреймен шыв кӳлленчӗкӗсен ҫути вылять, хӗвел ӑшшинче хускалмасӑр ларакан улмуҫҫисемпе ҫырла тӗмӗсем хушшинчен палӑри-палӑрми пӑс ҫӗкленет.

Куҫарса пулӑш

I // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 306–337 с.

Улмуҫҫисемпе йӑмрасем каярах юлса саралаҫҫӗ, ҫавӑнпа та ял симӗс тӗспе илӗртет.

Куҫарса пулӑш

12 // Николай Мартынов. Мартынов Н.А. Пурнӑҫ урапи: калавсемпе повеҫсем / Б.Б. Чиндыков пухса хатӗрленӗ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 416 с. — 197-271 с.

Майӗпен улмуҫҫисемпе ҫӗмӗртсем шап-шурӑ ҫеҫке кӑлараҫҫӗ, улах вырӑнсенче ыталанса ларакан ҫамрӑксем кашни каҫах шӑпчӑк юррипе киленеҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

10 // Николай Мартынов. Мартынов Н.А. Пурнӑҫ урапи: калавсемпе повеҫсем / Б.Б. Чиндыков пухса хатӗрленӗ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 416 с. — 126-196 с.

Чие йывӑҫҫисем те улмуҫҫисемпе ӑмӑртсах ҫеҫке кӑлараҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

I // Николай Мартынов. Мартынов Н.А. Пурнӑҫ урапи: калавсемпе повеҫсем / Б.Б. Чиндыков пухса хатӗрленӗ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 416 с. — 22-29 с.

Пахча ҫӗрне чавнӑ чух чӗлхесӗр Манефа пӗчченех лӑш курми ӗҫлерӗ, Лавр Кузьмич хӑй алла кӗреҫе тытса курмарӗ, улмуҫҫисемпе аппалананҫи пулчӗ.

Куҫарса пулӑш

XVIII // Александр Артемьев. Артемьев А. Ҫунатлӑ ҫуралнисем: повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1965. — 268 с. — 132–188 с.

Хутор халь чӑнах та питӗ хитре ӗнтӗ, чечекленекен улмуҫҫисемпе тата сиреньпе хупӑрланса тӑракан ҫурт хӗвел ҫинче ҫуталса ларать.

Хутор был сейчас и вправду очень красив: ярко освещённый солнцем дом, окружённый цветущими яблонями и сиренью.

Вырсарникун, июнӗн вуннӑмӗшӗ, Эмиль Идӑна флагшток ҫине ҫӗкленӗ кун // Галина Матвеева. Линдгрен А. Лённебергӑри Эмиль мыскарисем: повесть; чӑвашла Г.А. Матвеева куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2018. — 203 с.

Улмуҫҫисемпе сирень ҫурӑлнӑ, кайӑксем юрланипе сывлӑш янӑраса тӑрать.

Яблони и сирень цвели пышным цветом, воздух дрожал от птичьего щебета.

Вырсарникун, июнӗн вуннӑмӗшӗ, Эмиль Идӑна флагшток ҫине ҫӗкленӗ кун // Галина Матвеева. Линдгрен А. Лённебергӑри Эмиль мыскарисем: повесть; чӑвашла Г.А. Матвеева куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2018. — 203 с.

Хӗрлӗ сӑрӑпа сӑрланӑ ҫурт ҫӳллӗрех ҫӗрте, улмуҫҫисемпе сирень тӗмӗсем хушшинче вырнаҫнӑ.

Дом, выкрашенный в красный цвет, стоит на пригорке, среди яблонь и сиреневых кустов.

Леннебергӑри Эмиль // Галина Матвеева. Линдгрен А. Лённебергӑри Эмиль мыскарисем: повесть; чӑвашла Г.А. Матвеева куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2018. — 203 с.

Ҫитсе кӑна курасчӗ пирӗн тӑрӑха, улмуҫҫисемпе чие йывӑҫҫисем чечек ҫурнӑ чух.

Надо побывать у нас, когда цветут яблони и вишни.

Спадщан вӑрманӗн хуҫисем // Илле Тукташ. Ковпак С.А. Путивльрен Карпата ҫитиччен: повесть. Вырӑсларан И. Тукташ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 128 с.

Мӗнле улмуҫҫисемпе грушӑсем ӳсеҫҫӗ унӑн чӳречи умӗнче!

Какие у него яблони и груши под самыми окнами!

I сыпӑк // Ярукка Сантри. Гоголь Н.В. Иван Иванович Иван Никифоровичпа мӗнле хирӗҫсе кайни: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951. — 72 с.

Чечекӗсем сӳне пуҫланӑ улмуҫҫисемпе грушӑсем автострада ҫумӗпех ларса юлаҫҫӗ.

Отцветающие яблони и груши вплотную жались к автостраде.

15 // Василий Алентей. Авдеенко А.С. Тисса хӗрринче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 196 с.

Улмуҫҫисемпе слива йывӑҫӗсен чӑтлӑхӗнче сенкер ӗнтрӗк пухӑнма тапратать, карта хӗрринчи йывӑҫсен пиҫнӗ ҫимӗҫӗсем ҫинче ҫаплах-ха ылтӑн-кӗрен тӗс выртать, ҫавна пула, кашни панулми, кашни слива уҫҫӑн курӑнса тӑнӑран, вӗсене тытса пӑхас килет.

В глубине яблоневых и сливовых кущ уже начинали копиться синеватые сумерки, а на крайних к плетням деревьях, на их спелых плодах все еще лежал золотисто-розоватый отсвет, и каждое яблоко, каждая слива высвечены были так осязаемо скульптурно, что их хотелось потрогать.

Турат ҫинчи сливӑсем // Петр Львов, Георгий Ефимов. Шуртаков С.И. Ҫаврӑннӑ юрату. Повеҫпе калавсем. Вырӑсларан куҫарнӑ — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1977. — 190 с. — 184–189 с.

Сӑрталла улӑхакан, картасене ҫырма чулӗпе тытнӑ, пурҫӑн хурчӗ ӗрчетекен йывӑҫсемпе тата улмуҫҫисемпе хупланнӑ пӗчӗк пӳртсем ларса тухнӑ кукӑр урамра Донадзе машинӑна чарчӗ.

На кривой улице, уходящей в гору оградами из дикого камня и мелкими домишками, прикрытыми шелковичными и яблоневыми деревьями, Донадзе затормозил машину.

Вунпиллӗкмӗш сыпӑк // Яков Зверев. Первенцев, А.А. Чыса ҫамрӑкран упра: роман / вырӑсларан Я.Зверев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 482 с.

Улмуҫҫисемпе садри грушӑсен ҫулҫи витӗр, ту хушӑкӗсен тӗллипе, броня пек ватӑ хуйӑрпа витӗнсе, шӑрт пек ем-ешӗл те ҫамрӑк мӑк сӑрса илнӗ тирексен вуллисем хушшинче хӗвел ылтӑнӑн йӑлкӑшса ҫутатать.

Лучи солнца просеивали золотой полосатый свет через листву яблонь, садовых груш, сквозь прорези гор, меж стволами тополей, покрытых, как броней, стариковскими наростами коры.

Тӑххӑрмӗш сыпӑк // Яков Зверев. Первенцев, А.А. Чыса ҫамрӑкран упра: роман / вырӑсларан Я.Зверев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 482 с.

Шурӑ пӳртсем улмуҫҫисемпе груша сачӗсен сулхӑнӗнче пытанса лараҫҫӗ.

Белые домики прятались в тени яблоневых и грушевых садов.

Тӑваттӑмӗш сыпӑк // Яков Зверев. Первенцев, А.А. Чыса ҫамрӑкран упра: роман / вырӑсларан Я.Зверев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 482 с.

Вӑл унта хурӑн, вӗрене, пилеш, ҫӗмӗрт лартса тултарнӑ ӗнтӗ; халӗ хӑйӑр ҫинче тарӑн шӑтӑксем алтать, вӗсене ҫӗрӗк тӑпри, шыв тӗпӗнчен кӑларнӑ пылчӑк, тӑм тултарать, — кусем улмуҫҫисемпе ҫырла йывӑҫҫисем валли пулаҫҫӗ.

Он уже насадил берёз, клёна, рябины, черёмухи, а теперь копает в песке глубокие ямы, забивая их перегноем, илом, глиной, — это для плодовых деревьев.

I сыпӑк // Леонид Агаков. Горький М. Артамоновсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 300 с.

Вилӗмрен сыхланса юлнӑ пыл хурчӗсем улмуҫҫисемпе тӗксе антарнӑ шалча карта ҫийӗн тӑлӑххӑн вӗҫкелесе ҫӳреҫҫӗ, хӑйсен инкекӗ ҫинчен пӗлтернӗ пек, салхуллӑн сӑрлатаҫҫӗ.

Уцелевшие пчелы сиротливо кружились над яблонями, над разломанным тыном и как-то по-особенному, словно жалуясь, тоскливо жужжали.

Вуниккӗмӗш сыпӑк // Михаил Юрьев. Смирнов В.И. Саша Чекалин: повесть. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1960. — 340 с.

Ӗмӗтӗнче вӑл ҫакна курчӗ: хуть ӑҫта кайсан та, пур ҫӗрте те ҫулсем ҫинче йывӑҫсем ешерсе ӳсеҫҫӗ, ахаль йывӑҫсем мар тата, пурте улмуҫҫисемпе грушӑсем.

Мысленно он представил себе: на всех дорогах, куда ни пойдешь, растут деревья, и не простые, а всё яблони, груши.

Вунҫиччӗмӗш сыпӑк // Михаил Юрьев. Смирнов В.И. Саша Чекалин: повесть. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1960. — 340 с.

Ҫак виҫӗ кун хушшинче эпӗ мӗн курни, мӗн туйни-сисни, мӗн илтни пурте ҫав туйӑма пӗрлешрӗ; вӑрмансенчи ырӑ сухӑр шӑрши, улатаккасем ҫуйхашса таккани, хӑйӑрлӑ тӗпӗсенче чӑпар кӗркке пулӑ усракан пӗчӗк ҫутӑ ҫырмасем шӑнкӑртатса выртни, пит уҫӑмлах курӑнман сӑртсем, тӗксӗм ту хысакӗсем, чиркӳсене чыслӑн упраса пурӑнакан йывӑҫлӑ таса пӗчӗк ялсем, улӑхсенчи аистсем, вӑр-вар урапаллӑ хӑтлӑ армансем, ял ҫыннисен тарават сӑнӗсем, вӗсен кӑвак камсулӗсемпе сӑрӑ чӑлхисем, самӑр лашасем е хӑш-пӗр чух ӗнесем мӑраннӑн туртса пыракан чӑрик-чарик лавсем, икӗ енӗпе улмуҫҫисемпе груша йывӑҫҫисем ӳсекен таса ҫулсем, вӗсем тӑрӑх утакан вӑрӑм ҫӳҫлӗ ҫулҫӳренсем…

В этом чувстве слилось все, что я видел, ощутил, слышал в эти три дня, — все: тонкий запах смолы по лесам, крик и стук дятлов, немолчная болтовня светлых ручейков с пестрыми форелями на песчаном дне, не слишком смелые очертания гор, хмурые скалы, чистенькие деревеньки с почтенными старыми церквами и деревьями, аисты в лугах, уютные мельницы с проворно вертящимися колесами, радушные лица поселян, их синие камзолы и серые чулки, скрипучие, медлительные возы, запряженные жирными лошадьми, а иногда коровами, молодые длинноволосые странники по чистым дорогам, обсаженным яблонями и грушами…

VII // Асклида Соколова. Тургенев И.С. Пиравйхи юрату: повеҫсем, калавсем, прозӑллӑ сӑвӑсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 176 с. — 84–131 с.