Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Ҫапла вара, халӑх пайӑрланса йӗркеленесси пин-пин ҫула тӑсӑлнӑ, ҫавна май чӑваш тумӗ ӗмӗрсен культура эткерлӗхне ҫураҫтарса упрать.

Куҫарса пулӑш

Несӗлӗпе ӳсӗмӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Сакӑр ҫул тӑсӑлнӑ реставраци хыҫҫӑн театр Джузеппе Вердин «Травиата» оперӑна лартнипе уҫӑлнӑ.

Театр открылся после восьмилетней реставрации в 2003 году постановкой оперы Джузеппе Верди «Травиата».

Ла Фениче // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9B%D0%B0_% ... 1%87%D0%B5

Уйӑх ҫинче вӑхӑта чи нумай «Аполлон-15» мисси пынӑ чухне ирттернӗ, вӑл виҫӗ талӑка яхӑн тӑсӑлнӑ.

Самая продолжительная высадка людей на Луну состоялась в ходе миссии «Аполлон-15» и длилась почти трое суток.

Уйӑх ҫинче пулса курнӑ ҫынсен списокӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A3%D0%B9%D ... 0%BA%D3%97

Вӗҫев пурӗ 7 талӑк та 21 сехет те 54 минут тӑсӑлнӑ.

Продолжительность полета составила 7 суток 21 час 54 минуты.

Тоёхиро Акияма // Макар Силиванов. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A2%D0%BE%D ... 0%BC%D0%B0

Упӑшки вилнӗ хыҫҫӑн кӑшт вӑхӑт иртсен Оно 2001 ҫулччен тӑсӑлнӑ антиквариат япалисен дилерӗпе Сэм Хавадтойпа хутшӑнма тытӑннӑ.

Через некоторое время после смерти мужа Оно вступила в отношения с дилером антикварных вещей Сэмом Хавадтоем, которые продлились до 2001 года.

Йоко Оно // Макар Силиванов. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%99%D0%BE%D ... 0%BD%D0%BE

1939 ҫулта VI Георг раштав уявӗнче сӑмах тухса каланӑ, вӑл 9 минут тӑсӑлнӑ.

В 1939 году Георг VI выступил с рождественской речью, длительностью 9 минут.

VI Георг // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/VI_%D0%93%D0%B ... 1%80%D0%B3

Вӑраха тӑсӑлнӑ сӳтсе явусем хыҫҫӑн вырӑнти влаҫсем Гамбург усламҫин пысӑк планӗсене йышӑнас темен.

После длительных дискуссий местные власти от масштабных планов гамбургского предпринимателя решили отказаться.

Гельголанд // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%93%D0%B5%D ... 0%BD%D0%B4

Вӑтӑр ҫул тӑсӑлнӑ ҫав тапхӑр, анчах унта чуна савӑнтарнӑ пӗр кун та пулман, пӗр хӗре те пулин юратса чуптума та май килмен.

Куҫарса пулӑш

Революци матросӗ // Александр Клементьев. Клементьев А.К. Вунҫиччӗрисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 216 с. — 179–186 с.

1258 ҫулта Себоргӑра ҫуралнӑ Томмазо Берард цистерциансен орденӗн Аслӑ Магистрӗ хушнипе Себорга кнеҫлӗхӗ аббатлӑха пӑхӑнма пуҫлани пирки хушу кӑларнӑ, 1579 ҫулччен манахсем — ҫак аббатлӑхӗн воинӗсем — ҫак ҫӗршыва тытса тӑнӑ, ку Сӑваплӑ Престол хушӑвӗпе вӗсене Сӑваплӑ Гонорат утравне турккӑ карапӗсенчен хӳтӗлеме куҫариччен тӑсӑлнӑ.

В 1258 году приказом Великого Магистра ордена цистерцианцев Томмазо Берардом, уроженцем Себорги, был издан указ о переходе княжества Себорга под эгиду аббатства и до 1579 года монахи — воины этого аббатства управляли этой страной, пока приказом Святого Престола не были переведены на остров Св. Гонората для защиты его от турецких кораблей.

Монтекассино // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9C%D0%BE%D ... 0%BD%D0%BE

Афган вӑрҫи 1979 ҫулхи декабрӗн 25-мӗшӗнчен пуҫласа 1989 ҫулхи февралӗн 15-мӗшӗччен, урӑхла каласан, 2.238 кун тӑсӑлнӑ.

Куҫарса пулӑш

"Паттӑрлӑхшӑн" медальпе наградӑланӑ // Владимир СМОЛОВ. https://sutasul.ru/articles/afgan-v-r-in ... an-3644434

30 ҫул тӑсӑлнӑ граждан вӑрҫи вӑхӑтӗнче, 1631 ҫул вӗҫӗнче, Горн фельдмаршал Гейльбронна (700 импери ҫыннине) хупӑрласа илнӗ, 1632 ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче хула ӑна парӑннӑ.

В гражданскую 30-летнюю войну, в конце 1631 года, фельдмаршал Горн, осадил Гейльбронн (700 имперцев), который сдался ему 1 января 1632 года.

Хайльбронн // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A5%D0%B0%D ... 0%BD%D0%BD

Дани патшалӑхӗн пысӑкӑшӗпе иккӗмӗш хула пулса тӑнӑ Альтонӑн ылтӑн ӗмӗрӗ 1807 ҫулта континент блокадине туса хуриччен тӑсӑлнӑ.

Золотой век Альтоны, ставшей вторым по величине городом датской короны, продолжался до объявления континентальной блокады в 1807 году.

Альтона // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%90%D0%BB%D ... 0%BD%D0%B0

1640 ҫулта Альтонӑна датчансем йышӑннӑ, вӗсен влаҫӗ икҫӗр ҫул ытла тӑсӑлнӑ.

В 1640 году Альтона была занята датчанами, их владычество продолжалось более двухсот лет.

Альтона // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%90%D0%BB%D ... 0%BD%D0%B0

Пӗвесене тасатса территорие хӑт кӗртес, пушар сӳнтермелли техника пымалли ҫулпа площадка йӗркелес ӗҫсем кӑҫал малалла тӑсӑлнӑ.

Куҫарса пулӑш

«Пӗрле пулсан эпир пур ыйтӑва та татса пама пултаратпӑрах» // Владислав ШАПОШНИКОВ. https://www.zp21rus.ru/glavnye-novosti/1 ... aratp-rakh

Вӑл кӑҫалхи ҫулшӑн юлашки пулнӑ, 1 сехет те 30 минута тӑсӑлнӑ.

Куҫарса пулӑш

Олег Николаев тӳрӗ лини ирттернӗ // Каҫал Ен. http://kasalen.ru/2023/12/26/%d0%be%d0%b ... %bd%d3%97/

Пур еннелле те кӑнтарса тӑсӑлнӑ тип тураттисем юмӑҫ кил-ҫурчӗн канлӗхне хускатма хӑякансене халь чиксе пӑрахма хатӗр пек курӑнаҫҫӗ, Платун хӑраса кайнипе чӗркуҫҫи айӗсем чӗтреме тытӑнчӗҫ.

Куҫарса пулӑш

XXIV // Никифор Мранька. Мранька Н.Ф. Ӗмӗр сакки сарлака. Роман. 2-мӗш том. Виҫҫӗмӗш кӑларӑм. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 592 с.

Кӗнчелери пысӑк тӗркерен туртӑннӑ, ҫителӗклӗ тӑсӑлнӑ ҫӑма пӗтӗрсе ҫип тӑвас тесе йӗкине сылтӑм алӑри пӳрнисемпе пӗлтӗр-р-р! ҫавӑрса яратчӗ.

Куҫарса пулӑш

Кукамай шӑплӑхӗ // Юрий Исаев. Исаев Ю.Н. Ҫӗнӗ касӑн шухӑ яшӗсем: калавсем, асаилӳ, тӗрленчӗксем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2023. — 149 с. — 116–122 с.

Канмалли кунсем тӑватӑ куна тӑсӑлнӑ май нумайӑшӗ хуларан яла — тӑван киле каять.

Куҫарса пулӑш

Шӑртлӑ сысна хӳри // Юрий Исаев. Исаев Ю.Н. Ҫӗнӗ касӑн шухӑ яшӗсем: калавсем, асаилӳ, тӗрленчӗксем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2023. — 149 с. — 4–18 с.

1455 ҫулта Сицилирен тата ытларах енӗпе Генуйӑран пулӑшакансем ҫитнӗ хыҫҫӑн Мадейра ҫинчи сахӑр плантацийӗсен шучӗ вӗсен пулӑшӑвӗпе ӳсме пуҫланӑ, ку XVII ӗмӗрчченех тӑсӑлнӑ.

Рост числа сахарных плантаций на Мадейре начался в 1455 году при содействии помощников с Сицилии и в большей степени из Генуи и продолжался до XVII века.

Мадейра // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0% ... 1%80%D0%B0

Пӗлместӗп, — тинех татрӗ Ваҫиле ытлашшипех тӑсӑлнӑ шӑплӑха.

Куҫарса пулӑш

Тӑварлӑ каҫ // Николай Сорокин. Сорокин Н.М. Тӑлӑх арӑм минтерӗ. Савнисен романӗ. – Шупашкар: «Ҫӗнӗ Вӑхӑт», 2019. – 216 с.