Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Шырав

Шырав ĕçĕ:

татӑкӗнчен (тĕпĕ: татӑк) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Эпӗ юлашки вӑрҫӑра та пултӑм, унта та ялав татӑкӗнчен уйрӑлмарӑм…

Куҫарса пулӑш

Пӗрремӗш ҫыру // Александр Клементьев. Клементьев А.К. Вунҫиччӗрисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 216 с. — 121–178 с.

Ытти текстсенче ача тӗлӗнтермӗш майсемпе ҫурални тӗрлӗрен пулать: яшкалӑх ҫӑнӑхӗнчен тунӑ этем кӗлеткинчен («Яшкалӑх паттӑр»), вӑрмантан илсе килнӗ ӑвӑса пуртӑпа касса тунӑ кӗлеткерен («Антей паттӑр ҫинчен»), старике хӗненӗ хыҫҫӑн хуҫӑлса пӗтнӗ туя татӑкӗсенчен («Туй Тупала», «Туя паттӑр»), Турра хытӑ кӗлтунипе («Лазар Лазарчпа Иван Иванч патша»), виҫӗ ҫул чухӑн-мӗскӗнсене пурлӑхне парса тӑнӑ хыҫҫӑн («Мӑн Ҫӑпата юмаххи»), шывпа вӗретсе ӗҫнӗ вӑрманти курӑкран («Вархонь ҫӗленсемпе ҫапӑҫни»), ҫинӗ пӑрҫаран («Пӑрҫа паттӑр»), лаххана пӑрахнӑ чуста татӑкӗнчен («Чуста паттӑр»), старик ӗнси ҫине тухнӑ ҫӑпанран («Ҫӑпан паттӑр») т. ыт. те.

В других текстах чудесное происхождение связано с употреблением предметов, символизирующих плодородие, в частности дерева, растения. В «Сказке об Антее-батыре» в ребенка-богатыря превращается фигурка, вырезанная из осинового полена, а в текстах «Туй Тубала», «Туя-батыр» — фигурка из куска посоха, сломавшегося от ударов, нанесенных старику. Заварив лесную траву, получает чудодейственный напиток для зачатия героиня сказки «О сражении Вархоня со змеями», употребление в пищу гороха явилось способом зачатия и рождения нового батыра в другой сказке («Пырзя-батыр»). Слепленная из теста кукла вдруг обращается в богатыря («Яшкалых-батыр», «Чуста-батыр»). Встречаются сюжеты о богатырях, вымоленных у Бога («Лазар Лазарч и царь Иван Иванч») или дарованных за милосердные поступки («Сказка о Большом Лапте»).

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Япали ку, пирӗншӗн пулсан, пӗрре те мухтанмалли япала марччӗ: чӗрик-чӗрик, шӑлтӑр-шалтӑр сас туса, ӑҫта та пулсан анса каям е пырса тӑрӑнам та вуҫех ҫӳрейми пулам, вӗҫлентӗрех вара асаплӑ ӗмӗрӗм, тенӗ евӗр, ялан ҫул айккинелле пӑрӑнма хӑтланса, ҫилсӗр ҫанталӑкри ҫӗтӗк пӗлӗт татӑкӗнчен те хуллентерех шуса пыратчӗ вӑл.

Куҫарса пулӑш

I // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 5–93 с.

Пукане мӑйӗнчен кӑшт аяларах, тарай татӑкӗнчен ҫиппе ҫавӑра-ҫавӑра ҫыхса икӗ пӗчӗк мӑкӑр турӗ.

Куҫарса пулӑш

Пукане // Ираида Петрова. Петрова, И. А. Татюк: повесть: кӗҫӗн ҫулхи шкул ачисем валли. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1969. — 126 с.

Ана халӗ хӑй кӑштах ҫирӗпленнӗн туйӑнать; тӑрса ларсан Нок пиншак аҫлӑкне туртса ҫурчӗ, хура пусма татӑкӗнчен пуҫне тӑхӑнмалли лӗнчӗр-лӗнчӗр япала, тӗрӗсрех, хупламалӑх ҫыхӑ васкавлӑн майлаштарчӗ, унӑн капашӗпе ӑнӑҫлӑхӗ пирки шухӑшлас килмерӗ.

Как показалось ему, — он окреп; встав, Нок вырвал у пиджака подкладку и наскоро устроил из кусков черной материи род головного убора — вернее, повязку, о форме и удачности которой ему не хотелось думать.

VI // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремӗш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 229–275 с.

Пӗр ҫын упаленсе пырать, ҫанни татӑкӗнчен хӗрлӗ шӑмӑ вӗҫӗ кӑнтарса тӑрать…

Полз человек, из оторванного рукава торчала розовая кость…

3 // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Толстой, А.Н. Ҫӑкӑр: Царицына оборонӑлани: повесть. — Шупашкар: ЧАССР государство издательстви, 1941. — 244 с.

Алӑка питӗрнӗ хыҫҫӑн вӑл пӗрене ҫине вырнаҫса ларчӗ те йывӑҫ татӑкӗнчен кулӑшла ҫынна касса кӑларма пуҫларӗ.

Поэтому он заперся, уселся на бревно и стал вырезывать из деревянной чурочки очередного смешного человечка.

Тунтикун, июлӗн ҫирӗм саккӑрмӗшӗнче Эмиль пальт валли хатӗрленӗ чустана ашшӗн пуҫӗ ҫине тӑкса яни, унтан сарайӗнче ҫӗрӗмӗш кӗлетке касса кӑларни // Галина Матвеева. Линдгрен А. Лённебергӑри Эмиль мыскарисем: повесть; чӑвашла Г.А. Матвеева куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2018. — 203 с.

Унта король сухалӗн шӑрчӗсенчен тунӑ тура тата тӳртне его величествӑн пуҫ пӳрни чӗрни татӑкӗнчен тунӑ тепӗр тура пурччӗ.

Тут был гребень из волос королевской бороды и другой, на спинку которого пошел кусочек ногтя с большого пальца ее величества.

Саккӑрмӗш сыпӑк // Урхи Наумӗ, Куҫма Чулкаҫ. Свифт, Даниэль. Лемюэль Гулливер ҫулҫӳренисем; вырӑсларан Н. Урхипе К. Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 368 с.

Ал айне лекнӗ пӗр хӑма татӑкӗнчен ярса тытса, Ленька ҫыран патнелле ишсе пычӗ.

Ленька ухватился за первую попавшуюся доску, поплыл к берегу.

II сыпӑк // Михаил Юрьев. Корольков Ю.М. Леня Голиков партизан: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 340 с.

Вара вӑл тепӗр татӑкӗнчен чӗпӗтсе ҫиме тытӑнчӗ.

Тогда она стала понемножку отщипывать от второго куска — оторвет крошку и в рот положит.

Йытӑ, кушак тата упӑте ҫинчен // Макар Хури. Инди юмахӗсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 102 с.

Унччен сирӗн хура шӑпӑр сухари татӑкӗнчен хаклӑ тӑрас ҫук.

А до той поры ваша черная метка будет стоить не дороже сухаря.

XXIX сыпӑк // Никита Волков. Стиветсон, Р.Л. Мул утравӗ: роман / вырӑсларан Н.Волков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1940. — 168 с.

Эпӗ хамӑрӑн сарайӗнче йӑваланса выртнӑ нимӗҫ каскине тӑхӑнтӑм, кӗпе тӳми ҫумне тимӗр кӑшӑл татӑкӗнчен тунӑ чалӑш хӗҫ ҫыхса хутӑм, вӑл илемлӗрех пултӑр тесе ӑна хӗрлӗ хӑюпа яваларӑм.

Я надел валявшуюся у нас в сарае немецкую каску, привязал к пуговице рубашки кривую саблю, сделанную из обруча, и для красоты обвил ее красной ленточкой.

2 // Леонид Агаков. Жарков Л.М. Хастар тусӑм ҫинчен ҫырнӑ повесть. Вырӑсларан Л. Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 300 с.

Вӑл чие ҫырли пек хӗрлӗ тимӗре мӑлатукпа тӳнккет, вӑл ӑста ҫапнипе тимӗр татӑкӗнчен ман куҫ умӗнчех пуртӑ пулса тӑчӗ.

Он грохал молотом по вишнево-огненному железу, и под его ударами кусок железа превращался в топор.

2 // Леонид Агаков. Жарков Л.М. Хастар тусӑм ҫинчен ҫырнӑ повесть. Вырӑсларан Л. Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 300 с.

Телее пулах-и тен, Вук, ҫыран хӗррипе аялалла шуса анса, урипе ҫыран хӗрне шӑнса ларнӑ пӑр татӑкӗнчен ҫакланчӗ.

Вук соскользнул с берега, но, к счастью, зацепился ногами за прибрежный лед.

23 // Александр Яндаш. Чосич, Д. Хӗвел инҫетре: роман / вырӑсларан А.Яндаш куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 352 с.

Унӑн пичӗ лайӑх туптанӑ тимӗр татӑкӗнчен тунӑ пек.

С лицом, точно сколоченным из хорошо выкованного куска.

Виҫҫӗмӗш сыпӑк // Никифор Ваҫанкка, Алексей Этмен, Илле Тукташ. Алексеев, М. А. Большевиксем: роман / вырӑсларан Н. Ваҫанкка, А. Этмен, И. Тукташ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгиз, 1936. — 242 с.

Вахнов хут татӑкӗнчен пӗр чӑмӑркка туса ӑна сурчӑкпа йӗпетрӗ те, Тёмӑн пичӗпе мӑйӗ тавра ҫавӑрма пуҫларӗ.

Вахнов свернул бумажку и, помочив ее слюнями, водит ею вокруг шеи и лица Тёмы.

Ӗҫри кунсем // Уйӑп Мишши. Гарин-Михайловский Н.Г. Тёмӑн ача чухнехи пурнӑҫӗ: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951. — 164 с. — 3–157 с.

Тӗрмере ларакансем перосем яланах пӗр-пӗр хытӑ япаларан тӑваҫҫӗ, ҫурта лартмалли пӑхӑр тыткӑч татӑкӗнчен е мӗн те пулин урӑххинчен — ал айӗнче мӗн пур, ҫавӑнтан!

Они всегда делают перья из чего-нибудь самого твердого и неподходящего, вроде обломка медного подсвечника, да и мало ли что подвернется под руку!

Вӑтӑр пиллӗкмӗш сыпӑк // Асклида Соколова. Твен М. Гекльберри Финн темтепӗр курса ҫӳрени. Повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1985. — 328 с.

Анчах вӑрмантан та, юханшывран та, ҫӗртен те, тӳперен те, кашни пӗлӗт татӑкӗнчен те, кашни курӑкран та эпӗ телей илесшӗн, телей кӗтетӗп, пуринчен те вӑл ҫывхарнине, вӑл чӗнсе каланине илтетӗп.

Но и от леса, и от реки, и от земли, и от неба, от всякого облачка, от всякой травки я жду, я хочу счастия, я во всем чую его приближение, слышу его призыв!

I // Михаил Рубцов. Тургенев И.С. Умӗн: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 160 с.

Юнланса пӗтнӗ ӳт татӑкӗнчен намӑссӑрӑн мӑшкӑлларӗҫ, юлашкинчен пӗр конвоирӗ месерле ҫавӑрса пӑрахнӑ кӗлеткен кӑкӑрӗ ҫине хӑпарса тӑчӗ те, хӗҫӗпе пӗррех сулса, Лихачевӑн пуҫне чалӑшшӑн касса татрӗ.

Надругались над кровоточащим обрубком, а потом один из конвойных наступил на хлипко дрожавшую грудь, на поверженное навзничь тело и одним ударом наискось отсек голову.

XXXI // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Запалне темле ҫутӑ тӗслӗ япала ҫыпӑҫтарса пӗтернӗ вӑрӑм хӑйӑ татӑкӗнчен тунӑ.

Запал был сделан из длинной щепочки, обляпанную какой-то янтарной смесью.

XXIII // Феодосия Ишетер. Бубеннов, Михаил Семёнович. Шурӑ хурӑн: роман; пӗрремӗш кӗнеке; вырӑсларан Феодосия Ишетер куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951. — 382 с.

Страницăсем:

Меню

 

Статистика

...тĕплӗнрех