Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Чӑвашсен тата Вӑтаҫӗрпе Вӑтам Ази халӑхӗсен тум пӗрешкеллӗхӗ пире ҫывӑхрах тапхӑрсенче те сисӗнет.

Куҫарса пулӑш

Несӗлӗпе ӳсӗмӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Уҫӑ калаӑва Администрацие тӗрлӗ ҫулсенче ертсе пынӑ пуҫлӑхсемпе ертӳҫӗсем, маларахри тапхӑрсенче тата паян ӗҫлекен ӗҫченсем пухӑннӑ.

Куҫарса пулӑш

Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗн Администрацийӗ 30 ҫул ҫитнине паллӑ тунӑ // Влаҫ органӗсен порталӗ. https://chuv.cap.ru/news/2024/02/05/chav ... ije-30-cul

Енчен те маларахри тапхӑрсенче тӑкаксен 15 процентне ҫеҫ саплаштарнӑ пулсан, халӗ ку кӑтарту 40 процента ҫитнӗ.

Куҫарса пулӑш

Чӑваш Енре ял хуҫалӑх техники ҫӗнелсе пырать – кӑтарту виҫӗ хут ӳснӗ // Влаҫ органӗсен порталӗ. https://chuv.cap.ru/news/2023/09/08/chva ... ratj-ktart

Чӑваш республикинчи культурӑ строительстви те социализмпа коммунизм тунӑ тапхӑрсенче мӗн пур нацисемшӗн литературӑпа искусствӑна хӑватлӑн аталантарса чечеклентерме, ҫавнашкалах обществӑн кашни членӗн творчествӑлла пултарулӑхӗсене пур енчен те аталантарма чи паха майсем пулса тӑнине кӑтартса параҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

Коммунизм культури // И.А. Маркелов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 80-88 с.

Унчченхи тапхӑрсенче алюмини пӑрӑхсене юсасси — ирӗлтерсе ҫыпӑҫтарасси питӗ чӑрмавлӑ, кӑткӑс ӗҫ шутланнӑ.

Куҫарса пулӑш

Алли ылтӑн унӑн // Людмила ЕНЕДЕРОВА. http://елчекен.рф/2023/06/02/%d0%b0%d0%b ... bda%d0%bd/

Питлӗхсӗр, ӑшӑ тытман баракӗнче (унӑн шӑтӑкӗҫурӑкӗсене питӗрнӗ-мӑкланӑ пулин те) хӑватлӑ, хаяр Хӗл Мучи хӑйӗн шатӑр-шатӑр сиввипе ҫамрӑксен кун йышши йывӑрлӑха та чӑтас тӳсӗмлӗхне те тӗрӗслерӗ: каҫсерен тимӗр кӑмакана «хырӑмӗ» хӗп-хӗрлӗ пуличченех хутсан та пӳлӗм ир енне (уйрӑмах кутсӑр-пуҫсӑр, сӗмсӗркке ҫил ачисем ҫак ҫурт витӗр харсӑррӑн вӑшлатнӑ тапхӑрсенче) самаях сӳрӗлсе янкӑртатрӗ, ҫавна пулах шыв пӑрланичченех сивӗнни те пулчӗ.

Куҫарса пулӑш

Хӑлхасӑр, куҫсӑр вӑрманта // Василий Сипет. Сипет В. Хӑлхасӑр, куҫсӑр вӑрманта: повесть. — Шупашкар, «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2017. — 196 с.

Ҫу кунӗсенче, ҫӗмӗрт, ҫӗр, хӑмла ҫырли пиҫнӗ вӑхӑтра, е каярахпа мӑйӑр тулса, саралса ҫитнӗ тапхӑрсенче, райцентрта столовӑй алӑкӗ умӗнче е халӑх кӗшӗлтетекен ытти тӗлсенче час-часах Ула Тимӗрпе унӑн юлташӗ Малинов Миша ҫырла е мӑйӑр сутса ларнине курма пулатчӗ.

Куҫарса пулӑш

Хӑлхасӑр, куҫсӑр вӑрманта // Василий Сипет. Сипет В. Хӑлхасӑр, куҫсӑр вӑрманта: повесть. — Шупашкар, «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2017. — 196 с.

Яваплӑ тапхӑрсенче тата ытти ҫынна хуҫалӑх ӗҫне явӑҫтараҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

Вырма ҫитет, уй-хире чӗнет... // Елена ПОРФИРЬЕВА. http://putpobedy.ru/publikatsii/11113-vy ... ire-ch-net

Тӗлпулу вӑхӑтӗнче патшалӑх тата муниципалитет ӗҫ-хӗлӗнче ҫитес тапхӑрсенче пулса иртекен ҫӗнӗлӗхсем пирки тӗплӗн сӳсе явнӑ, ҫӗнӗ технологисемпе, уйрӑмах искусствӑлла интеллектпа усӑ курмалли пирки канашланӑ.

На встрече обсуждались предстоящие в ближайшие годы изменения в государственной и муниципальной работе, которые придут с использованием новых технологий, в особенности искусственного интеллекта.

«Эпир управлени процесӗсене тепӗр хут пӑхса тухӑпӑр тата вӗсен витӗмлӗхне хаклӑпӑр», – тесе каланӑ Олег Николаев // Влаҫ органӗсен порталӗ. http://chuv.cap.ru/news/2021/10/26/epir- ... sa-tuhapar

Ӗҫпе хавхаланнӑ тапхӑрсенче, вӑл ҫынсем ҫине хаяррӑн, ним хӗрхенӳсӗр пӑхнӑ, укҫана пула, вӑл хӑйне те канлӗх паман.

В периоды увлечения работой он к людям относился сурово и безжалостно, он и себе покоя не давал, ловя рубли.

I // Митта Ваҫлейӗ. Горький М. Фома Гордеев: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.

Малтанхи тапхӑрсенче унта ачалла айванлӑх нумайччӗ; анчах, ҫулсем иртсе пынӑ май, дневник ҫине ҫырса пырасси уншӑн, хӑйӗн шанчӑклӑ ҫывӑх тусӗпе калаҫнӑ пекех, куллен тумалли ӗҫ пулса тӑчӗ.

На первых порах всё там было по-детски наивно; с годами записи в дневнике стали для него необходимостью, как беседа с верным другом и неизменным помощником.

Днепр // Василий Юдин. Кошевая Е. Ывӑлӑм ҫинчен: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 208 с.

Ҫӗр хуппи туртӑнса тӑсӑлнӑ тапхӑрсенче Ҫӗрӗн варринчи чӑмӑрӗ сарӑлнӑ чух ҫакӑн пек пулать: ҫирӗп вырӑнсене татӑлнӑ ҫӗнӗ ҫурӑксем касса иртеҫҫӗ, кивӗ ҫурӑксем сарӑлаҫҫӗ, икӗ тӗрлӗ ҫурӑксем тӑрӑх та ҫӗр пичӗ ҫине шӑранса пулнӑ шӗвек сирпӗнсе тухать те каярах ҫиелти ту породисем пулса тӑрать, ҫурӑксем тӑрӑх ҫак хулӑн породӑсем ӑшне ҫӗр тӗпӗнчен шӑранса тухнӑ шӗвек кӗрсе тулать, массивсем тата породӑсем тулса ларнӑ тарӑнти ҫӗр ҫурӑкӗсем пулса тӑраҫҫӗ, тепӗр чух ҫав ҫӗр ҫурӑкӗсем, ҫӗр пичӗ патнех ҫитсе, вулкансем туса хураҫҫӗ.

Периоды растяжения земной коры при расширении ядра Земли также вызывают различные последствия: устойчивые места рассекаются новыми трещинами разрывов, старые трещины расширяются, и по тем и другим на поверхность изливаются вулканические горные породы; отдельные глыбы и площади поднимаются; в геосинклиналях толщи осадочных пород, сильно сжатые в период сжатия, выпячиваются вверх и образуют горные цепи, а по трещинам в эти толщи из глубин проникают расплавленные массы и образуют массивы и жилы глубинных пород, частью также достигая поверхности и создавая вулканы.

5. Тусене мӗнле вӑйсем тунӑ // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.

Хӑш чухне, ӗҫ пирки тӑрӑшнипе ывӑнса ҫитнӗ тапхӑрсенче, ӑна темле пӑшӑрхануллӑ кичемлӗх пусса хунӑ пек туйӑннӑ.

Иногда, уставая от забот о деле, он чувствовал себя в холодном облаке какой-то особенной, тревожной скуки.

I сыпӑк // Леонид Агаков. Горький М. Артамоновсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 300 с.

Беридзе юлташ тӗрӗс калать: трубопроводӑн шӑратса сыпнӑ вырӑнӗсем ҫулталӑк улшӑннӑ вӑхӑтсенче — хӗллерен ҫӑва тухнӑ чухне тата кӗркунне пӗтсе хӗл ларнӑ чухне, температура хӑвӑрт улшӑннӑ тапхӑрсенче уйрӑлса кайма пултараҫҫӗ, тет.

Товарищ Беридзе правильно говорит: возможные разрывы отдельных стыков трубопровода будут приходиться на переходные периоды года от зимы к весне и от осени к зиме, в моменты резких изменений температур.

Тӑххӑрмӗш сыпӑк // Петр Золотов. Ажаев, В. Н. Мускавран инҫетре: роман / вырӑсларан П.Золотов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 242 с.

Хӑй пит сивӗ кӑмӑллӑ пулнӑ тапхӑрсенче те ашшӗ хӑй хӗрнӗ ҫавӑн пек йӑпанма чарма пултарайман.

Отец даже в минуту самого сурового настроения не мог отказать дочери в этом невинном развлечении.

XXX сыпӑк // Феодосия Ишетер. Рид, Томас Майн. Пуҫсӑр юланут: роман / Майн Рид; вырӑсларан Ф. Ишетер куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1949. — 412 с.

Вӑхӑчӗ-вӑхӑчӗпе, телейлӗ самантсем чӗррӗн те уҫҫӑнах куҫ умне тухса тӑнӑ тапхӑрсенче, Петра кӑштах чун кӗнӗ пек пулать, унӑн сӑнӗ те ҫуталса каять.

По временам, когда мгновения счастья вставали перед ним, живые и яркие, Петр несколько оживлялся, и лицо его прояснялось.

V // Степан Апаш. Короленко В.Г. Суккӑр музыкант: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 194 с.

Ҫар лагерӗ сӑпса йӑви евӗрлӗ кӗрлет, уйрӑмах революциллӗ тапхӑрсенче ҫавнашкал пулать вӑл.

Военный лагерь — то же осиное гнездо, особенно в годы революции.

IV. Судья пулнӑ Симурден хыҫҫӑн — Симурден учитель // Михаил Рубцов. Гюго Виктор. Тӑхӑрвун виҫҫӗмӗш ҫул: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 282 с.

Тепӗр енчен, халичченхи этемлӗх историйӗнчи пӗрин хыҫҫӑн теприне улӑштарнӑ тапхӑрсенче темиҫе тӗрлӗ «тӗнче чӗлхи» пулнине те пӗлетпӗр.

С другой стороны, мы знаем, что в истории человечества, при смене исторических формаций, сосуществовали несколько разных «языков мира».

Малашлӑха пӑхса... // Аркадий Русаков. https://chuvash.org/content/4947-%D0%9C% ... B0....html

Шухӑш ҫирӗплӗхӗ, суйланӑ ҫулран пӑрӑнас ҫуккине шанни пире курнӑҫаймасӑр пурӑннӑ тапхӑрсенче те пӗр ҫулпах утнине пӗлсе тӑма май пачӗ.

Куҫарса пулӑш

Владимир Карсаков // Марина Карягина. https://www.facebook.com/marina.karyagin ... 2599922405

Ӗҫлӗ ушкӑна хутшӑннисем пӗр-пӗрне ака ӗҫӗсене тивӗҫлӗ шайра ирттернишӗн саламларӗҫ, йывӑр тапхӑрсенче пулӑшнишӗн, ал панишӗн тав сӑмахӗсем калама та манмарӗҫ.

Куҫарса пулӑш

Уй кунӗ чунсене савӑнтарчӗ // А.Исаева. «Каҫал Ен», 09.06.17