Шырав
Шырав ĕçĕ:
Сӗм авалтанах ку ҫӗр пӑлхар-чӑваш йӑхӗсем пурӑнакан вырӑн пулнӑ, ҫавӑнпа анат енчисен культуринче пӑлхар сӗмӗсем уҫӑмлӑн палӑраҫҫӗ.
Анат енчи чӑвашсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.
Ӑна нӳрлӗ сӗмлӗх ҫавӑрса ункӑларӗ-ҫӑтрӗ; вӑл унта ҫухалчӗ, ирӗлчӗ, сӗм тӗттӗмлӗхпе пӗрлешсех кайрӗ те уйӑх ҫапнӑ ҫын пек — аллисене малалла тӑсса куҫать, анчах тӗттӗмлӗх сӗмӗсене, йывӑҫӑн курӑни-курӑнми вуллине е ҫурт кӗтесне вичкӗннӗн уйӑрать.
V. Шӑплӑх // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Виҫҫӗмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 383–426 с.
Кашни кун ун ҫӗнӗрен те ҫӗнӗ тум, килте мӗн кирли пурте куҫ умӗнче, халапра та каласа пӗтерес ҫук, шурӑ хут ҫине ҫырса та шӑнӑҫтарас ҫук, яланах тутлӑ апатпа чыслани, выляса кулни, лашасӑр-мӗнсӗр хитре кӳме ҫинче сӗм вӑрман тӑрӑх музыка итлесе уҫӑлса ҫӳренисем; ҫав сӗм вӑрмансем ун умӗнче ярах уҫӑлса пыраҫҫӗ, ӑна сарлака та яка ҫул парса тӑраҫҫӗ.
Кӗрен чечек // Владимир Ухли. Аксаков С.Т. Кӗрен чечек: юмах. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 34 с. — 5–34 с.
Тулта сӗм тӗттӗм, сӗм тӗттӗмлӗхре тинӗс тулхӑрать, тарса каякан пысӑк хум шавӗ кӑна илтӗнет.
IV // Степан Апаш. Ялав, 1953, 7(91)№, 25-28 стр.
Ачана ыталаса илен хумсем, янӑраса-кӗрлесе тӑракан таҫти сӗм тӗттӗмлӗхрен килсе ҫапӑнаҫҫӗ те, ҫӗнӗ хумсемпе, ҫӗнӗ сасӑсемпе ылмашӑнса, ҫав сӗм тӗттӗмлӗхех каяҫҫӗ… хӑвӑртрах, ҫӳлерех, асаплӑнрах ҫӳлелле ҫӗклеҫҫӗ ачана вӗсем, чӳхентереҫҫӗ, чӑпӑллаҫҫӗ, лӑпкаҫҫӗ…
VII // Степан Апаш. Короленко В.Г. Суккӑр музыкант: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 194 с.
Каллех сӗм тӗттӗме кӗрсе ӳкрӗмӗр; ку сӗм тӗттӗме нимӗнпе сирсе яма та шанӑҫ ҫук.Наступила снова непроглядная тьма; нельзя было и надеяться рассеять этот непроницаемый мрак.
XLI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с.
Хӗрсен мӑйи ⎼ сӗм авалтан пыракан капӑр.
Анатри чӑвашсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.
Сӗм авалхи капӑрсен капашӗсем урӑхларах та пулма пултарнӑ.
Анат енчи чӑвашсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.
Сӗм авал сӑран ҫине вӗтӗ кӗмӗл укҫа ⎼ чӑн нухрат ⎼ ҫӗлесе ҫыпӑҫтарнӑ, ҫавӑнпа кун пек пуҫ тумне нухрат хушпу тенӗ.
Анат енчи чӑвашсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.
Вӑл сӗм авалах ҫуралнӑ та питӗ пӗлтерӗшлӗ ӑспурлӑх пуянлӑхӗ пулса тӑнӑ.
Килӗшӳлӗхпе ӗлккенлӗх // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.
А.А. Трофимов палӑртнӑ тӑрӑх, ҫав тапхӑрта «сӗм авалхи ӑнлавсемпе, тӗнче курӑмпа ҫыхӑннӑ ӗмӗрхи хавалсем ҫирӗп упраннӑ… капӑрлӑх тавраш йӑла-йӗрке картишӗнчен ытлашши уйрӑлса кайман тата ҫыннӑн ӳсӗмӗпе, арлӑхӗпе питӗ ҫураҫуллӑ пулнӑ».
Несӗлӗпе ӳсӗмӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.
Атӑлҫи Пӑлхар халӑхӗсен сарлака пиҫиххипе ҫыхса хытаракан витӗнкӗҫ, пӗркенчӗк, юпӑнчӑ йышши сӗм авалхи ҫи-пуҫпа пулма пултарнӑ.
Несӗлӗпе ӳсӗмӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.
Анчах вӗсенче самай ӗлӗкхи е тата сӗм авалхи культура эткерӗ, ӑспурлӑх асӑмӗ сийленсе юлнӑ.
Кӳртӗм // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.
Сӗм авал районти вӑрмансенче мамонтсем, носорогсем тата ытти чӗрчунсем пурӑннӑ.В глубоком прошлом в лесах района водились мамонты, носороги и другие животные.
Нюксеница районӗ // Макар Силиванов. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9D%D1%8E%D ... 0%BD%D3%97
Эпӗ пичетленсе тухнӑ кӗнекесем пирки ҫеҫ калатӑп: П. Н. Осипов — «Пьесӑсем» (2-мӗш кӗнеке), И С. Максимов-Кошкинский — «Драмӑсем», «Комедисем», Е. Никитин — «Сарпике», Н. Айзман — «Комедисем», «Пьесӑсем», А. Кӑлган — «Пьесӑсем», В. Ржанов — «Сӗм вӑрманта» («Энтип»).
Аслӑ тӗллевпе ӑсталӑхшӑн // Александр Алга. «Тӑван Атӑл». — 1962, 3№ — 3–11 с.
Чӑн та, писатель тӑпрапа чул витнӗ сӗм аваллӑха та чӗртсе тӑратма пултарать-и, халь пире ӗмӗтре кӑна курӑнакан пуласлӑха та ҫывӑха, куҫ умне илсе килме ӑспа ӑсталӑх ҫитерет-и — вӑл пурпӗрех ун чухне те хӑй вӑхӑтӗнчи пурнӑҫпа, ҫав саманари ҫынсен шухӑшӗ-ӗмӗчӗсемпе пурӑнать, пӗр сӑмахпа каласан — хӑй вӑхӑтӗнчи сывлӑша сывлать.
Аслӑ тӗллевпе ӑсталӑхшӑн // Александр Алга. «Тӑван Атӑл». — 1962, 3№ — 3–11 с.
Пурнӑҫӗн юлашки ҫулӗсенче вӑл историллӗ роман жанрӗпе ҫырма тытӑнать, Руҫӗн сӗм авалхи историйӗпе темиҫе кӗнеке кӑларать.
Васильев, Борис Львович // Владимир Андреев. https://cv.wikipedia.org/w/index.php?tit ... ction=edit
Ҫӗпӗртен тарса килсе, сӗм вӑрмансенче тарса пурӑннӑ, тет.
Ҫул курки пушанса тӑмарӗ // Алексей Афанасьев. А. А. Афанасьев. Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ: роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 288 с.
«Сана пуйса таврӑннӑ, теҫҫӗ. Тӗрӗсех-и?» — тесе ыйтсан: «Вӑрласа пуйман. Ҫыннӑнне илмен. Ултӑ уйӑх сӗм тайгара упа пек ҫӳрерӗм, ала витӗр хӑйӑр ҫурӑм. Ҫак алӑсемпе ҫӗр пӑт ытла хӑйӑр юхтартӑм», — тесе мухтанса илетчӗ Петрук, куштӑрканӑ аллисене кӑтартса.
Яла ҫӗнӗ ҫынсем килсен // Алексей Афанасьев. А. А. Афанасьев. Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ: роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 288 с.
Сӗм вӑрмана кӗрес умӗн Иван тепӗр хут хыҫалалла ҫаврӑнса пӑхрӗ, пӗр вырӑнта хускалмасӑр тӑракан кӑвак кӗпеллӗ хӗрарӑма ик-виҫ хутчен алӑ сулчӗ.
«Вилнӗ-шим эпӗ?..» // Алексей Афанасьев. А. А. Афанасьев. Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ: роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 288 с.