Шырав
Шырав ĕçĕ:
Хула территоринче пирӗн эрӑчченхи 3950—3720 ҫҫ. ҫынсем пуррине пӗлтерекен культура сийӗсем тупаҫҫӗ.
Гронинген // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1% ... 0%B5%D0%BD
Вара тинӗс тӗпӗнче пит аялта нефтьлӗ тӑпра сийӗсем пурри палӑрнӑ.Оказалось, что глубоко под морским дном залегают слои земли, богатые нефтью.
Ҫӗр айӗнчи усӑллӑ япаласемпе промышленность // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Ҫав темӗн хулӑмӑш тӑвар сийӗ выртнӑ вырӑнтан инҫе мар ҫӗр айӗнче ҫӗркӑмрӑкпе фосфорит сийӗсем пур.Недалеко от этих мощных залежей солей находятся залежи каменного угля и фосфоритов.
Березники // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Ӗнтӗ мӗншӗн ҫӗр ҫумнерех тӑракан сывлӑш сийӗсем ҫӳлти сийӗсенчен яланах вӑйлӑрах ӑшӑнаҫҫӗ.Вот почему нижние слои воздуха, которые ближе к земле, всегда нагреты сильнее, чем верхние.
Ҫанталӑк ҫинчен мӗн пӗлмелле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Ҫапах та халӑхӑн тӗрлӗ сийӗсем ку пӑлхав пирки мӗн шутланине тӗрӗсех палӑртса хӑварать.
Кунҫул тӳпинчен // Ипполит Иванов. Осипов, П. Н. Элкей Павӑлӗ: хроникӑллӑ роман. 3-мӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984. — 240 с. — 232–239 с.
Кусем — хӑюллӑ шурӑ ҫӳп-ҫӳхе пусмасен шутласа кӑларайми сийӗсем, — куҫма пуҫласанах тӗтӗм евӗр ҫӑмӑл чӗнтӗрӗсемпе вӗҫе-вӗҫе тӑсӑлаҫҫӗ.
XII сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пиллӗкмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 432 с. — 229–414 с.
Давенанта вӗсем хӑйсемпе пӗрле хӑна ҫуртне сӗтӗрсе кӗртрӗҫ; кунта халӑх йышлӑ, янкӑр ҫутӑ, анчах ҫав тери тӗтӗмлӗ; тӗтӗм сийӗсем S сас паллине сӑнарлаҫҫӗ.
VII сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Виҫҫӗмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 7–281 с.
Шыв ялти ҫатан карта ҫийӗнчи сывлӑш пек янкӑр, тӑрӑ, эпӗ юхан шыв тӗпне куратӑп, хӑйӑрӑн таса сийӗсем, хурарах юшкӑнпа ҫурри таран хупланнӑ пӗренесем, хӑма татӑкӗсем; вӗсен ҫийӗн ҫуначӗсене ерипен хуската-хуската пулӑсем тӑраҫҫӗ: шултрисем, вӗттисем, вӗсен айӗнче, аялта, шыв курӑкӗ сип-симӗс — кайӑксем вӗҫе-вӗҫе анакан улӑх-ҫаран тӗмӗсем евӗр.
II // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Иккӗмӗш том. — Шупашкар, 2011. — 416 с. — 360–374 с.
Вӑл Энохӑн сарӑ куккурусӗ ҫинелле горизонт ҫумӗнченех тӗксӗммӗн те сивлеккӗн пӑхать; вулӑсен пайӑркаланса варкӑшакан тинӗсӗ ҫине хӗвелӗн хӗрлӗ ҫаврашкинчен курӑнми йывӑр япала тиеннӗ, тӳпен катӑлса ӳкнӗ сийӗсем евӗрлӗ аял пӗлӗтсем вара пӑхӑрӑн хӗрлӗ сӗмӗпе сӑрланнӑ.
I // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Иккӗмӗш том. — Шупашкар, 2011. — 416 с. — 310–317 с.
Хӑйпӑтса пӑрахнӑ ту сийӗсем улани тропикри ҫил-тӑвӑлӑн хӑрушла кӗрлевне аса илтерчӗ.Рев сорванных горных пластов напомнил ужасный гул тропических бурь.
V // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Иккӗмӗш том. — Шупашкар, 2011. — 416 с. — 119–131 с.
Сарӑ та хӗрлӗ тӑпра сийӗсем, кун тӗксӗмӗпе тавлашнӑ евӗр, таврана ҫутӑ сӑн кӗртеҫҫӗ.
4 // Николай Максимов. Максимов Н.Н. Синкер. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1991. — 349 с.
Вӗсене телескоппа пӑхса, вӗсен радиосигналӗсене итлесе, ученӑйсем атмосферӑн пит ҫӳлти сийӗсем ҫинчен нумай ҫӗнӗ япаласем пӗлеҫҫӗ.
Совет Союзӗ ҫӗр тавра вӗҫтерсе янӑ малтанхи спутниксем // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Ҫурҫӗрти тусем илемлех мар, пурте пер пекрех: унта хӗл ытла та вӑрӑм тӑрать, ҫу вара питӗ кӗске те пурӗ пулать; ишӗлтерекен вӑйсем хӗлле хулӑн юр сийӗсем айӗнче тӗлӗреҫҫӗ, юр айне пулман хӑшпӗр чул тусем кӑна ванса пыраҫҫӗ.
3. Ҫурҫӗрти тата кӑнтӑрти тусем // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Ту породисен сийӗсем ҫӳлти сийсем аялти сийсем ҫине пуснипе е айккинчен пусса тӑнипе ҫеҫ ҫурӑлса пыман.Разрывы пластов горных пород происходили не только от давления верхних слоёв на нижние.
4. Ҫӗр хуппинчи йӑтӑнусем // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Ҫакна эпир ту сийӗсем авӑнчӑк вырӑнсенче питӗ хытӑ ишӗлнинчен те курма пултаратпӑр — авӑнчӑк тӗлсенче вӗтӗ ҫурӑксем нумай, вырӑнӗ-вырӑнӗпе тӗпренсе те пӗтнӗ, ҫурӑлнӑ сийсен пайӗсем пӗр-пӗринчен аякра тӑраҫҫӗ.
3. Ту хуҫланчӑкӗсем мӗн ҫинчен каласа параҫҫӗ // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Хӑйӑр чулӗ, акшар чулӗ, сланец йышши ҫирӗп породӑсен сийӗсем кирек те епле авкаланма хут, пустав, сӑран пек япаласем мар», — тейӗ ӗненмесӗр.
3. Ту хуҫланчӑкӗсем мӗн ҫинчен каласа параҫҫӗ // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Хуҫланчӑксене тусемпе сӑртсен тайлӑмӗсенче, тарӑн ту хушӑкӗсенче, юханшывсен, кӳлӗсен, тинӗссен чӑнкӑ ҫыран хӗррисенче — юшкӑнлӑ ту породисен сийӗсем тухса тӑракан пур вырӑнта та питӗ лайӑх курма тата тӗпчеме пулать.
3. Ту хуҫланчӑкӗсем мӗн ҫинчен каласа параҫҫӗ // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Геосинклинальсем ҫине ларнӑ юшкӑнлӑ породӑсен хулӑн сийӗсем ту тӑвакан куҫӑмсем вӑхӑтӗнче ҫӳлелле ҫӗкленнӗ те ту хырҫисем е ту хырҫисен вӗҫӗ-хӗррисӗр тӑрӑхӗсем пулса тӑнӑ, ту хырҫисем вара юпленсе платформӑсемпе пӗрлешсе кайнӑ.
4. Геосинклинальсем — тусен ҫӗршывӗ // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Ҫапла майпа чуллӑ тӑварпа гипс сийӗсем пулса тӑраҫҫӗ.
2. Сийлӗ ту породисем мӗнле пулса кайни // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Хӑйӑрпа е юшкӑнпа хутшӑнса кайса, вӗсенчен, тӗпрен илсен, извеҫрен тӑракан сӑрт-ту породисен пысӑк сийӗсем пулса тӑраҫҫӗ.
2. Сийлӗ ту породисем мӗнле пулса кайни // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.