Чӑваш чӗлхи корпусӗ

1907 пуҫласа 2017 таранччен халӑх йышӗн статистики

Статистика численности населения с 1907 по 2017

Орхус // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9E%D1%80%D ... 1%83%D1%81

Кӑрлачӑн 1-мӗшӗнченех МРОТ 19242 тенкӗ таран пысӑкланать, ҫавна май бюджет сферин тивӗҫлӗ йышӗн шалӑвӗ те ҫак виҫелӗх хушӑнӗ.

Куҫарса пулӑш

70,5 пин ҫыннӑн шалӑвӗ пысӑкланӗ // Николай КОНОВАЛОВ. http://hypar.ru/cv/news/705-pin-cynnan-s ... -pysaklane

2020 ҫулти Гренадӑри халӑх йышӗн ӳсӗмпе арлӑх пирамиди

Возрастно-половая пирамида населения Гренады на 2020 год

Гренада // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%93%D1%80%D ... 0%B4%D0%B0

Штат халӑх йышӗ ҫӗршывӑн халӑх йышӗн %

Население штата в % к населению страны

Токантинс // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A2%D0%BE%D ... 0%BD%D1%81

Тросника туса илме тапхӑр-тапхӑррӑн утрав ҫине чурасене илсе пынӑ, ҫапла май XVI ӗмӗр тӗлне кунта кӳрсе килнӗ чурасен тӳпи утраври халӑх йышӗн 10% таран ҫитнӗ.

Рабы периодически использовались на острове для выращивания тростника и к XVI веку доля завезённых рабов достигла 10 % населения острова.

Мадейра // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0% ... 1%80%D0%B0

1924 ҫулхи ҫӑвӑн 23-мӗшӗнче консерваторинче музыка техникумне йӗркелесси ҫинчен постановлени кӑларнӑ, ҫӗнӗ статуса куҫнӑ пулин те вӑл хӑйӗн педагоксен йышӗн никӗсӗ те, пысӑк вӗрентӳ шайне те сыхланса хӑварнӑ.

23 мая 1924 года было выпущено постановление о преобразовании консерватории в музыкальный техникум, сохранивший несмотря на новый статус основу своего педагогического состава и высокий уровень обучения.

Л.В. Собинов ячӗллӗ Сарӑту патшалӑх консерваторийӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B.%D0 ... 0%B9%C4%95

Ҫӗршывра нумай пурӑнакансен йышӗн статистикине 1963 ҫулта шута илме тытӑннӑ.

Статистику количества долгожителей в стране начали вести 1963-м.

Япони нумай пурӑнакансен йышӗпе рекорд лартнӑ // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/news/36057.html

Патшалӑх Пухӑвӗн-Курултайӑн ҫӗнӗ йышӗн пӗрремӗш ларӑвӗ октябрь уйӑхӗн 5-мӗшӗнче иртмелле.

Куҫарса пулӑш

Пушкӑртстанри парламентӑн ҫӗнӗ йышӗ паллӑ // Юрий СНЕГОПАД. https://ursassi.ru/news/politika/2023-09 ... ll-3436893

Мускав хулипе облаҫӗнчен /ытти регионтан куҫнисен пӗтӗм йышӗн 27,1 проценчӗ/, Тутарстанран тата Тюмень /7,9-шар/, Чулхула /7,0/ облаҫӗсенчен ҫитнисем йышлӑ.

Куҫарса пулӑш

Чӑваш Республикин социаллӑ пурнӑҫӗпе экономикин 2014 ҫулхи лару-тӑрӑвӗ (малтанхи пӗтӗмлетӳсем) // Валентина СМИРНОВА. «Хыпар», 2015, 38-39 (26690-26691)№, 12 с.

Вӑхӑтсӑр вилӗм сӑлтавӗсене илес-тӗк, малти вырӑнта - юн ҫаврӑнӑш органӗсен амакӗ /пурнӑҫран уйрӑлнисен пӗтӗм йышӗн 42,6 проценчӗ/.

Куҫарса пулӑш

Чӑваш Республикин социаллӑ пурнӑҫӗпе экономикин 2014 ҫулхи лару-тӑрӑвӗ (малтанхи пӗтӗмлетӳсем) // Валентина СМИРНОВА. «Хыпар», 2015, 38-39 (26690-26691)№, 12 с.

Ҫав темӗн Ҫтаппан йышӗн пурнӑҫӗ тӗкӗнсех пырать.

Куҫарса пулӑш

«Ӗмер сакки сарлака» роман пирки // Михаил Сироткин. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 89-97 с.

Ку ДНК-на Европӑри халӑхӑн ДНК-ипа танлаштарнӑ хыҫҫӑн Европӑри халӑхӑн ҫурри ытла Тутанхамонпа тӑванлӑ пулнине, хальхи египтянсен вара ҫак ДНК пит сахал пулнине, R1b1a2 халӑх йышӗн 1% ҫеҫ пулнине палӑртнӑ.

В ходе сравнения этого ДНК с ДНК населения Европы было определено, что больше половины европейцев имели родство с Тутанхамоном, а современные египтяне являются носителем этой ДНК, R1b1a2 только в количестве 1% от населения.

Германи ӑсчахӗсем Египетри мумисем африкансемпе тӑванлӑ маррине тупса палӑртнӑ // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/news/32902.html

Ҫакӑнпа пӗрлех вӑл пӗртте айван мар, усалпа пырса ҫапӑнас тӑк унӑн чӗри хӗрарӑм ӑрачӗн кирек хӑш элчин чӗри пекех тарӑхать те хӗрхенет; паллах, вӑл — ырӑ туйӑмсене хӑйӗн харпӑрлӑхӗ туса хуракансен тата вӗсемпе параграфсемпе килӗшӳллӗн усӑ куракансен йышӗн элчи.

Со всем тем была она далеко не глупа, и ее сердце так же возмущалось и сострадало, если сталкивалось со злом, как сердце всякой представительницы женского пола, обратившей добрые чувства в свою монополию и употребляющей их согласно параграфам.

II сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пиллӗкмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 432 с. — 229–414 с.

Биче ҫынсен пысӑках май йышӗн — хӑпартлантаракан йышӗн — элчисенчен пӗри.

Биче принадлежала к числу немногих людей, общество которых приподнимает.

XXXV сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пиллӗкмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 432 с. — 7–227 с.

Промышленноҫӑн ҫак отрасльне ӑнланса-пӗлсе, ӑсталанса пынӑҫем кӗҫех кирек мӗнле ӳсӗмӗн-ҫитӗнӗвӗн вӑрттӑнлӑхне ӑнлантӑм: ху мӗн туни пирки яланах тимлӗ-тӗплӗ шухӑшламалла, пӗтӗмпех ӑнкарма ӑнтӑлмалла, тата сан пирки ку ӗҫпе тӳрремӗнех е ӑнсӑртран ҫыхӑннӑ ҫынсен пысӑкран та пысӑк йышӗн пӗлмелле.

Совершенствуясь и постигая эту отрасль промышленности, я скоро понял секрет всяческого успеха: необходимо сосредоточить на том, что делаешь, наибольшее внимание наибольшего количества заинтересованных прямо и косвенно людей.

I. Биографи // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 385–426 с.

3) Чӑваш Республикин Аслӑ Сучӗ Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн депутачӗсен хальхи йышӗн, вӑл шутра депутатсем хӑйсен полномочийӗсене пурнӑҫлама килӗшмен пирки, тулли правӑлӑх ҫукки ҫинчен тунӑ йышӑну вӑя кӗнӗ пулсан;

3) вступления в силу решения Верховного Суда Чувашской Республики о неправомочности данного состава депутатов Государственного Совета Чувашской Республики, в том числе в связи со сложением депутатами своих полномочий;

Чӑваш Республикин Конституцийӗ // Патшалӑх Канашӗ. https://cap.ru/chuvashia/o-chuvashii/kon ... nstitucije

10) Чӑваш Республикин Тӗп суйлав комиссийӗн членӗсен йышӗн ҫуррине уйӑрса лартасси;

10) назначение половины состава членов Центральной избирательной комиссии Чувашской Республики;

Чӑваш Республикин Конституцийӗ // Патшалӑх Канашӗ. https://cap.ru/chuvashia/o-chuvashii/kon ... nstitucije

— Унтан, кӑшт чӗнмесӗр выртнӑ хыҫҫӑн: — Пирӗн, Сергей, сӑмахпа та, винтовкӑпа та ӗҫлемелле пулать. Центральнӑй Комитет пӗтӗм комсомол йышӗн тӑваттӑмӗш пайне фронта яма йышӑннине пӗлетӗн-и эсӗ? — тесе хушса хучӗ.

 — И, помолчав, добавила: — Нам, Сергей, придется действовать и словом и винтовкой. Знаешь о постановлении Центрального Комитета мобилизовать четверть состава комсомола на фронт?

Ҫиччӗмӗш сыпӑк // Максим Данилов-Чалдун. Островский, Николай Аслексеевич. Хурҫӑ мӗнле хӗрлӗ: [роман] / Н.А. Островский. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1948. — 402 с.

Повеҫре ҫамрӑк Ромашов подпоручикпа аслӑ офицер хушшинчи тытӑҫӑва сӑнласа панӑ, вӑл интеллигентлӑ каччӑн романтикӑлла тавракурӑмӗпе тата таҫти шӑтӑкра вырнаҫнӑ пехота полкри хаяр йӗркепе, провинциллӗ кӑмӑл-туйӑмпа тата офицер йышӗн ирсӗрлӗхӗпе ҫыхӑннӑ тӗнче хушшинче хирӗҫӳре пулса иртет.

В повести описывается история конфликта молодого подпоручика Ромашова со старшим офицером, развивающегося на фоне столкновения романтического мировоззрения интеллигентного юноши с миром захолустного пехотного полка, с его провинциальными нравами, муштрой и пошлостью офицерского общества.

Тытӑҫу // Антал Назул. Куприн, Александр Иванович. Тытӑҫу: повеҫсем; вырӑсларан Антал Назул куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1978. — 144–392 с.

Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх — парламентӑн ҫӗнӗ йышӗн пӗрремӗш сессине чи сумлӑ та аслӑ депутат ертсе пырать.

Куҫарса пулӑш

Пирӗн суйлавҫӑсен шанӑҫне тӳрре кӑлармалла // Ирина КЛЕМЕНТЬЕВА. «Хыпар», 2016.09.30, 154-155№