Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Акӑ пусма тӑрӑх атте утса анни илтӗнчӗ; йытӑ пӑхакансен пуҫлӑхӗ шӑршлакаласа чупса ҫӳрекен сунар йыттисене хӑваласа пуҫтарчӗ; сунарҫӑсем хӑйсен йыттисене йыхӑрса илчӗҫ те лашисене утланма тытӑнчӗҫ, стремяннӑй крыльца патне лаша ҫавӑтса пырса тӑратрӗ; атте йыттисем, тӗрлӗ-мерлӗ хутланкаласа ҫав лаша тавра выртнӑскерсем, тӑчӗҫ те ун патнелле ыткӑнчӗҫ.

Вот послышались шаги папа на лестнице; выжлятник подогнал отрыскавших гончих; охотники с борзыми подозвали своих и стали садиться; стремянный подвел лошадь к крыльцу; собаки своры папа, которые прежде лежали в разных живописных позах около нее, бросились к нему.

VI сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.

Мӗнле хӗтӗклемерӗҫ пулӗ, мӗнле тӗрткелемерӗҫ, тапаланакан йытӑ кӗлеткине хушӑкран тӗртсе кӑларма мӗнле тӑрӑшмарӗҫ пулӗ, хӑйӗн юратнӑ йыттине комиссар мӗнле ӳкӗтлемерӗ, мӗнле ачаш ятпа чӗнмерӗ, мӗн-мӗн пама пулмарӗ пулӗ, унтан кӳрентерекен сӑмахсем ҫине те куҫса пӑхрӗ: «йытӑ эс, йытӑ, киревсӗр йыт ҫури, усал чӗрчун», — ним те пулӑшмарӗ, Пират тухасшӑн пулмарӗ.

Как ни толкали его, как ни подпихивали, как ни старались просунуть барахтающееся, срывающееся с камня тело собаки через щель, как ни уговаривал комиссар своего любимца, сперва называя его всеми ласкательными охотничьими словами, нежнейшими кличками, улещая всякими посулами, а затем перейдя на довольно обидные выражения, вроде: «Собака ты, собака, сучья лапа, псиная кровь», — ничего не помогало.

Вунпиллӗкмӗш сыпӑк // Тани Юн. Лев Кассиль. Кӗҫӗн ывӑл урамӗ: повесть. Тани Юн куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР Государство Издательстви, 1953.

Вӑл хӑй тавра сырӑннӑ хӑнисемпе Тимошка тата йытӑ пӑхакансем хыҫҫӑн йытӑ витисем тӑрах уткаласа ҫӳрет, хӑш-пӗр витесем умӗнче чарӑнса тӑрать, е чирлӗ йыттисен сывлӑхӗ ҫинчен ыйтса пӗлет, е кӑтартусем парса вӑл-ку ҫинчен асӑрхаттарать, е тата палланӑ йытӑсене йӑхӑрса илсе, вӗсемпе ачашшӑн калаҫать.

Он расхаживал по псарне, окруженный своими гостями и сопровождаемый Тимошкой и главными псарями; останавливался пред некоторыми конурами, то расспрашивая о здоровии больных, то делая замечания более или менее строгие и справедливые, то подзывая к себе знакомых собак и ласково с ними разговаривая.

I сыпӑк // Никифор Ваҫанкка. Александр Пушкин. Дубровский. Никифор Ваҫанкка куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949

Кӗлетки майӗ ҫук ҫынни йытӑ будки пек туйӑнать, — йытӑ будки килкартишӗнчен тухса кайса урам тӑрӑх утса пынӑ пек, хурланнӑ йытти ун хыҫҫӑн утнӑ пек туйӑнать.

Неуклюжий человек похож на собачью конуру, — она ушла со двора и двигается по улице, неизвестно куда, а огорчённая собака — за нею.

IV. // Феодосия Ишетер. Горький М. Ҫынсем патӗнче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 256 с.

Йытӑ, мӗн чухлӗ кирлӗ, ҫавӑн чухлӗ вӗрсе ҫитерсен, ӑна дрессировщик курса ларакансем сисмелле мар паллӑ парать те, йытӑ вӗрме чарӑнать, курса ларакансене ҫакӑ йытӑ хӑех пӗлсе вӗрнӗн туйӑнать.

Когда собака пролает столько раз, сколько нужно, дрессировщик дает ей незаметный для публики сигнал, и собака перестает лаять, а публике кажется, что собака сама лает, сколько нужно.

Вунулттӑмӗш сыпӑк // Наум Любимов. Носов Н.Н. Витя Малеев шкулта тата килте: повесть; Н.Любимов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 202 с.

Тепӗр тесен, ыйткалакансене апат юлашкисене пама ыйтса мӑнастир алӑкӗ умӗнче шӑнкӑравлакан йытӑ е леш тепӗр йытӑна черетлӗн кун сиктерсе какай ӑшаламалли тимӗре ҫавӑрса тӑракан, хӑй черечӗ мар чухне ӗҫлеме килӗшмен йытӑсем пирӗн Дингӑран чылай тавҫӑруллӑрах пулӗ.

В конце концов, собака, которая звонила у дверей монастыря, чтобы получить остатки обеда, предназначенные для раздачи нищим, или та собака, которая по очереди с другой должна была через день вращать вертел и отказывалась работать не в свою очередь, — быть может, эти собаки гораздо сообразительнее нашего Динго.

Пиллӗкмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Сысна нӑррик! ҫухӑрса тарма тӑрать, анчах ик-виҫ йытӑ унӑн хӑлхисене тӑпӑлтараҫҫӗ те ӗнтӗ, хыҫалтан вӑтӑр-хӗрех йытӑ хӑвалать; ҫуйхашӑва илтсе, пӗтӗм юлхавсем вырӑнӗсенчен сике-сике тӑраҫҫӗ, йытӑсем курӑнми пуличченех пӑхса тӑраҫҫӗ ҫапла — вӗсемшӗн кулӑшла-ҫке, ҫакӑн пек шӑв-шав тухнишӗн вӗсем пит савӑнаҫҫӗ.

Свинья улепетывает с оглушительным визгом, а две-три собаки треплют ее за уши, и сзади ее догоняют еще дюжины три-четыре; тут все лодыри вскакивают с места и смотрят вслед, пока собаки не скроются из виду; им смешно, и вообще они очень довольны, что вышел такой шум.

Ҫирӗм пӗрремӗш сыпӑк // Асклида Соколова. Твен М. Гекльберри Финн темтепӗр курса ҫӳрени. Повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1985. — 328 с.

Тӳррипе, хамӑр хушӑмӑрта каланӑ пек каласан, япала тӗлӗшӗнчен ҫынсен кӑмӑлӗ пачах вырӑнсӑр пулать, сунарҫӑ пулсан — кашкӑр тытакан йытӑ е пӳлӗмре пурӑнакан йытӑ усра, вӗсемшӗн пилӗкҫӗр тенкӗ те ан хӗрхен, пин тенкӗ пар, анчах лайӑх йытӑ пултӑр.

Если сказать по приличию, то вот так, как мы теперь с вами, вкусы людей совсем не совместны: уж когда охотник, то держи лягавую собаку или пуделя; не пожалей пятисот, тысячу дай, но зато уж чтоб была собака хорошая.»

II // Михаил Рубцов. Николай Гоголь. Повеҫсем; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 51–74 с.

«Епле! турӑ чиркӳне хисеплемелле мар-и! сирӗл, хам йӑхӗ! — тет те унтан, Кирила Петрович еннелле ҫаврӑнса: «Лайӑх-и вӑл, ваше превосходительство, йытӑ пӑхакансем йытӑсене чиркӗве илсе кӗртни! Йытӑсем чиркӳре чупса ҫӳрени Эпӗ сире вӗрентӗп ак…» — тесе хурать.

«Как! не почитать церковь божию! прочь, хамово племя!», – потом, обратясь к Кирилу Петровичу: «Слыхано дело, ваше превосходительство, – продолжал он, – псари вводят собак в божию церковь! Собаки бегают по церкви. Я вас ужо проучу…»

II сыпӑк // Никифор Ваҫанкка. Александр Пушкин. Дубровский. Никифор Ваҫанкка куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949

Акӑ вӑл шыв хӗррине кайӗ, эсӗ ӑна: Ҫӳлхуҫа ҫапла калать, те: Манӑн халӑхӑма яр, вӑл [пушхирте] Мана кӗлтутӑр; 21. эхер те Манӑн халӑхӑма ямастӑн пулсассӑн, акӑ Эпӗ сан ҫине, санӑн чурусем ҫине, санӑн халӑху ҫине те, санӑн килне-ҫуртна та йытӑ шӑни ярӑп, вара Египет ҫыннисен килӗ-ҫурчӗсене те, вӗсем пурӑнакан ҫӗре те йытӑ шӑни тулӗ; 22. сана Эпӗ [пӗтӗм] ҫӗрӗн Ҫӳлхуҫа [Турри] иккенне пӗлтермешкӗн ҫав кун Хамӑн халӑхӑм пурӑнакан Гесем ҫӗрне уйӑрса хӑварӑп, унта йытӑ шӑни пулмӗ; 23. Эпӗ Хамӑн халӑхӑмпа санӑн халӑхна уйӑрӑп.

Вот, он пойдет к воде, и ты скажи ему: так говорит Господь: отпусти народ Мой, чтобы он совершил Мне служение [в пустыне]; 21. а если не отпустишь народа Моего, то вот, Я пошлю на тебя и на рабов твоих, и на народ твой, и в домы твои песьих мух, и наполнятся домы Египтян песьими мухами и самая земля, на которой они живут; 22. и отделю в тот день землю Гесем, на которой пребывает народ Мой, и там не будет песьих мух, дабы ты знал, что Я Господь [Бог] среди [всей] земли; 23. Я сделаю разделение между народом Моим и между народом твоим.

Тух 8 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

Ҫанталӑкӗ те чисти Ҫӗпӗре ҫаврӑнса кайрӗ-и элле тата, йытӑ шӑнса вилмелле, — ҫавӑнтах хӑйӗн хӳресӗр йыттине аса илчӗ Укань.

Куҫарса пулӑш

Хуйхӑ хупӑрласан, хусӑк тыт // Алексей Афанасьев. А. А. Афанасьев. Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ: роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 288 с.

«Йытӑ шӑши иртсе кайнине те сисет, хам та ӗҫсӗр лармӑп. Хунар ҫутипе ҫӑпата тӑвас», — шутларӗ вӑл, яшка юлашкине йыттине ҫитерсе.

Куҫарса пулӑш

Ял тавра кашкӑрсем ҫӳреҫҫӗ // Алексей Афанасьев. А. А. Афанасьев. Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ: роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 288 с.

Ҫӗрле урамра йытӑ уласа ячӗ пулсан ҫемьере ҫывӑх виле пуласса, ун пек чухне минтере тепӗр енне ҫавӑрса хурса «сана, ахалех вӗрекене, пушӑ пултӑр» тесе каламалла имӗш, вара йытӑ улама чарӑнать.

Куҫарса пулӑш

Канаш параканни // Николай Сорокин. Сорокин Н.М. Тӑлӑх арӑм минтерӗ. Савнисен романӗ. – Шупашкар: «Ҫӗнӗ Вӑхӑт», 2019. – 216 с.

Заняти пӗтес умӗн ачасем «Манӑн йытӑ» пултарулӑх мастерскойӗнче «Дружок» аппликаци тунӑ, йытӑсен мӗлкисене сӑрланӑ.

В конце занятия дети в творческой мастерской «Моя собака» сделали аппликацию «Дружок», раскрасили силуэты собак.

Эколята - ҫамрӑк ҫутҫанталӑк хӳтӗлевҫисем // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/ekologi/2023 ... em-3468890

«Тавҫӑрать ӑслӑ йытӑ килте пысӑк хуйхӑ пуласса. Ахальтен каламан ваттисем йытӑ улани пысӑк инкеке тесе», — шухӑшларӗ кӗрӗкне тӑхӑннӑ хушӑра.

Куҫарса пулӑш

4 // Николай Андреев. https://chuvash.org/lib/haylav/8101.html

«Килте йытӑ улани ырра мар, е таҫта ҫывӑхра кӗрт йыттисем ҫӳреҫҫӗ-ши?» — шухӑшласа выртрӗ вӑл.

Куҫарса пулӑш

4 // Николай Андреев. https://chuvash.org/lib/haylav/8101.html

«Килсӗр йытӑ» калаври йытӑ сӑнарӗ вара питӗ вӑйлӑ пулса тухнӑ», – тесе каларӗ Людмила Сачкова ҫыравҫӑ.

Куҫарса пулӑш

Ольга Васильевӑн «Килсӗр йытӑ» кӗнекине пахалани // Чӑваш Республикин наци библиотеки. http://www.nbchr.ru/chuv/index.php/2023/ ... -pahalani/

Кайран ак хӑй ҫапла тиркешсе ҫӳренӗшӗн, киле нимӗнсӗр таврӑннӑшӑн савӑннӑ пек те пулчӗ, ҫӗнӗ йытӑ туянма шухӑш тытнӑшӑн вара мӑкӑртатса та илчӗ: «Пасартан йытӑпа таврӑнса, Бианкӑна манса каймаллаччӗ иккен-ха! Юрать-и ҫапла!» - терӗ вал.

Куҫарса пулӑш

III // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 306–337 с.

Йытӑ ҫури туянасшӑн пулчӗ вӑл унта, шӑпах Бианка пек шуррине, ҫавнашкалах пӗчӗкскерне шырарӗ, ҫӗнӗ йытӑ ҫурипе пӗрле хваттере каллех унчченхи савӑнӑҫ ҫутатса ярасса, пурин хуйхи те ҫил вӗҫтерсе кайнӑ пек сирӗлессе шанчӗ.

Куҫарса пулӑш

III // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 306–337 с.

«И-и-и, ҫапла харампыр йытӑ тытиччен пирӗн пек тертлӗ ҫынсене кӑштах пулӑшасчӗ те ҫав, — мӑкӑртатса илнӗччӗ Атей йытӑсем ытла хамлатнипе тарӑхса.

Куҫарса пулӑш

Пӗве ҫитнӗ хӗр // Юхма Мишши. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с.