Чӑваш чӗлхи корпусӗ

13. Акӑ сухаҫӑ тырӑ выракана, иҫӗм ҫырли таптакан иҫӗм йывӑҫӗ лартакана тӗл пулас кунсем ҫитӗҫ; тусем иҫӗм сӗткенӗ юхтарса тӑрӗҫ, иҫӗм ҫырли сӗткенӗ пӗтӗм сӑрт ҫинчен юхса выртӗ.

13. Вот, наступят дни, говорит Господь, когда пахарь застанет еще жнеца, а топчущий виноград - сеятеля; и горы источать будут виноградный сок, и все холмы потекут.

Ам 9 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

1. Ҫӳлхуҫа Моисее ҫапла тесе каланӑ: 2. Израиль ывӑлӗсене пӗлтер, кала вӗсене: эхер те арҫын е хӗрарӑм хӑйне Ҫӳлхуҫана халалласа назорей пулма сӑмах парас пулсассӑн, 3. унӑн вара эрех те, хӑватлӑ шӗвек те ӗҫмелле мар, эрехрен тунӑ сӗрхе те, ӗҫмелли шӗвекрен тунӑ сӗрхе те сыпса пӑхмалла мар, иҫӗм ҫырлинчен хатӗрленине нимӗн те ӗҫмелле мар, чӗрӗ иҫӗм ҫырли те, типӗтнӗ иҫӗм ҫырли те ҫимелле мар; 4. назорей пулса пурӑннӑ хушӑра унӑн нихӑҫан та иҫӗм ҫырлинчен мӗн тунине — вӑрринчен пуҫласа хуппи таранчченех — нимӗн те ҫиес те, [ӗҫес те] пулмасть.

1. И сказал Господь Моисею, говоря: 2. объяви сынам Израилевым и скажи им: если мужчина или женщина решится дать обет назорейства, чтобы посвятить себя в назореи Господу, 3. то он должен воздержаться от вина и крепкого напитка, и не должен употреблять ни уксусу из вина, ни уксусу из напитка, и ничего приготовленного из винограда не должен пить, и не должен есть ни сырых, ни сушеных виноградных ягод; 4. во все дни назорейства своего не должен он есть [и пить] ничего, что делается из винограда, от зерен до кожи.

Йыш 6 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

6. Вӑрӑ, шӑтса ӳссе, иҫӗм йывӑҫӗ, сарлака та лутра иҫӗм йывӑҫӗ, пулнӑ, тураттисем вулли ҫумне тайӑлнӑ, айӗнче тымарӗсем пулнӑ, ҫапла иҫӗм йывӑҫӗ ӳссе ҫитӗннӗ, вӑл хунавсем янӑ, туратсем ӳстернӗ.

6. И оно выросло, и сделалось виноградною лозою, широкою, низкою ростом, которой ветви клонились к ней, и корни ее были под нею же, и стало виноградною лозою, и дало отрасли, и пустило ветви.

Иез 17 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

10. Тулӑх ҫӗр ҫинчен савӑнӑҫпа хаваслӑх ҫухалчӗ, иҫӗм пахчисенче юрламаҫҫӗ, хӗпӗртенмеҫҫӗ; иҫӗм ӳстерекенӗ юхтаркӑчра иҫӗм ҫырли таптамасть: Эпӗ савӑнӑҫа чарса лартрӑм.

10. Исчезло с плодоносной земли веселье и ликование, и в виноградниках не поют, не ликуют; виноградарь не топчет винограда в точилах: Я прекратил ликование.

Ис 16 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

32. Вӗсенӗн иҫӗмӗ — Содом иҫӗм йывӑҫӗ, вӗсен иҫӗмӗ — Гоморра хирӗнчен килнӗскер; ҫырлисем вӗсен — наркӑмӑшлӑ ҫырласем, ҫупкӑмӗсем вӗсен йӳҫӗскерсем; 33. вӗсенӗн эрехӗ — аҫтаха наркӑмӑшӗ, аспид ҫӗленӗн вӗлерекен сӗлеки.

32. Ибо виноград их от виноградной лозы Содомской и с полей Гоморрских; ягоды их ягоды ядовитые, грозды их горькие; 33. вино их яд драконов и гибельная отрава аспидов.

Аст 32 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

1. Ҫӳлхуҫа Моисее Синай тӑвӗ ҫинче ҫапла тесе каланӑ: 2. Израиль ывӑлӗсене пӗлтер, вӗсене кала: эсир Эпӗ хӑвӑра паракан ҫӗре ҫитсессӗн, Ҫӳлхуҫанӑн шӑматкунӗ ҫӗр канса вырттӑр; 3. ултӑ ҫулччен хӑвӑн хирне акса тӑр, ултӑ ҫулччен хӑвӑн пахчунта иҫӗм турачӗсене касса тӑр, вӗсем ӳстернӗ ҫимӗҫе пуҫтар, 4. ҫиччӗмӗш ҫул вара ҫӗршӗн канӑҫлӑх шӑмачӗ, Ҫӳлхуҫа шӑмачӗ, пултӑр: хӑвӑн хирне ан ак, иҫӗм турачӗсене ан кас; 5. хӑвӑн ану ҫинче хӑех ӳссе ларнине вырса ан ил, касман иҫӗм турачӗсем ҫинчи ҫырлана ан тат; ҫак ҫул ҫӗршӗн канӑҫлӑх ҫулӗ пултӑр; 6. ҫав ҫимӗҫсем сирӗншӗн пуриншӗн те ҫӗр шӑмачӗ иртичченех ҫимелли апат пулӗҫ: саншӑн та, санӑн арҫын чурушӑн та, хӗрарӑм чурушӑн та, тара тытнӑ тарҫушӑн та, сан патна пурӑнма куҫса пынӑ ҫыншӑн та, 7. санӑн выльӑхушӑн та, санӑн ҫӗрӳ ҫинчи тискер кайӑксемшӗн те ҫӗр ӳстернӗ мӗнпур ҫимӗҫ ҫимелли апат пултӑр.

1. И сказал Господь Моисею на горе Синае, говоря: 2. объяви сынам Израилевым и скажи им: когда придете в землю, которую Я даю вам, тогда земля должна покоиться в субботу Господню; 3. шесть лет засевай поле твое и шесть лет обрезывай виноградник твой, и собирай произведения их, 4. а в седьмой год да будет суббота покоя земли, суббота Господня: поля твоего не засевай и виноградника твоего не обрезывай; 5. что само вырастет на жатве твоей, не сжинай, и гроздов с необрезанных лоз твоих не снимай; да будет это год покоя земли; 6. и будет это в продолжение субботы земли всем вам в пищу, тебе и рабу твоему, и рабе твоей, и наемнику твоему, и поселенцу твоему, поселившемуся у тебя; 7. и скоту твоему и зверям, которые на земле твоей, да будут все произведения ее в пищу.

Лев 25 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

11. Вӑл ашакӗн тихине иҫӗм турачӗ ҫумне кӑкарать, чи паха иҫӗм турачӗ ҫумне ашакӗн ывӑлне кӑкарать; вӑл хӑйӗн тумтирне эрехпе ҫӑвать, хӑйӗн тумне иҫӗм ҫупкӑмӗн юнӗпе ҫӑвать; 12. [унӑн] куҫӗсем эрехпе ҫуталса тӑраҫҫӗ, [унӑн] шӑлӗсем сӗтпе шуралнӑ.

11. Он привязывает к виноградной лозе осленка своего и к лозе лучшего винограда сына ослицы своей; моет в вине одежду свою и в крови гроздов одеяние свое; 12. блестящи очи [его] от вина, и белы зубы [его] от молока.

Пулт 49 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

Ҫавӑн пекех кунта 400 ҫул каярах никӗсленӗ тӗнчери чи ватӑ иҫӗм ҫырлин пахчи пек шутланакан «Стара Трта» иҫӗм ҫырли пахчи вырнаҫнӑ.

Здесь также расположен старейший в мире виноградник «Стара Трта», насчитывающий более 400 лет.

Марибор // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0% ... 0%BE%D1%80

Анчах тӗрӗс пӑхса ӳстернӗ иҫӗм ҫырли сачӗсем сахал; иҫӗм ҫырли авӑрӗ кунта ирӗккӗн, йывӑҫсем тавра яваланса ӳсет.

Но правильно обработанных виноградников мало; виноград обычно растет свободно, обвиваясь вокруг деревьев.

Тинӗс хӗрринчи халӑх тата вӑл мӗн ӗҫлесе пурӑнни // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Иҫӗм ҫырли пахчи ту айккинче кӑнтар енче ларать — унта хӗвел ҫутти нумайрах пирки сахӑрлӑ иҫӗм ҫырли лайӑхрах пиҫет.

Виноградник раскинулся на южном склоне горы — здесь больше солнца и лучше созревают сахаристые сорта винограда.

Крымӑн кӑнтӑрти хӗрринчи иҫӗм ҫырли пахчисем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Чӗнмесӗрех иҫӗм авӑрӗ патнелле пӗкӗрӗлет, чӗнмесӗрех сарлака ал лаппийӗ ҫинче ҫупкӑмсене виҫе-виҫе пӑхать, чӗнмесӗрех иҫӗм ҫырлине татса илсе ҫӑварне хурать те ӑна, апат-ҫимӗҫ тутине пахалакан ҫын пек, тахҫанччен ӗмсе тӑрать.

Молча наклоняется над виноградной лозиной, молча взвешивает на огромной своей ладони гроздья, молча срывает виноградинку, кладет ее в рот и долго посасывает, как бы дегустируя.

Хирӗҫлӗхсен пӗрлӗхӗ // Асклида Соколова. Алексеев, Михаил Николаевич. Ҫӑкӑртан асли ҫук: [повеҫ] / М. Н. Алексеев. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1967. — 192 с.

Енчен, калӑпӑр, пултаруллӑ пахчаҫӑ тата сад ӑсти Егор Грушин Выселкӑра иҫӗм ҫырли ҫитӗнтерме май пур тесе ӗнентерсех калать пулсан, Иван Михайлов куҫне хӗссе йӗкӗлтесе те илет, ҫавӑнтах хӑйӗн тусне ӑсран тайӑлнӑ тесе хурать, ҫакна ҫирӗплетме пӗр тӗслӗх ҫеҫ илсе кӑтартать: Выселкӑра пан улми те хӑш-пӗр ҫул пулса ҫитеймест, апла ӑҫтан иҫӗм ҫырли ӳстӗр.

Если, скажем, одержимый огородник и садовод Егор Трушин начнет утверждать, что в Выселках можно культивировать виноград, то Иван Михайлов, состряпав на челе своем саркастическое выражение, тотчас назовет своего друга сумасшедшим и в доказательство приведет тот факт, что в Выселках и яблоки-то не всегда вызревают, куда уж там винограду.

Хирӗҫлӗхсен пӗрлӗхӗ // Асклида Соколова. Алексеев, Михаил Николаевич. Ҫӑкӑртан асли ҫук: [повеҫ] / М. Н. Алексеев. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1967. — 192 с.

«Иҫӗм ҫырли, иҫӗм ҫырли, — шухӑшларӗ Таня.

«Виноград, виноград, — думала Таня.

X // Асклида Соколова. Фраерман Р.И. Динго йытӑ е пӗрремӗш юрату ҫинчен. Повесть. Чӑвашла Соколова А. А куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1983. — 128 с.

Икӗ енӗпе те, сӑрт сакӑлтисем ҫинче, иҫӗм ҫырли ӳсет, хӗвел тин кӑна аннӑ, унӑн хӗрлӗ ҫинҫе пайӑркисем симӗс иҫӗм авӑрӗсемпе ҫӳллӗ шалчисем ҫине, лаптак чул сарса чӑпарлатнӑ типӗ ҫӗр ҫине, эпир улӑхакан сӑрт тӑрринчи тӑватӑ ҫап-ҫутӑ кантӑклӑ, пысӑках мар ҫуртӑн шурӑ стенисем ҫине ӳкнӗ.

С обеих сторон, на уступах, рос виноград; солнце только что село, и алый тонкий свет лежал на зеленых лозах, на высоких тычинках, на сухой земле, усеянной сплошь крупным и мелким плитняком, и на белой стене небольшого домика, с косыми черными перекладинами и четырьмя светлыми окошками, стоявшего на самом верху горы, по которой мы взбирались.

II // Асклида Соколова. Тургенев И.С. Пиравйхи юрату: повеҫсем, калавсем, прозӑллӑ сӑвӑсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 176 с. — 84–131 с.

Йӳҫӗтнӗ иҫӗм ҫырли, иҫӗм ҫырлипе пӗҫернӗ пашалу, чи лайӑх эрехне кӑларса лартрӗ.

Она принесла Оленину моченого винограду, лепешку с виноградом, лучшего вина.

XXXIV // Иван Васильев, Григорий Краснов-Кӗҫӗнни. Толстой, Лев Николаевич. Казаксем: повесть; вырӑсларан И.С. Васильевпа Г.И. Краснов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 3–136 с.

Кунсӑр пуҫне пирӗн тата тепӗр кирлӗ ӗҫ тумалла — иҫӗм ҫырли хатӗрлемелле пулчӗ, мӗншӗн тесен иҫӗм ҫырли ӗнтӗ пиҫсе ҫитрӗ.

Затем нам предстояло еще одно важное дело: надо было позаботиться о заготовлении изюма, так как виноград уже начал созревать.

Ҫирӗм пиллӗкмӗш сыпӑк // Василий Хударсем. Даниэл Дефо. Робинзон Крузо тинӗс ҫулҫӳревҫин пурнӑҫӗ тата вӑл курнӑ тӗлӗнмелле мыскарасем: роман; Василий Долгов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1970. — 5–280 с.

1. Эпӗ — чӑн иҫӗм ҫырли авӑрӗ, Аттем вара — иҫӗм пахчийӗн хуҫи.

1. Я есмь истинная виноградная лоза, а Отец Мой - виноградарь.

Ин 15 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

9. Унтан Вӑл халӑха ҫак ытарӑша каласа панӑ: пӗр ҫын иҫӗм ҫырли пахчи лартнӑ та, ӑна пахчаҫӑсене парса хӑварса, хӑй нумай вӑхӑта тухса кайнӑ; 10. вӑхӑт ҫитсен вӑл хӑйӗн чурине пахчаҫӑсем патне янӑ — пахчаҫӑсенчен иҫӗм ҫырли илсе килме хушнӑ; анчах пахчаҫӑсем ӑна хӗнесе пӗтерсе пуш алӑпах кӑларса янӑ.

9. И начал Он говорить к народу притчу сию: один человек насадил виноградник и отдал его виноградарям, и отлучился на долгое время; 10. и в свое время послал к виноградарям раба, чтобы они дали ему плодов из виноградника; но виноградари, прибив его, отослали ни с чем.

Лк 20 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

1. Ҫӳлти Патшалӑх вӑл ҫурт хуҫи евӗрлӗ; ҫав хуҫа хӑйӗн иҫӗм ҫырли пахчинче ӗҫлеттермешкӗн ирхине ирех ҫын тара тытма тухнӑ; 2. кунне пӗрер динари тӳлеме калаҫса татӑлса, вӑл тара кӗрӗшекенсене хӑй пахчине ӗҫлеме янӑ; 3. виҫҫӗмӗш сехетре тухса, вӑл суту-илӳ тӑвакан ҫӗрте ӗҫсӗр тӑракан урӑх ҫынсене курнӑ та 4. вӗсене те каланӑ: «эсир те манӑн иҫӗм ҫырли пахчине кайӑр, мӗн тивӗҫлине парӑп сире» тенӗ.

1. Ибо Царство Небесное подобно хозяину дома, который вышел рано поутру нанять работников в виноградник свой 2. и, договорившись с работниками по динарию на день, послал их в виноградник свой; 3. выйдя около третьего часа, он увидел других, стоящих на торжище праздно, 4. и им сказал: идите и вы в виноградник мой, и что следовать будет, дам вам.

Мф 20 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

14. Вара Хамӑн халӑхӑма, Израиль халӑхне, тыткӑнран каялла илсе килӗп, ӗнтӗ пушанса юлнӑ хуласенче ҫурт-йӗр ҫавӑрӗҫ те унта пурӑнма вырӑнаҫӗҫ; иҫӗм пахчисем лартса тултарӗҫ, иҫӗм ҫырлинчен эрех туса ӗҫӗҫ, йывӑҫ пахчисем лартса ӳстерӗҫ те улма-ҫырла ҫийӗҫ.

14. И возвращу из плена народ Мой, Израиля, и застроят опустевшие города и поселятся в них, насадят виноградники и будут пить вино из них, разведут сады и станут есть плоды из них.

Ам 9 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.