Шырав
Шырав ĕçĕ:
— Эпӗ — ирӗкри ҫын, — Мариула кулса ячӗ те аллаппипе мана алӑран ҫапрӗ, — ҫил ӑҫта савать, ҫавӑнта вӗҫсе ҫӳрет.— Я вольный ветер, — Мариула засмеялась, ударила меня ладошкой по руке, — а ветер летает, где хочет.
Пӗрремӗш сыпӑк // Яков Зверев. Первенцев, А.А. Чыса ҫамрӑкран упра: роман / вырӑсларан Я.Зверев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 482 с.
Пурин те ҫав тери ирӗкри пурнӑҫа курас килетчӗ.
Пиллӗкмӗш сыпӑк // Тани Юн, Иоаким Максимов-Кошкинский. Козлов, Иван Андреевич. Крымра вӑрттӑн ӗҫлени / [Тани Юн, И. Максимов-Кошкинский куҫ.]. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1954. — 352 с.
— Эпӗр ирӗкри ҫынсем.
Тӑваттӑмӗш сыпӑк // Никифор Ваҫанкка, Алексей Этмен, Илле Тукташ. Алексеев, М. А. Большевиксем: роман / вырӑсларан Н. Ваҫанкка, А. Этмен, И. Тукташ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгиз, 1936. — 242 с.
Пӗрре вӑл ҫапла шӑтӑкра кукленсе ларнӑ; ирӗкри пурӑнӑҫ ҫинчен шухӑшласа пит хуйха ӳкнӗ.Сидит он раз в яме на корточках, думает об вольном житье, и скучно ему.
6 // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.
Ирӗкри пурнӑҫ мӗн тери лайӑххине кӑтартма, хӑвӑн ҫирӗп шухӑшусене пӑрахсан, ҫӗр ҫинчи усаллӑхпа килӗшсен, чечексемпе, хӗвелпе, сывлӑшпа чун каниччен киленме пулать тесе кӑтартма, крепоҫри сивӗ чул михӗри пурнӑҫпа ирӗкри пурнӑҫ хушшинчи уйрӑмлӑха кӑтартма тунӑ.
Реферат // Юхма Мишши,Асклида Соколова. Воскресенская, Зоя Ивановна. Амӑш чӗри: Мария Александровна Ульянова пурнӑҫӗ ҫинчен ҫырнӑ калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1968. — 286 с.
Кун пек чухне вӗсен пурнӑҫӗ ирӗкри ҫынсен пурнӑҫӗнчен кӑшт ҫеҫ начартарах.В этом случае их участь оказывается лишь немногим хуже участи свободных людей.
Пӗрремӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.
Тӗреклӗ юмансем пек, ирӗкри кӑйкӑрсем пек ӳссе ҫитӗнччӗр вӗсем, комсомола пулӑшмалла, пире савӑнтармалла ӳсчӗр!Чтоб росли да поднимались, як дубы могучи, як соколы вольны, комсомолу на подмогу, нам на радость!
1 сыпӑк // Николай Сандров. Осеева В.А. Ваҫҫук Трубачевпа унӑн юлташӗсем. Повесть. 2-мӗш кӗнеке. Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1956. — 400 с.
— Ну халӗ эпир — ирӗкри кайӑксем! — кӑшкӑрса ячӗ Марья Николаевна.— Ну, теперь мы — вольные птицы! — воскликнула Марья Николаевна.
XLI // Николай Сандров. Тургенев И.С. Ҫурхи шывсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1952. — 142 с.
— …Джима кичем ан пултӑр тесе, ун патне ҫӗленсем, йӗкехӳресем, эрешменсем кӗртсе яма тиврӗ; унтан эсир Тома, шлепки ӑшне ҫу хунӑскере, питӗ вӑрах тытса тӑрса пирӗн ӗҫе чутах пӑсса хумарӑр: эпир тухса тарма ӗлкӗрейменччӗ, фермерсем пырса кӗнӗ чух эпир хӳшӗ ҫумӗнчи сарайрахчӗ; вара хӑвӑртрах тухса шӑвӑнтӑмӑр, вӗсем сисрӗҫ те пире хӑвалама тытӑнчӗҫ; мана ураран персе лектерчӗҫ, вара эпир, ҫулран пӑрӑнса, вӗсене хамӑртан ирттерсе ятӑмӑр; кӗҫех йытӑсем чупса ҫитрӗҫ, вӗсене эпир кирлӗ пулмарӑмӑр, ҫавӑнпа вӗсем лерелле, шӑв-шав илтӗннӗ ҫӗрелле васкарӗҫ, эпир, кимме ларса, сулӑ ҫине йӗркеллех ҫитрӗмӗр, Джим халӗ ирӗкри ҫын, ҫакна эпир пӗтӗмпех хамӑр турӑмӑр — вӑт мӗнле пултартӑмӑр, аппаҫӑм!
Хӗрӗх иккӗмӗш сыпӑк // Асклида Соколова. Твен М. Гекльберри Финн темтепӗр курса ҫӳрени. Повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1985. — 328 с.
Кунта эпир сигнал хунарне ҫакрӑмӑр, вара каллех хӑрушлӑхран хӑтӑлса, ирӗкри ҫынсем пулса тӑтӑмӑр.Тут мы вывесили наш сигнальный фонарь и решили, что теперь мы опять свободны и в безопасности.
Вунсаккӑрмӗш сыпӑк // Асклида Соколова. Твен М. Гекльберри Финн темтепӗр курса ҫӳрени. Повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1985. — 328 с.
Ҫапла эпӗ нумайччен пӑхса тӑтӑм, юлашкинчен, ирӗкри кӑсӑя пачах урӑхла сасӑпа чӗвӗлтетсе илчӗ те, эпӗ ҫакна тавҫӑрса илтӗм: — Тух ӗнтӗ, нимӗн тума та ҫук, вӑл кайман-ха, — терӗ пулмалла.
Кӑсӑясем // Гаврил Молостовкин. Пришвин М.М. Ылтӑн ҫаран: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 200 с. — 53–55 с.
Манӑн вӑрахах кӗтсе тӑмалла пулчӗ, мӗншӗн тесен ирӗкри кӑсӑя мана курса, тыткӑнри юлташне асӑрхаттарса: — Кӑшт выртсан авантарах пулӗ, вӑл кунта инҫех мар пӑхса тӑрать, — тет.
Кӑсӑясем // Гаврил Молостовкин. Пришвин М.М. Ылтӑн ҫаран: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 200 с. — 53–55 с.
Пурӑнатчӗҫ унта ирӗкри казаксем, Шухӑран та шухӑ, маттуртан маттур Дон, Гребен, Яик ӑмӑрткайӑкӗсем…Там жили, проживали казаки — люди вольные, Все донские, гребенские да яицкие…
XXVIII // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.
Быховри тӗрмере ларнӑ вӑхӑтра вӗсем нимӗнле чӑрмавсӑр ирӗкри ҫынсемпе ҫыхӑну тытаҫҫӗ, следствипе суд ӗҫӗсене хӑвӑртлатма хушса, буржуйсене хӗстереҫҫӗ, хӗҫ-пӑшаллӑ пӑлхав йӗрӗсене пытарма, офицерсен шухӑш-кӑмӑлӗсене хыпашласа пӗлме тӑрӑшаҫҫӗ, урӑхла ниепле те май килмесен, тӗрмерен тухса шӑвӑнма хатӗрленеҫҫӗ.
XX // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963. — 415 с.
Крепоҫре тытса хӑварнисем хӑйсен ирӗкри юлташӗсене: капитана ан улталӑр, вӑл каланисене итлӗр, тесе чӗререн ӳкӗтлеме тытӑнчӗҫ.
Ҫирӗм саккӑрмӗш сыпӑк // Василий Хударсем. Даниэл Дефо. Робинзон Крузо тинӗс ҫулҫӳревҫин пурнӑҫӗ тата вӑл курнӑ тӗлӗнмелле мыскарасем: роман; Василий Долгов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1970. — 5–280 с.
Эпӗ хама хам тӑр-пӗччен юлсан ҫеҫ ирӗкри ҫын пек туятӑп.Я чувствую себя совершенно на просторе только тогда, когда я один.
I // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.
Эпӗ — ирӗкри кайӑк, ӑҫта кӑмӑл туртать — ҫавӑнта вӗҫетӗп.
XI сыпӑк // Мирун Еник, Владимир Садай, Александр Яндаш. Михаил Шолохов. Уҫнӑ ҫерем: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Мирун Еник, Владимир Садай, Александр Яндаш куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963.
— Вӑл килти хурсем хушшине ютран килсе кӗнӗ ирӗкри хур аҫи евӗрлех, яланах хӑйне ҫынсенчен уйрӑм тыткалать, аяккарах пӑрӑнса ҫӳрет.— Он, как дикий гусак середь свойских, все как-то на отшибе держится, на отдальке.
2-мӗш сыпӑк // Наум Урхи, Никифор Ваҫанкка, Илле Тукташ, Уйӑп Мишши. Михаил Шолохов. Уҫнӑ ҫерем: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Наум Урхи, Никифор Ваҫанкка, Илле Тукташ, Уйӑп Мишши куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1959
Коновалов босяксен пурнӑҫне пӑрахнӑ пулӗ тесе, ҫак ҫулсенче ирӗкри сывлӑшпа сывласа, эпир унпала малтан паллашнӑ чухне чӗрине шыҫӑ пек ыраттарнӑ тунсӑхӗ хывӑх пек вӗҫсе сапаланнӑ пулӗ тесе шухӑшларӑм эпӗ; анчах унӑн хальхи сӑмахӗсене мӗнле саспа каланине илтрӗм те, ман умма каллех, ӗлӗкрех эпӗ ӑна пӗлнӗ чухнехи пекех, хӑйӗн «пурнӑҫ пӑнчине» шыракан ҫын тухса тӑчӗ.
Коновалов // Александр Алга. Максим Горький. Сочиненисем. Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 70–118 стр.
Халӗ ӑнӑ, тӗрмере паллаймасӑр ларнӑ чухне, ирӗкри юлташӗсем тарма пулӑшасшӑн.Пока он сидит тама еще не открытый, ему на воле подстраивают убежать.
XLV. Ҫиле май // Александр Ярлыкин. Валентин Катаев. Пӗччен парус шуррӑн курӑнать. Александр Ярлыкин куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949