Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Шырав

Шырав ĕçĕ:

аксан (тĕпĕ: ак) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Типӗ ҫеҫенхирсем ҫӗр ӗҫлеме юрӑхлах мар, шӑварсан тата уяра чӑтакан ӳсентӑрансем суйласа аксан, унта тырӑ та, курӑк та лайӑх пулма пултарать.

Мало удобны сухие степи для земледелия, но при орошении и подборе засухоустойчивых растений они могут дать хорошие урожаи хлебов и кормовых трав.

Совет влаҫӗ ҫеҫенхирте куҫса ҫӳрекенсен пурӑнӑҫне аванлатас тӗлӗшпе тата ҫеҫенхирте выльӑх ӗрчетес ӗҫе хӑпартас тӗлӗшпе мӗн туни // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Унашкал чун-чӗреллӗ этем — йывӑҫ лартсан та, курӑк аксан та — ҫак ӗҫсене хӑйне кирлӗшӗн ҫеҫ тӑвать.

Куҫарса пулӑш

IV // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 306–337 с.

Вӑрлӑхлӑх кукуруза аксан — 1181 тенкӗ те 82 пус.

Куҫарса пулӑш

Паха вӑрлӑхпа усӑ курни пысӑк тухӑҫ илме тата тӑкаксен пысӑк пайне саплаштарма май парать // Артемий Мясников. http://kanashen.ru/2023/05/12/%d0%bf%d0% ... %b0%d1%82/

— «Урпа аксан — утмӑл кунтан Кӗрекене кӳртӗп» — тет; «Йӗтӗн аксан — кил ҫуртӑмран Хӗре парса ярӑп», тет.

Куҫарса пулӑш

VII. Сухатӳ // Николай Шупуҫҫынни. Шупуҫҫынни Н.В. Еркӗн: поэма. — Мускав: СССР-ти халӑхсен тӗп издательстви, 1930. — 176 с.

Иртерех аксан, тӗшши нумайрах тухать, каярах юлса аксан — улӑмӗ кӑна.

Куҫарса пулӑш

VII // Александр Артемьев. Артемьев А. Ҫунатлӑ ҫуралнисем: повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1965. — 268 с. — 189–265 с.

«Ҫитлӗ тыр-пула пурне те ҫич кӗлет тултарма пар, перекетне-ырлӑхне пар, ана ҫине аксан ана перекетне пар, вырса ҫӗмел тусан ҫӗмел перекетне пар…

Куҫарса пулӑш

12. Аслӑ чӳк // Куҫма Турхан. Турхан К. С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: Истори романӗ. Иккӗмӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 559 с.

Уҫланка тырӑ аксан унтан лайӑх хуралҫӑ тупаймастӑн.

Куҫарса пулӑш

9. Шухӑшӑм, ман шухӑшӑм // Куҫма Турхан. Турхан К. С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: Истори романӗ. Иккӗмӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 559 с.

Пӗтӗм хире кун пек тулӑ аксан, пӳлмесем ҫитмӗҫ.

Куҫарса пулӑш

XVII // Куҫма Турхан. Куҫма Турхан. Йӑмраллӑ ял. Роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 368 с., илл.

Мӗн каласси пур, йывӑр ӗҫ ӗнтӗ, хӑяр акнӑ пекех, анчах, хуларан килнӗ агроном каланӑ тӑрӑх, кун пек аксан, ҫулла ҫум ҫумлама, тӑпрана кӑпкалатма тата кок-сагыз тымарӗсене пуҫтарма ҫӑмӑлтарах пулать.

Куҫарса пулӑш

ХХII // Куҫма Турхан. Куҫма Турхан. Йӑмраллӑ ял. Роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 368 с., илл.

Ҫӗр капӑртма пек унта, вир аксан тӳрех пӑтӑ шӑтса тухать.

Куҫарса пулӑш

1. Сывӑ пул, Атӑл! // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.

Ҫапла, пурӗ те ҫирӗм тӑватӑ сехет хушшинче Санди Пруэль ӳссе ҫитӗнчӗ, ҫакна асамҫӑ индус ӳсен-тӑран вӑррине аксан вӑл тепӗр вӑтӑр минутранах симӗс ҫулҫӑ кӑларнипе танлаштарма юрать-тӗр.

Да, всего только за двадцать четыре часа Санди Пруэль вырос, подобно растению индийского мага, посаженному семенем и через тридцать минут распускающему зеленые листья.

XVI // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 7–163 с.

Опанас пичче мана, ҫав вӑрра аксан, шӑтать, терӗ.

И мне дядя Опанас сказал, что если косточку посадить в землю, так вырастут листочки.

Кавун // М. Тимофеева. Житков Б. С. Эпӗ курса ҫӳрени: япаласем ҫинчен ҫырнӑ калавсем; М. Тимофеева куҫарнӑ; ӳнерҫӗсем Ф. Осиповпа П. Сизов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 212 с.

Пирӗн ҫӗр ҫине ҫаплипе аксан — нимӗнле тырӑ та пулмасть.

По нашей земле посей так, то и никакого урожая не будет.

Прицепщик Терентий Петрович // Леонид Агаков. Троепольский, Г. Н. (1905-1995). Вунҫиччӗмӗш Прохор тата ыттисем: (агроном ҫырса пынисем). [Л. Я. Агаков куҫарнӑ]. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 132 с. — 109–130 с.

Калаҫасси вара тӗрлӗрен пулать: ял хыпарӗсем-и унта, кулленхи ӗҫ-хӗл-и; пӗрин ани акӑнмасӑр юлнӑ, теприн аксан та, халь ге шӑтман, вӑл ҫанталӑк уяра каясран шикленсе ӳпкелешет; ваттисем те кӑҫал кунсем шӑрӑх килет тесе хӑратаҫҫӗ.

Разговоры вели самые разные: говорили о деревенских новостях, о повседневных делах, о том, у кого какие удались всходы, какое предстоит лето — старики предсказывают, что оно будет сухое и жаркое…

XXV. Ҫӗр варринчи шуйхану // Илпек Микулайӗ. Илпек Микулайӗ. Хура ҫӑкӑр. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 400 с.

Кайран, хӑҫан та пулин инкекрен ҫӑлӑнма май пулмӗ-ши тесе, Шерккей патне пурӑнмаллипе куҫма та шут тытнӑ, — ун чух вара Шерккей килӗшмен: Тухтарӑн пахчи пур, унта ҫӗрулми лартма пулать, тырӑ аксан та юрать.

Позднее, когда, мол, надумаю из нужды вылезти, может, и перейду к вам, но Шерккей на это не согласился: у Тухтара есть огород, там можно растить картошку, рожь.

II. Кӗтмен парне // Илпек Микулайӗ. Илпек Микулайӗ. Хура ҫӑкӑр. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 400 с.

Хальхи вӑхӑтра Франци хресченӗ ҫулталӑкра мӗн пурӗ те тӑватӑ кун ҫеҫ аш-какай ҫиет, ҫӗре тӗрӗс сухаласа аксан, Франци виҫҫӗр миллион халӑха, мӗнпур Европӑна тӑрантарса усрама пултарать.

Франция в наше время может дать крестьянину мясо лишь четыре раза в год; возделав все свои поля, она накормит триста миллионов человек — всю Европу.

V. Тӗрмере // Михаил Рубцов. Гюго Виктор. Тӑхӑрвун виҫҫӗмӗш ҫул: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 282 с.

 — Клеверпа кӑшмансем икӗ хут ытларах аксан, выльӑх апачӗ те хутшӑнать.

— А если увеличить еще в два раза посев клеверов и корнеплодов, то кормовых единиц прибавится примерно…

2. Хӑвӑртлӑх // Александр Яндаш. Николаева, Галина Евгеньевна. Ӗҫҫинче: роман; вырӑсларан И.Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 524 с.

Ҫул хӗрне пӑрҫа аксан та, ҫын ӑна ирсерен пырса пӑхать, калчи шӑтса кӑшт ҫӗкленнишӗн савӑнать.

Ведь даже посеяв горох близ дороги, человек приходит проведать его по утрам и ликует, видя всходы поднявшимися хоть на самую малость.

III // Асклида Соколова. Фраерман Р.И. Динго йытӑ е пӗрремӗш юрату ҫинчен. Повесть. Чӑвашла Соколова А. А куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1983. — 128 с.

Мӗн пулӗ-ши, ӑна хамӑр таврара аксан, ҫуллахи кун тӑршшӗ пирӗн вӑрӑм пулать, кунӗсем кӑшт уҫӑрах пулсассӑн та.

Куҫарса пулӑш

V. Пирӗн колхозри пекех // Илпек Микулайӗ. Юрий Сотник. Курман-илтмен кайӑк; вырӑсларан Микулай Илпек куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 138–154 с.

«Тӗп ӗҫ пирӗн — тырӑ», — терӗ вӑл, малалла хӑш ӗҫе епле туса пымалли ҫинчен каларӗ, хӑш тырӑ хыҫҫӑн хӑш тырра аксан авантарах пулнине, епле имҫам кирлине каларӗ, ҫӗртме тӑвас пирки вӑл уйрӑмах чарӑнса тӑчӗ, унтан вара никӗс хума чул ӑҫта пурри ҫинчен, хӑваран ҫатан авса хӑшпӗр хуралтсем тума май пурри ҫинчен каларӗ.

«Главное для нас — урожай», — сказал он, а затем все его выступление носило чисто практический характер: как лучше построить севообороты, какие применять удобрения, особо он остановился на значении черного пара, а потом сказал, где и как можно изыскать камень для кладки фундамента и как можно применить на строительстве обыкновенные плетни из хвороста.

XI сыпӑк // Мария Ухсай. Бабаевский, Семен Петрович. Ылтӑн ҫӑлтӑр кавалерӗ: икӗ кӗнекеллӗ роман; вырӑсларан Мария Ухсай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 568 с.

Страницăсем:

Меню

 

Статистика

...тĕплӗнрех