Шырав
Шырав ĕçĕ:
Хусан, Хусан, ахаль ҫынсене ҫеҫ мар, мӗскӗн ҫынсене ҫеҫ мар, мӑрсасене те шиклентеретӗн иккен эсӗ, Хусан!
5. Ҫеҫен хир // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.
Хусана илмеллех тенӗччӗ вӑл, мӗншӗн тесен Хусан Руҫшӑн ӳте шала кӗрсе ларнӑ хӑрушӑ шӑрпӑк пулса тӑрать, Хусана илни пирӗн вӑя темиҫе хут ӳстерсе ярӗ, ҫав хулара хамӑра тӗреклӗ тытсан пире тӑшмансемпе кӗрешме те ҫӑмӑл пулӗ.
14. Боярсем // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.
1553 ҫулхи октябрь уйӑхӗн 4-мӗшӗнче вырӑс ҫарӗсем Хусан хулинче пурӑнакан Чингис ханӑн ҫамрӑк ӑрӑвӗсене, вӗсем Хусан ханлӑхӗн хуҫисем пулнӑ, хӗстерсе парӑнтарнӑ, Хусан ханлӑхне тата хан ӗҫне пӗтернӗ.
Малти Питтикасси несӗлӗсем ӑҫта пурӑннӑ? // Александр Стеклов. http://kanashen.ru/2021/10/22/%d0%bc%d0% ... bd%d0%bda/
Хусан патши, вырӑссем Хусана илнӗ чухне, акӑш пулса вӗҫсе кайнӑ, тет.
Эпрахиль юпи // Юхма Мишши. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с.
Хусана кайсан, эпир, тетепе, Захар Петровичпа, чи пуян та чи чаплӑ Хусан хуҫисем патне чарӑнатпӑр, — суйрӗ Озеров.
Петӗрпе матушка // Геннадий Пласкин. Пласкин Г. А. Ҫавраҫил: Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1993. — 288 с.
Вӑл Астраханьте хан вырӑнче ларакан Ямгурчейпа пӗрле Хусан патне каясшӑн, хӑйӗн вӑталӑх ывӑлне, Али-Акрама, Хусанта хан туса хурасшӑн.
18. Сарайчик хули // Куҫма Турхан. Турхан К. С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: Истори романӗ. Иккӗмӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 559 с.
Лешӗ, пуҫтах хӗрарӑм, Хусанта ыр курса пурӑннине манаймасӑр каллех чапшӑн ҫунать, ашшӗне Хусан еннелле вӑрҫӑпа кайма хистет пулас.
18. Сарайчик хули // Куҫма Турхан. Турхан К. С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: Истори романӗ. Иккӗмӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 559 с.
Ача чухнех амӑшӗпе пӗрле нухайсем вӑрласа кайнӑ ӑна, Хусан тутарӗсене сутнӑ; нумай ҫул тыткӑнра, чуралӑхра пурӑннӑ вӑл, вӑй питти ҫынсемпе пӗрле тамӑкран тухса тарма вӑй ҫитернӗ; ҫул ҫинче те аташса кайман, выҫӑ вилмен, чиперех киле таврӑннӑ, ыттисем пек килте те ашшӗ-амӑшӗ ҫуначӗ айӗнче ачашланса ларман, турхан патӗнче тарҫӑра ӗҫленӗ; ватӑ тӗкӗрҫӗсемпе тан, ашшӗпе тан Хусан патӗнче ҫапӑҫнӑ тата; ак Тукай килӗнче те ытти тарҫӑсенчен нимрен те кая мар йӗкӗт.
9. Сарьепе Иливан // Куҫма Турхан. Турхан К. С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: Истори романӗ. Иккӗмӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 559 с.
— Хусан пирӗнсӗр пурӑнаймасть, эпир — Хусансӑр.
16. «Ывӑлусем хитре сан, ҫӗрпӳ» // Куҫма Турхан. Турхан К. С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: Истори романӗ. Иккӗмӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 559 с.
Ватӑ пулсан та эпир Хусан патне урӑх каймастпӑр, Хусана илесси-илмесси пирӗн ӗҫ мар вӑл тесе каламарӗҫ-ҫке.
9. Шухӑшӑм, ман шухӑшӑм // Куҫма Турхан. Турхан К. С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: Истори романӗ. Иккӗмӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 559 с.
Вара тӑван яла, тӑван киле килсе курчӗ, тӗкӗрҫ ятне илсе Сӑр таврашне вырӑс ҫарне кӗтсе илме кайса килчӗ, Сӗве тӑрӑхне тепре ҫаврӑнса тухрӗ, унта хӑйӗн пекех телейсӗр хӗрпе, Хабиба хӑрхӑмпа, паллашрӗ, Хусана илессишӗн пынӑ хаяр ҫапӑҫӑва хутшӑнчӗ, Тукай ывӑлне Туканаша ҫакса вӗлернине курчӗ, Хусан ханӗ пулнӑ Шигалее ӑсатрӗ.
9. Шухӑшӑм, ман шухӑшӑм // Куҫма Турхан. Турхан К. С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: Истори романӗ. Иккӗмӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 559 с.
Анчах халлӗхе Хусан ханӗнче ларнӑ ҫынпа Хусан наместникӗ хула пуҫлӑхӗсемшӗн чи чаплӑ хӑнасем шутланаҫҫӗ.
8. Кӑрмӑш ҫулӗ // Куҫма Турхан. Турхан К. С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: Истори романӗ. Иккӗмӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 559 с.
Мускавра Хусан дворецӗн Приказӗ пулать, Хусанпа Новоград Свияжский наместникӗсем ҫав Приказа пӑхӑнса тӑраҫҫӗ.
5. Боярсен думи // Куҫма Турхан. Турхан К. С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: Истори романӗ. Иккӗмӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 559 с.
Ҫак Хусан, эпир вӑйпа парӑнтарнӑ Хусан, хӑҫан ырӑ ӗҫ тунӑ?
5. Боярсен думи // Куҫма Турхан. Турхан К. С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: Истори романӗ. Иккӗмӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 559 с.
— Хусан патне килес умӗн дума ирттертӗмӗр, ман шутпа, никам та тавлашмарӗ, пурте килӗшрӗҫ санпа, Хусана илмеллех терӗҫ.
5. Боярсен думи // Куҫма Турхан. Турхан К. С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: Истори романӗ. Иккӗмӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 559 с.
Бибар Растов князь воеводӑна, «пӗтӗм Хусан ҫӗрӗн» пухӑвӗ йышӑннӑ тӑрӑх, Хусан ханӗпе ун амӑшне вырӑссен аллине пама илсе килни ҫинчен пӗлтерчӗ.
12. Икӗ хула // Куҫма Турхан. Турхан К. С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: Истори романӗ. Иккӗмӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 559 с.
Нумайччен шавланӑ, княҫсемпе кӑшт тӳпелешсе илнӗ хыҫҫӑн унта халӑх ҫапла йышӑнчӗ: кипкере выртакан пӗчӗк ханпа тата унӑн куштан амӑшӗпе Хусанта йӗрке туса пулмасть, вӗсене Мускав аллине пама Сӗве хулине ӑсатмалла, вырӑс патшинчен Хусан престолӗ валли урӑх хан ыйтмалла.
12. Икӗ хула // Куҫма Турхан. Турхан К. С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: Истори романӗ. Иккӗмӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 559 с.
Элчӗ ӑна пӗр калаҫурах темӗн чухлӗ хыпар пӗлтерчӗ: Чауш княҫпа ун ҫыннисене Крым ҫулӗ ҫинче казаксем тытса чарнӑ, Ту енчи ҫӗр-шыва аслӑ князь ҫӗнӗ воеводӑсем кӑларса ярать, Утямӑша вӑл чӑн-чӑн хан вырӑнне хумасть, ӑна сирпӗтсе антарса Хусанта каллех Шигалее хан тӑвасшӑн, ҫитес ҫуркунне вырӑссем Хусан патне вӑрҫӑпа килме хатӗрленеҫҫӗ.
5. Пӗчӗк Гирей // Куҫма Турхан. Турхан К. С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: Истори романӗ. Иккӗмӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 559 с.
Манӑн мухтанас кӑмӑлӑм ҫук, анчах Хусанти чи чаплӑ ҫынсен умӗнче, сеид умӗнче каласа хӑвармасӑр та чун чӑтмасть: Гирейсем тытса тӑма пӑрахмасӑр Хусан ханлӑхӗ вырӑссен хурри пулас ҫук.
1. Тыткӑна лекнӗ уйӑх // Куҫма Турхан. Турхан К. С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: Истори романӗ. Иккӗмӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 559 с.
— Хусан патне ҫывӑхах пырса тухнӑн туйӑнчӗ мана, Хусан хулин пӗр енчи хӳми ишӗлсе аннӑн туйӑнчӗ.
18. Ылтӑн ҫӑмарта тӑвакан чӑх // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.