Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Ҫутӑ хуралӑхран кунталла кӗсменсем харӑссӑн чамплаттарни, хальлӗхе уйӑрма ҫук кӑшкӑру чупаҫҫӗ, кӗсмен темӗскере лексе чӗриклетрӗ; акӑ шлюпка карапӑн ҫурма ҫутине кӗчӗ; лейтенант трап патне пычӗ.

Из яркой черноты бежали ритмические всплески весел, неясные выкрики, скрип уключин; шлюпка вошла в полумрак корабельного света; лейтенант подошел к трапу.

I. Пӗри ҫук // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремёш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 91–116 с.

Чӑнах та, кӗсмен халӗ те Костьӑна итлесех каймасть — пӗрре шыва анса каять, тепре ҫиелтен шуса иртет, кимӗ вара сылтӑмалла та сулахаялла пӑркаланать, анчах Ефим Кондратьевич сайра хутран хӳре тытса пымалли кӗсменпе авӑскаласа илет, кимӗ вара малалла хӑвӑрттӑн шуса каять.

Правда, и сейчас весло не очень слушается Костю — оно то глубоко зарывается в воду, то скользит по поверхности, и лодка виляет то вправо, то влево, но Ефим Кондратьевич время от времени подгребает кормовым веслом, и она ходко идет вперед.

Эсӗ вӗренсе ҫитӗн // Николай Евстафьев. Дубов Н.И. Юханшыв ҫинчи ҫутӑсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 144 с.

Вӑл пиҫиххи хушшинчен пуртӑ туртса кӑларчӗ, тӳрӗ те ҫирӗп турат касса илчӗ, пӗрре куҫ хупса иличчен тенӗ пек унран кӗсмен пекки турӗ, йывӑҫа тӗртсе сулла аяккинелле сулӑнтарчӗ те кӗсменӗпе ишме тытӑнчӗ.

Он достал из-за пояса топор, срубил крепкий прямой сук, в один миг сделал из него нечто вроде весла, оттолкнулся от дерева и стал грести.

III // Л. Борисова. Сенкевич Генрик. Ҫӑкӑр шыраса: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 62 с.

Ман хыҫра кӗсмен унки чӗриклетни тата кӗсменсем авӑсни илтӗнчӗ.

Я слышал, как за спиной скрипели уключины, хлопали по воде весла.

Ҫирӗм улттӑмӗш сыпӑк // Виссарион Синичкин. Козлов В.Ф. Чул утрав президенчӗ: повесть. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1983 — 224 с.

Эсир кимӗсем кӑпӑклӑ йӗр хӑварса пынине куратӑр, унта, кӗсмен хумхатнипе, тӑварлӑ шыв кӑпӑкӗсем сиккелесе пыраҫҫӗ; эсир шыва тирӗнекен кӗсменсен пӗр кӗвӗллӗ сассине итлетӗр, шыв тӑрӑх хӑвӑр патӑра ҫитиех янӑраса пыракан сасӑсене, ҫынсем калаҫнӑ сасӑсене илтетӗр.

И на пенящиеся струи, в которых прыгают соляные пузырики, поднимаемые веслами; вы слушаете равномерные звуки ударов весел, звуки голосов, по воде долетающих до вас.

Севастополь декабрь уйӑхӗнче // Василий Алагер, Стихван Шавли. Толстой Л.Н. Севастополь калавӗсем: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 238 с.

Авӑсакан кӗсменсем сунарта ӑнсӑртран хуҫӑлсан, хӳрери кӗсмен ӑста алӑра вельбота урса кайнӑ кит ҫапассинчен хӑтарма пултарать.

А если во время охоты гребные весла сломаются, то кормовое весло в умелых руках может вывести вельбот из-под ударов разъяренного кита.

Ҫиччӗмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Патакӗпе вӑл, кӗсмен пек, кимӗ ҫулне тӳрлетме хӑтланать.

Куҫарса пулӑш

Телейсӗрскер… // Николай Сорокин. Сорокин Н.М. Тӑлӑх арӑм минтерӗ. Савнисен романӗ. – Шупашкар: «Ҫӗнӗ Вӑхӑт», 2019. – 216 с.

Халӗ ӗнтӗ Ҫтаппан мучи, юлашки арӑмӗпе хирлешсе, малтанхи арӑмӗсемпе ачисене «сӑйланӑ» пуклак, хӗрхӳ, чунхуратмӑш, хисепсӗр сӑмахсене ҫӗннисемпе пуянлатрӗ: «вӑрӑ», «кӗсмен», «ыйткалакан», «хура ҫӗлен»…

Куҫарса пулӑш

Хура ҫӑмарта // Василий Сипет. Сипет В.Н. Калавсем. — Шупашкар, «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2019. — 224 с. 116–128 с.

Акӑ Карачӑмсен киммине хумсем ҫине-ҫине темиҫе пырса ҫапрӗҫ, ун ҫинчи ҫынсем пӗр вӑхӑтлӑха кӗсмен сулӑмне ҫухатрӗҫ курӑнать, кимӗ, шыв ҫинче сӑпка пек вылянса, хумсене май ҫаврӑнчӗ.

Куҫарса пулӑш

XI // Куҫма Турхан. Куҫма Турхан. Йӑмраллӑ ял. Роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 368 с., илл.

Кӗсмен йӑтнӑ Максуд та вӗсемпе пӗрлех утрӗ.

Куҫарса пулӑш

16. Хусан ҫывӑхӗнче // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.

Юмансар тӗлӗнчи ҫулсене курӑк хуплайман-ха, анчах вӗсем тӑрӑх пӗр ҫын та хул пуҫҫи ҫине кӗсмен хурса е атма-сӗреке йӑтса чупса анмасть ӗнтӗ, хӗрарӑмсем йывӑр чӗрессемпе шыв йӑтни е лапчӑк тукмакпа ҫат-ҫат! ҫапса кӗпе ҫуни те курӑнмасть.

Куҫарса пулӑш

1. Сывӑ пул, Атӑл! // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.

— Эй, Яичница-а, хуса ҫит, — кӑшкӑрать Шевле, кӗсмен пек вӑрӑм аллисемпе хӑлаҫланса ишсе.

Куҫарса пулӑш

2 // Петр Осипов. Осипов П.Н. Пиччӗшӗпе шӑллӗ: роман. Шупашкар: Чӑваш чӗнеке издательстви, 1977. — 352 с.

Кимме шыва антарсан вӑл унта кӗрсе ларчӗ, Цаупере вара хыҫалта кӗсмен йӑтса тӑрать, кӗҫех кимӗ юхан шыв варрине ишсе тухрӗ.

Столкнув лодку на воду, он сел, а Цаупере стал сзади с веслом, и пирога выплыла на середину реки.

XIV. Н' Комбе король // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 165–317 с.

Кӗсмен вӑрӑм, — ан вӗҫлен.

Длинным веслом правлю я.

ХIII. Джуджу вӑрманӗ // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 165–317 с.

Кунтах — икӗ вӗҫӗнче те калаклӑ вӑрӑм темиҫе кӗсмен, вӗсемпе тӑрса авӑсмалла.

Тут же стояло несколько длинных весел с лопастями на обоих концах; ими гребли стоя.

ХIII. Джуджу вӑрманӗ // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 165–317 с.

— Хӑвӑртрах кӗсмен! — тесе вӑрҫса илчӗ вӑл, эпӗ аптӑраса тӑнине асӑрхаса.

— Живее, шкура! — выругался он, заметив мое замешательство.

V сыпӑк // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Гайдар А.П. Шкул: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 166 с.

Хӗрсе кайнӑран ыратнине туймасӑр — ишевҫӗ сусӑрланнӑ сулахай алли ҫине чӗмсӗррӗн пӑха-пӑха ишет, кӗсмен тӑрӑх йӑрлатса юн юхса анчӗ, — шыва тумлать.

Не чувствуя сгоряча боли, гребец тупо смотрел на искалеченную левую руку, от которой стекала по веслу тонкая струя крови, капая в воду.

IV // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Иккӗмӗш том. — Шупашкар, 2011. — 416 с. — 161–173 с.

Ҫак самантран тата хыпаланарах авӑсма пикенчӗ, хӑратакан лаптӑкран сулахай ҫыран хӳтлӗхне каҫнӑпа пӗрехчӗ — анчах тепӗр пуля кӗсмен тӗревӗнчен ҫапӑнчӗ те кача пӳрнине касса татрӗ.

Тотчас стал он грести еще поспешнее, почти выйдя уже из угрожающего пространства к защите левого берега, но стукнул второй выстрел; лязгнув по уключине, пуля снесла мизинец.

IV // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Иккӗмӗш том. — Шупашкар, 2011. — 416 с. — 161–173 с.

Ҫак чӗр асапа Гелли ҫур сехетрен кая мар тӳсет ӗнтӗ, юлашкинчен кӗсмен авӑсӑвӗ вӑйсӑрлансах ҫитрӗ.

Не менее получаса Гелли выносила эту острую пытку и, под конец, двигала веслами машинально, как бы не своими руками.

III // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремӗш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 229–275 с.

Нок ҫапла кӑшкӑрнин сӑлтавӗ — кӗсмен шыв айӗнчи йывӑҫ тункатинчен ҫакланни.

Нок вскрикнул так, потому что зацепил веслом о подводный древесный лом.

II // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремӗш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 229–275 с.