Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Тумсен тулашри курӑмлӑхне, «нацилле хӑй евӗрлӗхне» вӑйлатас тесе тӗррисене пысӑклатса тунӑ, ҫи-пуҫӑн капашӗпе иленкине калӑпламалли тӗп йӗркене те питех хисепе хуман.

Куҫарса пулӑш

Паянхи капӑр тум // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Вӑл вӑхӑтра ӗмӗрхи ҫи-пуҫа «кивӗ тӗнче юлашки» тесе кӑтартма тӑрӑшнӑ та, халӑх тумне упрама-аталантарма майӗ те пулман.

Куҫарса пулӑш

Паянхи капӑр тум // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Унӑн тӑрри сарӑлсарах тӑтӑр тесе хушпу ӑшне икӗ татӑк хулӑн сӑран кӗртсе хунӑ.

Куҫарса пулӑш

Самар Кукри чӑвашӗсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Ҫав эрешсене «ҫеҫкеллӗ Ама йывӑҫ» тесе ят пама пулать, вӗсем ҫаннӑн пысӑк пайне чӗнтӗр евӗр витсе тӑраҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

Самар Кукри чӑвашӗсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Паянхи ӑстасем иртнӗ ӗмӗрсенчи ҫи-пуҫ капӑрӗсене чӑн эталон тесе шутлаҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

Уралҫум чӑвашӗсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Хӗрсемпе арӑмсен капӑрлӑхне ӑсталамалли япаласене: вӗт шӑрҫа, шултра шӑрҫа, хуртпуҫҫи, ҫыруллӑ та «тӑмхаллӑ» шуҫ тенкӗсемпе нухратсене ⎼ асамлӑ тесе шутланӑ.

Куҫарса пулӑш

Саккам чӑвашӗсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Пасар кӗписене, вырӑсӑннӗ пек пултӑр тесе, килти кӗперен кӗскерех тӑваҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

Анатри чӑвашсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Нумайӑшӗ ҫапла пусма-тавартан ҫӗленӗ тум ҫирӗп мар тесе, ун пеккине тӑхӑнни ⎼ уссӑр тӑккаланни ҫеҫ тесе шутланӑ.

Куҫарса пулӑш

Анатри чӑвашсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Паллах ӗнтӗ, эпир чӑваш тумне ыттисенчен лайӑхрах, чаплӑрах тесе каламастпӑр.

Куҫарса пулӑш

Килӗшӳлӗхпе ӗлккенлӗх // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Турӑ хӗрлӗпе кӑвак пир-авӑра юратмасть те ҫумӑр ҫутармасть тесе, хӗрсем сурпан пуҫсене, кӗпесен шурӑ хуртисене тӗрлеме ларнӑ…

Куҫарса пулӑш

Килӗшӳлӗхпе ӗлккенлӗх // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Ҫи-пуҫ ӑсталамалли хатӗрсене (ҫипне, пирне, тимӗрташне, хуртпуҫҫине т. ыт. те) чӑвашсем Турӑ парни тесе шутланӑ, вӗсен асамлӑ вӑйне ӗненнӗ.

Куҫарса пулӑш

Килӗшӳлӗхпе ӗлккенлӗх // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

XVIII ӗмӗре чӑваш тумӗпе тӗрӗ-эрешӗ вӑйлӑ аталаннӑ вӑхӑт тесе хаклаҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

Несӗлӗпе ӳсӗмӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Авалхи ҫырулӑх палӑкӗсенче: пӑлхарсем вырӑссем пек ҫӑпатапа мар, сӑран атӑ-пушмакпа ҫӳренӗ, тесе ҫырнӑ.

Куҫарса пулӑш

Несӗлӗпе ӳсӗмӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Эпир чӑваш тумӗн пуянлӑхӗпе илемлӗхӗ курӑмлӑ пултӑр тесе тӑрӑшрӑмӑр, тӑхӑнса-сырӑнса ҫӳремелли мелсемпе те паллаштарас терӗмӗр.

Мы стремились к тому, чтобы в нашей книге нашли наглядное отражение богатство, художественные достоинства народного костюма, а также национальное своеобразие манер его ношения.

Хисеплӗ Вулаканӑмӑр! // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Вырӑнти ҫынсем ҫавӑн пекех ӑна «Нюксенка» тесе те калаҫҫӗ.

Местными жителями также употребляется название «Нюксенка».

Нюксеница (юханшыв) // Макар Силиванов. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9D%D1%8E%D ... %8B%D0%B2)

Кӗпере уҫнӑ май унӑн сӑнне эстетика тӗлӗшӗнчен те хакланӑ — Уильям Моррис сӑвӑҫ тата ӳнерҫӗ кӗпер пирки «чи ҫӳллӗ шайри илемсӗрлӗх» (акӑл. the supremest specimen of all ugliness) тесе палӑртнӑ.

Открытие моста сопровождалось дискуссиями о его эстетической составляющей — поэт и художник Уильям Моррис назвал мост «верхом уродства» ( англ. the supremest specimen of all ugliness).

Фёрт-оф-Форт чукун ҫул кӗперӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A4%D1%91%D ... 1%80%D3%97

Эппин, португалсен карапӗсен куҫне лекес мар тесе вӗсен пытанса паллӑ мар шывсем тӑрӑх каймалла пулнӑ.

Следовательно, планировать путь предстояло по неизвестным водам, скрываясь от португальских кораблей.

Хуан Себастьян Элькано // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A5%D1%83%D ... 0%BD%D0%BE

Тӳре-шара аллине лекес мар тесе вӑл тӑван тӑрӑхран васкавлӑ тухса каять те Севилья пысӑк хула-порта килсе ҫитет.

Для того, чтобы скрыться от правосудия Элькано спешно покидает родные края и пребывает в крупный город-порт Севилью.

Хуан Себастьян Элькано // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A5%D1%83%D ... 0%BD%D0%BE

Ку вырӑна вулкансенчен юлнӑ икӗ ҫӳллӗ сӑртлӑхӗнче (Кэли кратерӗпе Кант кратерӗ) вырӑнти тӑпрасене илме ӑнӑҫлӑ вырӑн тесе суйланӑ

Площадка была выбрана как удачное место для отбора проб двух вулканических структур высокогорья: кратера Кэли и кратера Канта

Уйӑх ҫинче пулса курнӑ ҫынсен списокӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A3%D0%B9%D ... 0%BA%D3%97

Плутонӑн та планетӑллӑ ункӑ системи пулма пултарать тесе шухӑшланӑ, анчах 2015 ҫулта «Ҫӗнӗ горизонтсем» аппарат Плутон патӗнчен вӗҫсе иртнӗ хыҫҫӑн унашкаллисене тупма май килмен.

Предполагалось, что у Плутона также может быть система планетных колец, но после пролёта у Плутона в 2015 году аппарата «Новые горизонты» таковых не обнаружилось.

Хӗвел системинчи уҫлӑхташсем // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A5%D3%97%D ... 0%B5%D0%BC